Στη Χρύσα Κουβελιώτου και τη Βικτώρια Κάσπι απονέμεται το βραβείο Αστρονομίας Shaw για το 2021, όπως ανακοινώθηκε.
Το βραβείο Shaw στην Αστρονομία για το 2021 απονεμήθηκε εξίσου στη Βικτώρια Κάσπι, καθηγήτρια Φυσικής και διευθύντρια του McGill Space Institute στον Καναδά, και τη Χρύσα Κουβελιώτου, καθηγήτρια και πρόεδρο του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου George Washington και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, για τη συμβολή τους στη μελέτη και κατανόηση των magnetars.
Τα magnetars είναι αστέρες νετρονίων με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο, τα οποία συνδέονται με ένα ευρύ φάσμα αστροφυσικών φαινομένων υψηλών ενεργειών.
Οι αστέρες νετρονίων είναι υπέρπυκνα μαγνητισμένα απομεινάρια αστρικών εκρήξεων. Περιστρέφονται με περιόδους περιστροφής χιλιοστών του δευτερολέπτου έως μερικών δευτερολέπτων και εκπέμπουν ισχυρές δέσμες παλμικής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (εξού και η ονομασία pulsars). Λόγω της περιστροφής τους αυτής αποτελούν ακριβή «κοσμικά ρολόγια» και «εργαστήρια» μελέτης διαφόρων φυσικών φαινομένων σε βαρυτικά πεδία δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερα αυτού της Γης.
Η έρευνα των Κάσπι και Κουβελιώτου βασίστηκε στη θεωρητική πρόβλεψη της ύπαρξης αστέρων νετρονίων με μαγνητικά πεδία έως και χιλιάδες φορές ισχυρότερα από αυτά των απλών pulsars, τα οποία παράγουν ισχυρές εκλάμψεις ακτίνων γ. Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία τροφοδοτείται κυρίως από τεράστιες δεξαμενές μαγνητικής ενέργειας στην μαγνητόσφαιρά τους και δευτερευόντως από την περιστροφή τους.
Οι βραβευθείσες ανέπτυξαν νέες παρατηρησιακές μεθόδους, οι οποίες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη αυτών των αντικειμένων και προσδιόρισαν τις φυσικές τους ιδιότητες. Η εργασία τους καθιέρωσε τα magnetars ως μία νέα και σημαντική κατηγορία αστροφυσικών αντικειμένων.
Χρύσα Κουβελιώτου - Ποια είναι η επιστήμονας που βραβεύτηκε με Shaw στην Αστρονομία
Η Χρύσα Κουβελιώτου (1956) είναι Ελληνίδα αστροφυσικός. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Sussex στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1977.
Έλαβε το διδακτορικό της από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ το 1981. Ακολούθησε ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εν συνεχεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Διαστημικό Κέντρο Πτήσεων Μάρσαλ της NASA (Marshall Space Flight Center).
Σήμερα είναι καθηγήτρια και πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου George Washington. Είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής από το 2013 και έχει λάβει σειρά υψηλών διακρίσεων και βραβείων για το έργο της.
Στις 9 Ιουνίου 2016 η Χρύσα Κουβελιώτου εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
13°
