Ο εγωκεντρικός Έλληνας (και πώς αντιμετωπίζεται)

Το Σάββατο που μας πέρασε, έχοντας βγει μια βόλτα στη γειτονιά μου, είδα έναν συμπολίτη να ανεβάζει το αυτοκίνητό του στο πεζοδρόμιο και να το αφήνει εκεί προκειμένου να απολαύσει τη σαββατιάτικη καφεδούμπα με τους φίλους του. Τίποτα περίεργο μέχρι εδώ. Ούτε καν το ότι στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου ήταν κολλημένο εκείνο το αυτοκόλλητο που δηλώνει ότι έχουμε να κάνουμε με επιστήμονα, και μάλιστα γιατρό. Η αντικοινωνική συμπεριφορά ουδέποτε ήταν θέμα μόρφωσης ή επαγγέλματος.

Για κακή τύχη του συμπολίτη, το πεζοδρόμιο που μετέτρεψε σε πάρκινγκ ήταν αυτό στο οποίο περπατούσα, κι έτσι έκανα αυτό που κάνω, αρκετά αποτελεσματικά, εδώ και καιρό: μπήκα στο app της Novoville*, τον κάρφωσα και συνέχισα τη βόλτα μου ξέροντας ότι, σε αντίθεση με το σώμα-φάντασμα της τροχαίας, η δημοτική αστυνομία συχνά ανταποκρίνεται σε τέτοιου είδους καταγγελίες (δεν ξέρω βέβαια αν το κάνει σε όλο τον δήμο, αυτό θα μου το πείτε εσείς).

Πράγματι, λίγο αργότερα, επιστρέφοντας από τη βόλτα, είδα αυτοκίνητο της δημοτικής αστυνομίας να σταματάει και μια αστυνομικό να πηγαίνει προς το Ι.Χ. με το αυτοκόλλητο του Ιατρικού Συλλόγου. Είδα και τον οδηγό να αφήνει φίλους και καφέ και να τρέχει να ξεπαρκάρει. Και εντελώς χλιαρά** διαμαρτυρήθηκα όταν διαπίστωσα ότι το πρόστιμο κεράστηκε. Ο συμπολίτης, καθώς έμπαινε στο αυτοκίνητο και βλέποντας το ενδιαφέρον μου, προσπάθησε να μου εξηγήσει την αντικοινωνική του δράση. Ακολούθησε ο εξής διάλογος:

- Δεν είχα πού να το βάλω
- (Προσπαθώντας να κάνω τον ευγενικό και να μην του προτείνω το κατάλληλο μέρος να το βάλει.) Σ’ αυτή την περίπτωση παίρνουμε ταξί ή τα μέσα ή περπατάμε.
- Δηλαδή μου λέτε να πάρω ταξί ή λεωφορείο ή να περπατήσω; Αυτό είναι παραλογισμός.

O συμπολίτης δεν ήταν σε μια έξαλλη κατάσταση που τον έκανε να μην ξέρει τι λέει. Ούτε προσπαθούσε να με νευριάσει. Δεν πετούσε δικαιολογίες που ήξερε ότι ήταν χαζές μόνο και μόνο για να πει κάτι. Ακούγοντας και κοιτώντας τον, γινόταν απολύτως σαφές ότι ο συμπολίτης στ' αλήθεια πίστευε ότι το να πάρει ταξί, λεωφορείο ή να περπατήσει ήταν το παράλογο, με το λογικό να είναι το να ανεβάσει και να παρκάρει το Ι.Χ. του στο πεζοδρόμιο. 

Η αντικοινωνική του συμπεριφορά δεν ήταν αποτέλεσμα συνειδητής γαϊδουριάς αλλά της εμπεδωμένης αντίληψης ότι αυτός και η άνεση του είναι τα μόνα που έχουν σημασία πάνω στη Γη και οτιδήποτε δεν τα εξυπηρετεί πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τρέλα. Στο μυαλό του δεν έκανε κάτι λάθος που τον βόλευε, έκανε κάτι που τον βόλευε και άρα κάτι σωστό.

Ο συμπολίτης αυτός είναι ο άνθρωπος που στ’ αλήθεια πιστεύει πως πρέπει να υπάρχουν παντού πάρκινγκ με άπειρες θέσεις (ή και μία, αρκεί να είναι για εκείνον) στα οποία να μην πληρώνει ούτε σεντ  έτσι ώστε να μπορεί να πηγαίνει παντού με το Ι.Χ. του. Είναι ο άνθρωπος που δεν νοιάζεται αν με την παραβατική συμπεριφορά του δυσκολεύει τη ζωή άλλων συμπολιτών. Γι’ αυτόν οι άλλοι συμπολίτες έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχουν κι αν υπάρχουν είναι σίγουρα πολύ πιο ασήμαντοι από τις ορέξεις και τις ανέσεις του.   

Με λίγα λόγια, ο συμπολίτης αυτός είναι ένας, όχι πολύ ασυνήθιστος, Έλληνας.

Είναι δηλαδή κάποιος που οι δεκαετίες ατιμωρησίας από τις Αρχές και οι τόνοι κολακείας από πολιτικούς και δημοσιογράφους τον έχουν πείσει ότι είναι το κέντρο του κόσμου και πως το «σωστό» ταυτίζεται με κάθε τι που τον εξυπηρετεί. Κάποιος που έχει μεγαλώσει χωρίς να ακούει αλλά βιώνοντας το σύνθημα «Νόμος είναι το δίκιο του Ελληνάρα». Κάποιος που δεν μπορεί να καταλάβει γιατί η συμπεριφορά του είναι αντικοινωνική. Αφού για εκείνον η κοινωνία είναι ο ίδιος, η οικογένειά του και οι φίλοι του, οτιδήποτε δεν βλάπτει τον ίδιο ή εκείνους δεν μπορεί να είναι αντικοινωνικό.

Πώς αντιμετωπίζεται ένας τέτοιος άνθρωπος; Πώς αντιμετωπίζονται όλοι οι άνθρωποι σαν κι αυτόν; 

Θα μπορούσα να γράψω «δεν αντιμετωπίζονται», αλλά θα είχα άδικο. Γιατί αυτός ο συμπολίτης ήρθε αντιμέτωπος (έστω και λίγο) με τις Αρχές και (έστω και λίγο) ξεβολεύτηκε. Μπορεί ο ίδιος να μην καταλαβαίνει γιατί ο παραλογισμός είναι να πιστεύει πως είναι ok να κλέψει το πεζοδρόμιο από τους πεζούς, τους γονείς με τα καροτσάκια και τους αναπήρους, αλλά τελικά αναγκάστηκε να το επιστρέψει το κλεμμένο πεζοδρόμιο. Το μόνο που χρειάστηκε ήταν μια καταγγελία.

Φυσικά δεν πιστεύω ότι σε κάθε καταγγελία υπάρχει ανταπόκριση. Δεν χτύπησα το κεφάλι μου και δεν νομίζω ότι ζω αλλού. Αλλά είμαι σίγουρος πως, όσο οι καταγγελίες πληθαίνουν, τόσο περισσότεροι συμπολίτες θα αναγκάζονται να προσαρμοστούν στους απαραίτητους για τη συμβίωση κανόνες (κι ας μην τους καταλαβαίνουν). Κι όσο η απαίτηση για επιβολή των κανόνων εντείνεται, τόσο οι αρμόδιοι να τους επιβάλλουν θα αναγκάζονται να το κάνουν (κι ας ξεβολεύονται). Και μπράβο τους. 

---

*Δεν είναι όλοι οι δήμοι συνδεδεμένοι με το Novoville, μιλάω για τον Δήμο Αθηναίων.

**Η έλλειψη κανονικής αστυνομίας και σοβαρού νομοθετικού πλαισίου αφήνουν και τους δημοτικούς αστυνομικούς (όπως όλους μας) απροστάτευτους στις ορέξεις κάθε παλαβού, οπότε καταλαβαίνω την απροθυμία τους να τσακωθούν.