Ελλαδα

Τι κρύβει το βυζαντινό ναυάγιο στους Φούρνους;

Δείτε εντυπωσιακές εικόνες από τον βυθό. Έχουν βρεθεί έξι διαφορετικοί τύποι αμφορέων, επιτραπέζια κεραμική αλλά και τμήματα ξύλου από τον σκελετό του σκαριού

62222-137653.jpg
A.V. Team
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Από την ενάλια αρχαιολογική έρευνα στους Φούρνους το 2021
Στιγμιότυπο από την ενάλια αρχαιολογική έρευνα στους Φούρνους το 2021

ΥΠΠΟΑ: τα αποτελέσματα της Ενάλιας Αρχαιολογικής Έρευνας στους Φούρνους κατά το 2021

Από τα πιο ενδιαφέροντα πεδία για την ενάλια αρχαιολογία στην Ελλάδα, στο αρχιπέλαγος των Φούρνων έχουν εντοπιστεί ούτε ένα ούτε δύο αλλά 58 ναυάγια. Στην έκτη ερευνητική αποστολή της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στην περιοχή το 2021, η ενάλια αρχαιολογική έρευνα επικεντρώθηκε στη μελέτη και τεκμηρίωση ενός ναυαγίου της πρώιμης βυζαντινής περιόδου.

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους

Το ναυάγιο εντοπίστηκε κοντά στο ακρωτήριο Φυγού (Άσπρος Κάβος), βόρεια του οικισμού Καμάρι, στις ανατολικές ακτές των Φούρνων, σε έντονα επικλινή, αμμώδη βυθό σε βάθος 43-48 μέτρων. Πρόκειται για μία από τις πλέον απόκρημνες και δυσπρόσιτες περιοχές των Φούρνων, που πλήττεται από ισχυρούς ανέμους κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους. Επιλέχθηκε γιατί είναι το πλέον επιστημονικά ενδιαφέρον, τόσο λόγω της ακεραιότητας και της συνοχής του όσο και λόγω του ετερογενούς φορτίου του.

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Αρχαιολόγοι και δύτες ανελκύουν ευρήματα από το ναυάγιο της πρώιμης βυζαντινής εποχής στους Φούρνους

Στα ευρήματα των αρχαιολόγων περιλαμβάνονται έξι διαφορετικοί τύποι αμφορέων, που προέρχονται από την περιοχή της Κριμαίας και την Ηράκλεια του Πόντου της Μαύρης Θάλασσας. Το κυρίως φορτίο πλαισιώνεται από ένα συμπληρωματικό φορτίο επιτραπέζιας κεραμικής, που προέρχεται από την περιοχή της Φώκαιας της βορειοδυτικής Μ. Ασίας.

Μέλος της ερευνητικής ομάδας καταγράφει τα δεδομένα του ναυαγίου που έχει εντοπιστεί κοντά στον Άσπρο Κάβο στους Φούρνους
Μέλος της ερευνητικής ομάδας καταγράφει τα δεδομένα του ναυαγίου που έχει εντοπιστεί κοντά στον Άσπρο Κάβο στους Φούρνους

Η έρευνα του 2021 επικεντρώθηκε στον περιμετρικό καθαρισμό τμήματος της δυτικής, ρηχότερης πλευράς του ναυαγίου από τις αποθέσεις της άμμου, και την διάνοιξη μίας δοκιμαστικής τομής, έκτασης στην βορειοδυτική του γωνία, προκειμένου να διαγνωστεί η στρωματογραφία του ναυαγίου.

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Καταγράφοντας το φορτίο του ναυαγίου της πρώιμης βυζαντινής περιόδου στους Φούρνους © Στέφανος Κόντος

Αποκαλύφθηκαν περίπου 15 θαμμένοι αμφορείς, μεταξύ των οποίων και ένας τύπος αμφορέα που αποδίδεται στην πόλη της Σινώπης, της Μαύρης Θάλασσας, πλήθος επιτραπέζιας κεραμικής και τμήματα ξύλου, που αποδίδονται στον σκελετό του σκαριού, που πιθανότατα έχει επιβιώσει στο ανοξικό στρώμα άμμου, κάτω από το φορτίο του ναυαγίου.

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Ναυάγιο πρώιμης βυζαντινής περιόδου στους Φούρνους. Μέλη της ερευνητικής ομάδας επί το έργον

Η ανελκυσθείσα επιτραπέζια κεραμική υπήρξε ιδιαίτερα διαφωτιστική ως προς την ακριβέστερη χρονολογική ένταξη του ναυαγίου αυτού, που μπορεί πλέον με ασφάλεια να χρονολογηθεί μεταξύ των ετών 480 και 520 μ.Χ., πιθανότατα επί των ετών του αυτοκράτορα Αναστασίου Α΄ (491 – 518 μ.Χ.), της δυναστείας των Λεόντων, γνωστού από τις ιστοριογραφικές πηγές κυρίως για τις φορολογικές και νομισματικές του μεταρρυθμίσεις, που ενίσχυσαν τα ταμεία του κράτους και επέτρεψαν την επεκτατική πολιτική των αυτοκρατόρων του 6ου αιώνα.

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Μέλη της ερευνητικής ομάδας καταδύονται στο ναυάγιο των πρώιμων βυζαντινών χρόνων στους Φούρνους

Παράλληλα με τις δοκιμαστικές τομές στο ναυάγιο, αναλήφθηκαν και δράσεις τεκμηρίωσης άλλων ναυαγίων στους Φούρνους, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας InterregVA Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020, “Καταδυτικές Διαδρομές σε Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου - Ανάπτυξη Δικτύου Καταδυτικού Τουρισμού (Αν.Δι.Κα.Τ.)».    

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Στιγμιότυπο από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους

Την γενική διεύθυνση της έρευνας είχε ο αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων δρ Γιώργος Κουτσουφλάκης. Την έρευνα πλαισίωσε προσωπικό 25 δυτών από διαφορετικές ειδικότητες (αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές αρχαιοτήτων, επαγγελματίες δύτες, φωτογράφοι, κινηματογραφιστές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές).

Ναυάγιο στους Φούρνους
Άποψη του ναυαγίου στους Φούρνους από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στην περιοχή το 2021

Στο πλαίσιο της έρευνας πραγματοποιήθηκαν συνολικά 292 ατομικές καταδύσεις που αντιστοιχούν σε 220 περίπου ώρες εργασίας στο βυθό. Τα στοιχεία της έρευνας που συλλέχθηκαν κρίνονται ως εξόχως σημαντικά για την οργάνωση της συστηματικής ανασκαφής του ναυαγίου στο εγγύς μέλλον.

Ανέλκυση αμφορέα από το ναυάγιο στους Φούρνους
Ανέλκυση αμφορέα από το ναυάγιο κοντά στο ακρωτήριο Φυγού στους Φούρνους

Η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά και υλικοτεχνικά από τον Δήμο Φούρνων/Κορσεών, το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Interreg Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020 ΑνΔι.Κα.Τ.», το Καθίδρυμα «Κορσεαί», το Ίδρυμα ExplorersClub και τις εταιρείες Hellenic Seaways, Blue Star Ferries, Seiko Japan και Scubapro USA.

Η ομάδα της έρευνας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Το προσωπικό που συμμετείχε στην έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους το 2021

Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους
Από την έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στους Φούρνους το 2021

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.