Μωβ μέδουσα: Τσίμπημα και αντιμετώπιση - Οι πρώτες βοήθειες και τα συχνότερα λάθη

Μωβ μέδουσες έχουν κατακλύσει παραλίες στην Ελλάδα. Ο χάρτης με τις επικίνδυνες περιοχές δείχνει ότι η μωβ μέδουσα εμφανίζεται σε ολοένα και περισσότερα σημεία, προκαλώντας προβληματισμό για το τι θα συμβεί το επόμενο χρονικό διάστημα. H Pelagia noctiluca (όπως είναι η επιστημονική της ονομασία) είναι ένα επικίνδυνο είδος, καθώς με το τσίμπημα απελευθερώνει ισχυρή τοξίνη, η οποία προκαλεί οξύ πόνο και έντονο ερεθισμό στο δέρμα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις λουομένων που τους τσίμπησε μωβ μέδουσα, εμφανίζονται συμπτώματα όπως ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία και πονοκέφαλος. «Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παίρνουμε αψήφιστα το τσίμπημα» ξεκαθαρίζει η δερματολόγος - αφροδισιολόγος MD, Ph.D Κατερίνα Λαμπρινοπούλου που μίλησε στην Athens Voice για τις πρώτες βοήθειες.

Όπως αναφέρει, σε αντίθεση με τις κοινές τσούχτρες, το τσίμπημα από τις μωβ μέδουσες χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης. «Καλό θα ήταν ο κόσμος να γνωρίζει ποια είναι τα επικίνδυνα συμπτώματα, τα οποία καθιστούν απαραίτητη τη μεταφορά στο νοσοκομείο ή στο τοπικό Κέντρο Υγείας. Δυστυχώς, διαπιστώνω ότι αρκετοί το έχουν πάρει αψήφιστα, θεωρώντας πως αν δοθούν οι πρώτες βοήθειες, δεν χρειάζεται να γίνει κάτι άλλο. Δεν ξέρουμε ποτέ τι μπορεί να συμβεί. Μπορεί να μας έχει τσιμπήσει 5 και 10 φορές στο παρελθόν η κοινή τσούχτρα και να μην έχουμε κάνει μεγάλη αντίδραση. Και στο τσίμπημα της μωβ μέδουσας να κάνουμε μεγάλη αντίδραση. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι» τονίζει.

Η κα Λαμπρινοπούλου παρουσιάζει βήμα βήμα τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται μετά το τσίμπημα, δίνοντας έμφαση στη σωστή προετοιμασία πριν από την εξόρμηση στην παραλία για μπάνιο. Όπως εξηγεί, η σωστή πρόληψη και προετοιμασία πριν από το μπάνιο στην παραλία, βοηθά στην άμεση και καλύτερη αντιμετώπιση του τσιμπήματος.

Σημειώνεται ότι εκτός από πολλές παραλίες στην Αττική, όπως το Καβούρι, η Βουλιαγμένη, ο Άγιος Κοσμάς, η Σαρωνίδα, η Ανάβυσσος, η Γλυφάδα και η Βούλα, μωβ μέδουσες εμφανίστηκαν τόσο στη Χαλκιδική όσο και την Κρήτη (παραλία Φαλάσαρνα στα Χανιά). Επίσης, καταγραφές έχουν γίνει στον Κορινθιακό, ενώ έντονο είναι το πρόβλημα στα νησιά του Αργοσαρωνικού (Αίγινα, Αγκίστρι, Σπέτσες).

Μωβ μέδουσα και τσίμπημα: Οι πρώτες βοήθειες - Ποια είναι η πρώτη κίνηση που κάνουμε

Το πρώτο που πρέπει να κάνει ένας λουόμενος όταν καταλάβει πως τον έχει τσιμπήσει μωβ μέδουσα, είναι να βγει αμέσως έξω από τη θάλασσα. «Καλό θα ήταν να μην κολυμπάμε βαθιά, καθώς οι μωβ μέδουσες δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές. Όσο πιο βαθιά είμαστε, τόσο πιο δύσκολο είναι να βγούμε έξω μετά το τσίμπημα στην περίπτωση που κάνουμε μεγάλη αντίδραση» σημειώνει.

Και προσθέτει ότι είναι προτιμότερο να αποφεύγουμε να μπούμε στη θάλασσα, όταν είναι θολή ή υπάρχει πλαγκτόν. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με βιολόγους ένα από τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που έχει η μωβ μέδουσα είναι ότι μπορεί να τσιμπήσει τον λουόμενο από απόσταση.

Οι μωβ μέδουσες έχουν μακριά και πολύ λεπτά πλοκάμια, τα οποία φθάνουν σε μήκος πολλών μέτρων και δεν είναι ορατά από το ανθρώπινο μάτι. Ακόμα και μετά την αποκοπή από την καμπάνα της μέδουσας, το πλοκάμι μπορεί να απευλευθερώσει τοξίνη.

Μετά το πρώτο τσίμπημα η παραμονή στη θάλασσα αυξάνει τις πιθανότητες για δεύτερο και τρίτο τσίμπημα. Αφού γίνει η άμεση έξοδος από το νερό, η κα Λαμπρινοπούλου αναφέρει ότι η αντιμετώπιση του τσιμπήματος περιλαμβάνει τα ακόλουθα 6+1 βήματα:

1. Απομακρύνουμε τυχόν πλοκάμια που έχουν απομείνει στο σημείο. «Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια κοφτερή πέτρα, ένα καλαμάκι, μια χαρτοπετσέτα ή οτιδήποτε άλλο έκτος από γυμνά χέρια. Ο λόγος που δεν ρίχνουμε πρώτα θαλασσινο νερό μετά την έξοδο από τη θάλασσα σχετίζεται με το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πλοκάμι, το οποίο ενδεχομένως να φύγει από το σημείο, να πάει πιο κάτω και να μας τσιμπήσει εκ νέου» τονίζει. Ανάμεσα στα αντικείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, περιλαμβάνεται μια παλιά πλαστική κάρτα ή τηλεκάρτα, όπως και ένα τσιμπιδάκι.
2. Τσεκάρουμε αν η μωβ μέδουσα μάς έχει τσιμπήσει και σε άλλο σημείο. Η δερματολόγος - αφροδισιολόγος προσθέτει ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ένας λουόμενος πονάει πολύ σε ένα σημείο, με αποτέλεσμα να μην έχει αντιληφθεί πως υπάρχει και δεύτερο τσίμπημα. «Πρέπει να ψάξουμε για πλοκάμια όχι μόνο στην περιοχή που πονάμε, αλλά γενικά να δούμε μήπως σε κάποιο άλλο μέρος του σώματός μας υπάρχει κάτι μικρό. Θα το καταλάβουμε καθώς θα υπάρχει μια έντονη κοκκινίλα. Το να ρίξουμε άφθονο θαλασσινό νερό βοηθά πάρα πολύ, όμως μέχρι να το πάρουμε και να το ρίξουμε ο λουόμενος που τον έχει τσιμπήσει η μωβ μέδουσα θα πονάει. Είναι πιο γρήγορο να βγάλεις το πλοκάμι» εξηγεί η δερματολόγος - αφροδισιολόγος.
3. Ρίχνουμε άφθονο θαλασσινό νερό. Χρησιμοποιώντας ένα δοχείο, ένα ποτηράκι, ένα κουβαδάκι ή κάτι άλλο παρόμοιο, ρίχνουμε πάνω στο σημείο που δεχτήκαμε το τσίμπημα από τη μωβ μέδουσα. Προσοχή! Δεν χρησιμοποιούμε τα χέρια μας. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μερικές φορές.
4. Χρησιμοποιούμε μαγειρική σόδα μαζί με θαλασσινό νερό για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο που προκαλεί το τσίμπημα. «Η αναλογία είναι 1:1. Το τσίμπημα της μωβ μέδουσας είναι όξινο. Επιλέγοντας ένα αλκαλικό στοιχείο, δημιουργούμε μια βάση. Έχει παρατηρηθεί ότι ανακουφίζει από τον οξύ πόνο» αναφέρει. Στο πλαίσιο της καλής προετοιμασίας θα ήταν καλό οι λουόμενοι να έχουν μαζί τους ένα μικρό μπουκαλάκι, μέσα στο οποίο θα υπάρχει μαγειρική σόδα μέχρι τη μέση. Με αυτόν τον τρόπο το μόνο που χρειάζεται, είναι να προστεθεί το θαλασσινό νερό και αφού ανακινήσουμε καλά, αδειάζουμε το περιεχόμενο στο σημείο όπου έγινε το τσίμπημα από τη μωβ μέδουσα.
5. Κορτιζονούχα κρέμα, ισχύος 3 ή 4 | μους κορτιζόνης. «Αφού έχουμε καθαρίσει την περιοχή από πλοκάμια, έχουμε ρίξει θαλασσινό νερό και έχουμε εφαρμόσει το μείγμα με τη μαγειρική σόδα, απλώνουμε ένα παχύ στρώμα από κορτιζονούχα κρέμα (ισχύος 3 ή 4) ή μους κορτιζόνης. Τα δύο σκευάσματα τα έχουμε προμηθευτεί από τον φαρμακοποιό μας και τα έχουμε μαζί μας στο πλαίσιο της σωστής πρόληψης και προετοιμασίας. Δεν ενδείκνυται η κορτιζόνη που είναι σε μορφή αλοιφής» σημειώνει.
6. Αντισταμινικό χάπι. «Αφού κάνουμε τα παραπάνω βήματα, παίρνουμε προληπτικά ένα αντισταμινικό χάπι. Όταν το ζητήσουμε από τον φαρμακοποιό μας, πρέπει να του ξεκαθαρίσουμε ότι θέλουμε να μας δώσει ένα αντισταμινικό χάπι που να μη μας φέρει υπνηλία» ξεκαθαρίζει.
7. Ένεση κορτιζόνης ή χάπι κορτιζόνης (προληπτικά). Η κα Λαμπρινοπούλου εξηγεί ακόμη ότι από τη στιγμή που δεν μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος πως δεν θα εμφανίσει σοβαρά συμπτώματα κάποια στιγμή μετά το τσίμπημα και μετά τις πρώτες βοήθειες, θα πρέπει να έχει μαζί του μια ένεση κορτιζόνης ή κορτιζόνη σε χάπι. Σε περίπτωση που υπάρξει κάποια αλλεργική αντίδραση, τότε σε συνεννόηση με το ΕΚΑΒ ή τον γιατρό από το τοπικό Κέντρο Υγείας μπορεί να τα χρησιμοποιήσει μέχρι να φθάσει στο νοσοκομείο. «Ό,τι παραπάνω μπορέσουμε να κάνουμε, είναι καλύτερο. Πολύ βοηθητική είναι και μια ερώτηση στον οικογενειακό γιατρό για το ποια είναι η κατάλληλη κορτιζόνη που καλό είναι να έχουμε στην τσάντα μας. Και ας είναι αχρείαστη» διευκρινίζει.

Τσίμπημα μωβ μέδουσας: Τα επικίνδυνα συμπτώματα - Πότε πάμε νοσοκομείο

Όπως εξηγεί η κα Λαμπρινοπούλου, υπάρχουν ορισμένα συμπτώματα μετά το τσίμπημα της μωβ μέδουσας που εφόσον εμφανιστούν, θα πρέπει άμεσα ο λουόμενος να πάει στο τοπικό Κέντρο Υγείας ή το νοσοκομείο. Συγκεκριμένα:

1. Αν πρηστούν τα μάτια
2. Αν πρηστούν τα χείλη
3. Αν εμφανιστεί δύσπνοια
4. Αν παρουσιαστεί ζάλη
5. Αν έχει πέσει η πίεση (υπόταση)
6. Αν παρουσιαστεί εξάνθημα σε άλλα σημεία του σώματος πέρα από την περιοχή του τσιμπήματος
7. Αν το άτομο βρίσκεται σε σύγχυση, ως απόρροια χαμηλής πίεσης.

«Τα συμπτώματα αυτά συνήθως είναι σε συνδυασμό με ένα εξάνθημα. Π.χ. Μπορεί να βρίσκεται σε σύγχυση, επειδή πονάει πολύ, καθώς η τοξίνη που απελευθερώνεται με το τσίμπημα της μέδουσας είναι πολύ ισχυρή. Ενδεχομένως, όμως, η σύγχυση αυτή να οφείλεται σε χαμηλή πίεση. Γι' αυτό και πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο για ιατρική παρακολούθηση» υπογραμμίζει.

Και προσθέτει ότι μετά την έξοδο από το νερό ενδείκνυται ο λουόμενος να μπει σε σκιά -ειδικά τις μεσημεριανές ώρες.

«Τα βαριά συμπτώματα δεν είναι συχνά. Μπορεί οι μωβ μέδουσες να τσιμπήσουν χίλιους και την έντονη αντίδραση να την πάθει ο ένας. Καλό είναι να γνωρίζουμε και να είμαστε προετοιμασμένοι» επαναλαμβάνει η κα Λαμπρινοπούλου.

Πρώτες βοήθειες σε τσίμπημα από μωβ μέδουσα - Τι πρέπει να έχουμε μαζί μας

Στο πλαίσιο της σωστής προετοιμασίας για την αντιμετώπιση τσιμπήματος από μωβ μέδουσες, τα παρακάτω αντικείμενα είναι σημαντικό να τα έχουμε μαζί μας, όταν πηγαίνουμε στην παραλία για μπάνιο. Ειδικότερα, το ΚΙΤ πρώτων βοηθειών για τις μωβ μέδουσες πρέπει να περιέχει:

1. Μαγειρική σόδα
2. Ένα άδειο μπουκαλάκι νερό
3. Μια παλιά πλαστική κάρτα ή τηλεκάρτα
4. Ένα τσιμπιδάκι
5. Κρέμα κορτιζόνης ή μους κορτιζόνης (όχι αλοιφή)
6. Αντισταμινικό χάπι
7. Ένεση κορτιζόνης ή κορτιζόνη σε χάπι.

Τσίμπημα από μωβ μέδουσα: Τι δεν κάνουμε - Τα συχνότερα λάθη και τι ισχύει με το ξύδι και την αμμωνία

Κλείνοντας η δερματολόγος - αφροδισιολόγος Κατερίνα Λαμπρινοπούλου αναφέρεται στο τι δεν πρέπει να κάνουμε μετά το τσίμπημα από τη μωβ μέδουσα και ποια είναι τα συχνότερα λάθη στην αντιμετώπιση. Αναλυτικά:

1. Δεν ρίχνουμε ξύδι
2. Δεν χρησιμοποιούμε αμμωνία. Το κλασικό stick για τις τσούχτρες είναι ακατάλληλο στις μωβ μέδουσες.
3. Δεν βάζουμε αλκοόλ - οινόπνευμα
4. Δεν ρίχνουμε γλυκό νερό
5. Δεν τυλίγουμε το σημείο του τσιμπήματος με πετσέτα ή επίδεσμο
6. Δεν τρίβουμε το σημείο με πετσέτα ή με άμμο
7. Δεν βάζουμε τσιρότο.

Σημειώνεται ότι η έξαρση που παρατηρείται με τις μωβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και τη μείωση των φυσικών θηρευτών (χελώνα Καρέτα Καρέτα, ξιφίας, τόνος και φεγγαρόψαρο. Πριν από λίγες ημέρες ένα βίντεο με πρωταγωνιστή τον Μάριο, τη θαλάσσια χελώνα στη Νάξο, έγινε viral, καθώς έδειξε στην πράξη πόσο σημαντική είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας για την ισορροπία στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Ακολουθήστε την Athens Voice στο Google News κι ενημερωθείτε πρώτοι για όλες τις ειδήσεις