Explainer: Πόσο έτοιμοι είμαστε για τις φωτιές του καλοκαιριού;

Το καλοκαίρι του 2021 ήταν ένας πύρινος εφιάλτης. Η Βόρεια Εύβοια, η Αττική και περιοχές της Πελοποννήσου έζησαν δραματικές ημέρες μετά από τα πολλαπλά μέτωπα φωτιάς που ξέσπασαν, αφήνοντας πίσω χιλιάδες καμένα στρέμματα γης και περιουσίες που έγιναν στάχτη. Ήδη από τον Σεπτέμβριο η ελληνική κυβέρνηση δημιούργησε νέο υπουργείο, το Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ενώ όρισε και υφυπουργό για θέματα κρατικής αρωγής και αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές. Όμως, πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα να αντιμετωπίσει νέες μεγάλες πυρκαγιές στην Επικράτεια, μετά τις περσινές πληγές; 

Πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση; 

Τα στοιχεία από την Πυροσβεστική Υπηρεσία για τις πυρκαγιές από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου είναι ενδεικτικά. Και αυτό το καλοκαίρι θα βρει πυροσβέστες, αλλά και κατοίκους υπ' ατμόν. Από την 1η Μαΐου και μέχρι τις 29 Ιουνίου 2022 είχαν ξεσπάσει 1.800 πυρκαγιές στην Επικράτεια. Απειλητικότερες η φωτιά στη Γλυφάδα και τη Βούλα στις 4 Ιουνίου και η φωτιά στο Σχιστό πριν από λίγες ημέρες. Το προηγούμενο 24ωρο ξέσπασαν 41 πυρκαγιές. Σήμερα Σάββατο (2/7) είναι υψηλός ο κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία 3) για αρκετές περιοχές της χώρας, μεταξύ αυτών είναι η Αττική, η Βοιωτία, η Αργολίδα, η Κορινθία, η Εύβοια, η Φθιώτιδα, ο Έβρος, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο, το Λασίθι, τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και το Ανατολικό Αιγαίο. 

Έγινε το πάθημα - μάθημα; 

Φαίνεται πως ο πύρινος εφιάλτης του 2021 έκανε την κυβέρνηση να προχωρήσει σε κάποιες κινήσεις για την πρόληψη των πυρκαγιών, οι οποίες μένει να φανούν αν θα είναι αποτελεσματικές. Χθες, 1η Ιουλίου, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης υποδέχθηκε τους πρώτους πυροσβέστες από τη Ρουμανία, που θα ενισχύσουν τις δυνάμεις πυρόσβεσης, στο πλαίσιο του προγράμματος προ-εγκατάστασης πυροσβεστών (pre-positioning pilot project) από έξι ευρωπαϊκές χώρες. Συνολικά, περισσότεροι από 200 πυροσβέστες από Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ρουμανία, Νορβηγία και Φινλανδία θα βρίσκονται στην Ελλάδα για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, ώστε να συνδράμουν στην πυροπροστασία της χώρας μας και να ανταλλάξουν τεχνογνωσία με τους Έλληνες συναδέλφους τους.

Εντάξει οι εισαγόμενοι πυροσβέστες. Αλλα μέτρα πήραμε; 

Ναι, τη φετινή περίοδο θα αυξηθεί σημαντικά η επίγεια παρατήρηση με τη συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων, ειδικότερα στις πλέον επικίνδυνες περιοχές, ενώ οι περίπολοι μετατρέπονται σε αμιγώς στρατιωτικές, απελευθερώνοντας δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας. Ταυτόχρονα θα αυξηθούν και οι εναέριες περιπολίες από έμφορτα μονοκινητήρια αεροσκάφη τύπου Air Tractor και PZL τις ημέρες με δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς 4 ή 5, με σκοπό την έγκαιρη αναγγελία πυρκαγιάς και άμεση πρώτη προσβολή. Υπογραμμίζεται ότι τα εναέρια μέσα ενισχύθηκαν σημαντικά ενώ έχει γίνει πιο εξειδικευμένη στόχευση.  Ακόμη, το Πυροσβεστικό Σώμα ενισχύεται με 500 Πυροσβέστες Δασικών Επιχειρήσεων, οι οποίοι θα στελεχώσουν τις Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ). H συνολική δύναμη των ΕΜΟΔΕ φτάνει τα 590 στελέχη συμπεριλαμβανομένων των 90 ειδικά εκπαιδευμένων Πυροσβεστών. 

Και τα ρωσικά Beriev-200; Θα συνδράμουν φέτος στην κατάσβεση πυρκαγιών;

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ανέτρεψε τα δεδομένα. Η Ελλάδα φέτος δεν θα έχει στη διάθεσή της τα θηριώδη Beriev - 200, που πέρυσι επιχείρησαν στη Βόρεια Εύβοια και την Πελοπόννησο. 

Ε, μόνο ρωσικά υπάρχουν; Τι είναι τα AIR TRACTOR Fire Boss που ακούμε; 

Αυτά θα πάρουν τη θέση των ρωσικών. Πρόκειται για ευέλικτα μικρά αεροσκάφη που θα περιπολούν από αέρος έχοντας τις δεξαμενές τους γεμάτες νερό ώστε να μη χάνεται χρόνος στην αντιμετώπιση πυρκαγιών. Τα αεροσκάφη αυτά θα επιχειρούν στις κόκκινες περιοχές, όπως αυτές θα αποτυπώνονται από τον χάρτη επικινδυνότητας εκδήλωσης πυρκαγιάς. Η χώρα μας θα νοικιάσει 6 τέτοια αεροπλάνα ως τεστ καθώς υπάρχει η προοπτική αγοράς 30 τέτοιων αεροσκαφών με το κόστος αγοράς να είναι 3-4 εκατομμύρια ευρώ το καθένα. Διαθέτουν αυτονομία πτήσης 5 ώρες και 3 τόνοι χωρητικότητας νερού.

Αρα συνολικά πόσα εναέρια μέσα θα μισθώσουμε φέτος;

Όπως δήλωσε πρόσφατα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, φέτος θα έχουμε 42 μισθωμένα εναέρια μέσα έναντι 31 του 2021 συν 40 εναέρια μέσα από τον εθνικό στόλο. Η συνολική δύναμη θα ανέρχεται σε 46 αεροσκάφη και 36 ελικόπτερα. Φέτος, για πρώτη φορά η χώρα μας χρηματοδοτείται για την ενοικίαση ελικοπτέρου βαρέος τύπου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα είναι στη διάθεση της χώρας μας την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου.

Ολα αυτά εντάσσονται στο πρόγραμμα «Αιγίς»; 

Ναι και, σύμφωνα με τον Χρήστο Στυλιανίδη, είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί ποτέ για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας.  Στο επίκεντρο του σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου και τεχνολογικά αναβαθμισμένου, πραγματικού Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων και ο ίδιος εξήγησε ότι εκεί, σε πραγματικό χρόνο, θα υπάρχει πλήρης εικόνα της χώρας, μέσω κατάλληλων συστημάτων παρακολούθησης και προειδοποίησης, ειδικών ανιχνευτών κλπ (drones, early warning systems κλπ) και θα αναλύονται δεδομένα σε συνεχή βάση, για κάθε είδους δυνητικό κίνδυνο.

Βοήθεια από δασοκομάντος και εθελοντές πυροσβέστες θα έχουμε;

Φυσικά! Από τις 10 Ιουνίου και μετά την κατάλληλη εκπαίδευση που έλαβαν 500 δασοκομάντος θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμοι και θα στελεχώσουν τις ειδικές μονάδες δασικών επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ). Επιπλέον, διπλασιάζεται ο αριθμός των εθελοντών πυροσβεστών του Πυροσβεστικού Σώματος φθάνοντας φέτος του 4.000 σε όλη τη χώρα, ενώ εκπαιδεύτηκαν και άλλοι 2.100 εθελοντές των εθελοντικών ομάδων της Πολιτικής Προστασίας.

Από το Ταμείο Ανάκαμψης θα δοθεί τίποτε για την πυροπροστασία;

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, τα 42 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν φέτος από το Ταμείο Ανάκαμψης για έργα αντιπυρικής προστασίας είναι το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί ποτέ για τον σκοπό αυτό. 

Τι είναι το πρόγραμμα Anti-Nero; 

Το σχέδιο προστασίας δασών ή Anti-Nero, αφορά τον καθαρισμό 38.083 στρεμμάτων δασών και δασικών εκτάσεων, τη συντήρηση 10.719 χλμ. δασικών δρόμων και τη συντήρηση ή διάνοιξη 1.625 χλμ. αντιπυρικών ζωνών. Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, τα έργα αυτά αναπτύσσονται σε μια έκταση 18 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων. 

Τελικά, ποιος έχει την ευθύνη για τους καθαρισμούς των χωραφιών;

Η ευθύνη για τους καθαρισμούς των χωραφιών βαραίνουν τους ιδιοκτήτες τους, ωστόσο, οι δήμοι δρουν αυτεπάγγελτα αν δεν γίνει καμία κίνηση από τους ιδιοκτήτες μέχρι συγκεκριμένη ημερομηνία που ορίζουν οι ίδιοι σε σχετικές τους ανακοινώσεις. Βέβαια, δεν είναι λίγες φορές που ο ένας ρίχνει την ευθύνη στον άλλο.