Μώβ μέδουσα: Σε ποιες παραλίες βρίσκεται, τι συμπτώματα έχει το τσίμπημά της και πώς αντιμετωπίζεται.
Και να λοιπόν που η μωβ μέδουσα μπήκε για τα καλά στις ζωές μας και στο καλοκαίρι μας και, όπως λένε οι ειδικοί, εξαπλώνεται σε όλες τις ελληνικές θάλασσες και στις ακτές της Αττικής, απειλώντας τις διακοπές και τον τουρισμό μας. Ποια είναι αυτή η μωβ μέδουσα, πόσο απειλητική είναι και από πού έρχεται;
Όπως αναφέρει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», οι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες μελετούν τις αιτίες και τις συνέπειες των πληθυσμιακών εξάρσεων των μεδουσών στα οικοσυστήματα. Και ποιο είναι το συμπέρασμα; Ότι οι εξάρσεις των μεδουσών αυξάνονται και η κύρια αιτία φαίνεται να είναι η υπεραλίευση, ο άνθρωπος με άλλα λόγια, καθώς τα οικοσυστήματα φτάνουν σε ένα σημείο όπου η κυριαρχία περνάει ραγδαία από τα ψάρια στις μέδουσες. Έτσι, σημειώνει το Αρχιπέλαγος, «προκαλούνται πολλαπλές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στην παραγωγικότητα της αλιείας, αλλά και στον τουρισμό». Η χειρότερη όμως επίδραση αυτών των εξάρσεων οφείλεται στο ότι οι μέδουσες τρέφονται με τα αυγά και τις προνύμφες των ψαριών, προκαλώντας δραματική επιβάρυνση στην αφθονία των ιχθυαποθεμάτων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι εξάρσεις των μεδουσών παρατηρούνταν κάθε 10 με 12 χρόνια, τώρα όμως είναι πολύ συχνότερες, κάθε 2 με 3 χρόνια.
Ποια είναι η μωβ μέδουσα
Η επιστημονική της ονομασία είναι Pelagia noctiluca, έχει διάμετρο 6-10 εκατοστά και σχήμα «καμπάνας» με κυματοειδείς άκρες. Το χρώμα της είναι ροζ με μωβ χρώμα, με κάθετες ρίγες. Έχει οκτώ απλά πλοκάμια και τέσσερα παχύτερα γύρω από τη στοματική κοιλότητα. Έχει διακριτούς ιστούς, αλλά όχι όργανα και μόνο ένα άνοιγμα του σώματος. Έχει διάρκεια ζωής 2 με 6 μήνες και μπορεί να παράγει μια ισχυρή δόση τοξίνης σε κάθε οργανισμό με τον οποίο θα έρθει σε επαφή, που μπορεί να είναι επώδυνη αλλά όχι επικίνδυνη. Η Pelagia noctiluca ζει στα παράκτια, ζεστά και εύκρατα νερά και η μεγαλύτερη αφθονία της παρατηρείται μεταξύ 12-30 μέτρα βάθος. Εάν τη δούμε πολύ κοντά στην ακτή, στην ακροθαλασσιά, πιθανότατα έχει μεταφερθεί από το κύμα ή από κάποιο ρεύμα και θα πρέπει να εκτιμήσουμε ότι μερικές δεκάδες μέτρα πιο βαθιά θα υπάρχουν πολύ περισσότερες.
Πού βρίσκονται οι μωβ μέδουσες
Στον Σαρωνικό Κόλπο φαίνεται πώς έχει ήδη περάσει μεγάλος αριθμός των μωβ μεδουσών, σύμφωνα με την εφαρμογή i Naturalist, που ξεκίνησε το 2018 από το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας και πρόκειται για ένα πρόγραμμα καταγραφής μεδουσών στη χώρα μας. Παρατηρώντας τις καταγραφές στο i Naturalist, βλέπουμε ότι η μωβ μέδουσα εντοπίζεται ήδη από τον Ιανουάριο σε Πόρτο Ράφτη και Κρήτη, τον Μάρτιο σε Σαρωνικό Κόλπο, Κεντρική Μακεδονία και την Περιφέρεια της Πελοποννήσου, τον Απρίλιο σε Σαμοθράκη, Ζάκυνθο, Πειραιά και Αγκίστρι, ενώ τον Μάιο οι καταχωρήσεις αυξάνονται: Σαρωνικός (Καβούρι, Βουλιαγμένη κ.λπ.), Πελοπόννησος, Παξοί, Νέα Πέραμος, Αγκίστρι, Κεφαλονιά, Χαλκιδική, Σπέτσες. Άρα, μάλλον βρίσκεται σχεδόν παντού.
Οι μωβ μέδουσες μεταφέρονται κατά κύριο λόγο με τα κύματα και με τα θαλάσσια ρεύματα. Μια προληπτική κίνηση που μπορούμε να κάνουμε είναι να επιλέξουμε για το μπάνιο μας μια ακτή όπου εκείνη την ημέρα ο άνεμος σπρώχνει τη θάλασσα προς τα μέσα.
Τι προκαλεί το τσίμπημα της μωβ μέδουσας
Όπως αναφέρει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, το τσίμπημα από τη μωβ μέδουσα προκαλεί πόνο και ερεθισμό στο δέρμα. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος του αποτυπώματος της μέδουσας που μας κέντρισε. Επίσης, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, έμετος, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια), όπως υπόταση, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας - συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή στο νοσοκομείο.
Το βαλιτσάκι των πρώτων βοηθειών
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για τη μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας και συγκεκριμένα προτείνεται:
15°
