Κοίτα τους άντρες όταν πέφτουν

Regarde les hommes tomber. Ο τίτλος αυτός, κλεμμένος από μια ταινία του Ζακ Οντιάρ από τα μακρινά 90s –τότε που άλλα μας απασχολούσαν και αλλιώς βλέπαμε τα πράγματα- θα μπορούσε κάλλιστα να φορεθεί στην ειδησιογραφία των τελευταίων ημερών. Σε όσα, δηλαδή, βλέπουμε να βγαίνουν στο φως έπειτα από τις καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου, χάρη στις οποίες το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται και να μας οδηγεί σε σκοτεινά ντουλάπια διαφόρων «υπεράνω υποψίας» ανδρών και στους σκελετούς που έχουν καταχωνιασμένους εκεί μέσα. Και είναι πολλά αυτά τα ντουλάπια. Αμέτρητα.   

Κάθε φίλη έχει να σου πει και από μια ιστορία. Άλλες είναι καραμπινάτες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης και άλλες δε δικαιούνται, νομικά τουλάχιστον, αυτόν τον τίτλο. Όλες όμως είναι εμπειρίες τραυματικές που τους έχουν αφήσει σημάδια. Τη μία την κακοποίησε μικρή ο θείος στο χωριό. Την άλλη την έκοψε ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο γιατί τον απέρριψε. Μια τρίτη αναγκάστηκε να απαρνηθεί μια καριέρα ή «συνήνεσε» ντροπιασμένη ή ένιωσε σιχαμάρα για τον επίδοξο εραστή που δεν την άφηνε σε χλωρό κλαρί. Είναι τόσες πολλές αυτές οι ιστορίες -αυτά τα «δυσάρεστα περιστατικά» που θα έλεγε και η ομοσπονδία ιστιοπλοΐας– ώστε, όσο και αν διαρρηγνύεις τα ιμάτιά σου ότι εσύ σαν άντρας είσαι αλλιώς, είναι αδύνατον να μην αναρωτηθείς: Ρε μπας και έχω φερθεί και εγώ κάποτε με τρόπο κακοποιητικό;

Γιατί, κάτω από τα ακραία και τα τρομακτικά που βγαίνουν στην επιφάνεια τις τελευταίες μέρες, βρίσκεται ένα γιγάντιο βυθισμένο παγόβουνο φτιαγμένο από κάθε λογής κακοποιήσεις και παρενοχλήσεις και επιβολές στις οποίες και εσύ, στο όνομα της ιερής σου ανδρικής λίμπιντο, μπορεί να έχεις βάλει το παγάκι σου. Μήπως όταν εκείνη η κοπέλα σού είχε πει καληνύχτα έξω από την πόρτα της, το εννοούσε και δεν επιθυμούσε διόλου το φιλί που, έτσι για την τιμή των όπλων, είχες επιμείνει να της αποσπάσεις; Μήπως τότε που η σύζυγός σου έλεγε πως είχε πονοκέφαλο, δεν έπρεπε να την πιέσεις; Μήπως εκείνη η φωτογραφία που έστειλες στην άγνωστη δεν ήταν ο ενδεδειγμένος τρόπος να πεις καλημέρα;

Ίσως αυτός ο ενδόμυχος φόβος (ή η βεβαιότητα σε μπόλικες περιπτώσεις) είναι που τσιγκλά τα αντανακλαστικά όσων αντρών σπεύδουν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα: «Γιατί το είπε μετά από τόσα χρόνια;». «Όλες τώρα το θυμήθηκαν;». «Για κάθε μία που μετάνιωσε υπάρχουν πέντε που δεν μετάνιωσαν». «Βασικά ο πρωταθλητισμός φταίει». «Σε λίγο δε θα μπορούμε ούτε να φλερτάρουμε». «Και το τεκμήριο της αθωότητας;». Αυτά εξέφρασαν διάφοροι τις πρώτες κιόλας ώρες έπειτα από τις καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου. Και είναι να απορείς με την έκπληξή τους για τις αντιδράσεις που προκάλεσαν οι απόψεις τους. Γιατί ναι, το τεκμήριο της αθωότητας πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται σεβαστό, κανείς δεν λέει το αντίθετο. Όμως όσο και αν παριστάνουν πως δεν καταλαβαίνουν και εξακολουθούν να χρεώνουν τις αντιδράσεις στην παράνοια των σόσιαλ μίντια και στην τρισκατάρατη πολιτική ορθότητα και στον νεοπουριτανισμό, γνωρίζουν και οι ίδιοι καλά πως κάτι το πολύ σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της πατριαρχίας.  

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, όπως συμβαίνει πάντα, μαζί με τα ξερά θα καούν και μερικά χλωρά. Μέσα στην αναμπουμπούλα κάποιοι θα δεχτούν αστόχαστα, ίσως και άδικα, μαζικές επιθέσεις. Άλλοι θα υποστούν συνέπειες κατά πολύ βαρύτερες από το ειδικό βάρος της σαχλαμάρας που πέταξαν στο Facebook. Ήδη το βλέπουμε να συμβαίνει. Είναι γνωστό ότι ο κόσμος μας δεν τα πάει καλά με την ισορροπία. Και οι ίδιοι έχουν, με τον τρόπο τους, βοηθήσει σε αυτό.  

Ας απολαύσουμε λοιπόν την πτώση. Και ας ελπίσουμε ότι θα κρατήσει πολύ ώστε να προλάβουμε να μάθουμε να ακούμε, να σωπαίνουμε, να αναστοχαζόμαστε, να κάνουμε αυτοκριτική ή ακόμα και να αναλαμβάνουμε ευθύνες που ατομικά μπορεί και να μη μας αναλογούν. Λογικά, αν τα κάνουμε όλα αυτά, όταν επιτέλους θα φτάσουμε στο έδαφος ίσως και να μη συνθλιβούμε. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να βρούμε εκεί έναν πολύ καλύτερο κόσμο.