Ρεπορτάζ του Κώστα Κυριακόπουλου για τις υποθέσεις κατασκοπείας στη Ρόδο και τη διακίνηση μεταναστών «υψηλής διαβάθμισης» - Οι συλλήψεις και οι κατηγορίες
Από τον περασμένο Αύγουστο, ο μάγειρας του πλοίου που κάνει μικρά ταξίδια μεταξύ Ρόδου, Κω και Καστελόριζου είχε μια συνήθεια. Να πλευρίζει διαφόρους και να κάνει αδιάκριτες ερωτήσεις. Ένας αξιωματικός του ελληνικού στρατού που του έκοβε το μάτι ταξίδευε με το καράβι για Καστελόριζο. Κάποια στιγμή, ο μάγειρας τον πλησίασε και κουβέντα στην κουβέντα άρχισε να ρωτάει διάφορα για τον αριθμό των στρατιωτών που υπηρετούσαν στο νησί, για τους μόνιμους για το κάθε πότε αλλάζουν με άλλους από την Αθήνα ή άλλες υπηρεσίες. Ο αξιωματικός δεν έλεγε πολλά και άρχισε να πονηρεύεται. Μέχρι που είδε τον μάγειρα να στέκεται παράμερα και να μιλά στο κινητό του. Και κάτι δεν του άρεσε στον τρόπο που κοιτούσε ο μάγειρας δεξιά και αριστερά, σαν να φυλαγόταν από κάτι. Και τότε άρχισε να κάνει και ο αξιωματικός τα δικά του τηλεφωνήματα. Λίγες ημέρες αργότερα Έλληνες μυστικοί άρχισαν να παρακολουθούν στενά τον γραμματέα του Τούρκου προξένου στη Ρόδο. Και κάπου εδώ αρχίζει η ιστορία της κατασκοπείας που αποκαλύφθηκε αυτές τις σκληρές ημέρες του κορονοϊού.
Αυτά, τουλάχιστον, είπαν όσοι από τις ελληνικές αρχές ασφαλείας έδωσαν πληροφορίες στις εφημερίδες και στα sites που τηλεφωνούσαν σαν τρελοί, πριν από μερικές, για να μάθουν λεπτομέρειες για την υπόθεση. Και ούτε λίγο ούτε πολύ έμαθαν ότι στην Ελλάδα, εδώ και πολύ καιρό, παιζόταν μια ιστορία που είχε μπόλικες δόσεις κατασκοπείας αλλά και ότι μπλέκεται μυστηριωδώς με μια άλλη, ακόμα πιο περίεργη υπόθεση: Τη διευκόλυνση μετακίνησης κάποιων «VIP» παράνομων -με πολύ ισχυρές διασυνδέσεις- από Τουρκία, Συρία και Λίβανο προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ μέσω Ελλάδας χωρίς να αφήσουν επίσημα ίχνη. Αφού πρώτα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες μας, τούς εφοδίαζαν με πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα που εξέδιδαν παράνομα εργαστήρια σε Αθήνα, Γιάννενα, Θράκη και Θεσσαλονίκη. Ακούγεται σαν μπερδεμένο κουβάρι. Και είναι…
Δύο ξεχωριστές υποθέσεις, λοιπόν.
Η πρώτη: Δύο εμπλεκόμενοι σε υπόθεση κατασκοπείας, ο ένας διπλωματικός υπάλληλος και ο άλλος μάγειρας σε πλοίο. Η δεύτερη: 12-16 εμπλεκόμενοι σε υπόθεση διακίνησης μεταναστών υψηλής διαβάθμισης και με ιδιαίτερη σημασία που πιθανώς να αγγίζουν ακόμα και υποθέσεις ισλαμιστικών επιθέσεων στην Ευρώπη και αλλού. Μέχρι δυο τρεις ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, δεν υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις διασύνδεσής τους, κάτι που ερευνάται υπό άκρα μυστικότητα. Παρά μόνο κάποιες αμυδρές υποθέσεις και εικασίες βάσει, όμως, πραγματικών περιστατικών.
Ο κατάσκοπος που γύρισε από τη… Ρόδο
Το Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2020 ήταν η μέρα που οι ελληνικές υπηρεσίες βρίσκονταν σε ιδιαίτερη ετοιμότητα. Σε κινητά, τάμπλετ και όπου αλλού ήταν δυνατόν, υπήρχαν οι φωτογραφίες δύο αντρών. Ενός, 35 ετών, που τον είχαν στα «υπόψιν» για αρκετό καιρό. Ο άντρας αυτός ήταν Σεμπαχατίμ Μπαϊράμ, ο γραμματέας στο τουρκικό προξενείο της Ρόδου και τα στελέχη των ελληνικών υπηρεσιών είχαν στήσει επιχείρηση για να του χτυπήσουν την πόρτα του σπιτιού του στη Ρόδο και να τον συλλάβουν για κατασκοπεία. Και ενός, 54 ετών, του Μεμέτ Νεζαμετίν, που ήταν ο μάγειρας του πλοίου ο οποίος, συνήθιζε -σύμφωνα με τις πληροφορίες - να πλησιάζει Έλληνες στρατιωτικούς, φαντάρους και μόνιμους αξιωματικούς και να κάνει ερωτήσεις. Και οι δύο μουσουλμάνοι με κοινή καταγωγή από τη Ροδόπη. Ο πρώτος, τελικά, ενημερώθηκε ότι αντιμετωπίζει κατηγορίες για κατασκοπεία όταν πήγε στην αστυνομία να καταθέσει. Ο άλλος εντοπίστηκε και συνελήφθη στην καμπίνα του πλοίου όπου εργαζόταν μέχρι εκείνη την ημέρα. Όταν η πλοιοκτήτρια εταιρεία πληροφορήθηκε τη σύλληψή του, τον απέλυσε…
Εδώ και πολύ καιρό, οι ελληνικές αρχές είναι στα «κόκκινα». Μία κατάσταση που κορυφώθηκε με την κρίση στο Αιγαίο και τις εξορμήσεις του Oruc Reis. Ήταν αυτονόητο και αναμενόμενο μαζί ότι όλα τα δίκτυα πληροφοριών θα έπαιρναν φωτιά. Όπως και πήραν. Αναμενόμενο ήταν επίσης ότι μαζί με αυτά τα δίκτυα θα έπαιρναν φωτιά και αυτά των διακινητών μεταναστών από τα παράλια της Τουρκίας προς το νοτιοανατολικό Αιγαίο και όλα τα παρακλάδια που αναλαμβάνουν τα υπόλοιπα από την Ελλάδα προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το ιερότερο πράγμα για τις μυστικές υπηρεσίες όλων των χωρών του κόσμου λέγεται «πληροφορία». Έτσι, προφανώς εξηγείται και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που είχε, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, ο 35χρονος διπλωματικός υπάλληλος που είχε τη θέση του γενικού γραμματέα του τουρκικού προξενείου στη Ρόδο, για τις ακριβείς θέσεις πλοίων του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, τους αριθμούς που αυτά έχουν στην πλώρη και στην πρύμνη τους, αν μεταφέρουν ελικόπτερα, αν έχουν κανόνια και πολυβόλα χωρίς προστατευτικά καλύμματα. Αν τα εμπορικά πλοία που πιάνουν λιμάνι στη Ρόδο, στην Κω, στο Καστελόριζο -ιδίως στο τελευταίο- αποβιβάζονται στρατιώτες, πόσοι από αυτούς είναι του πεζικού, πόσοι του ναυτικού και διάφορα άλλα. Αυτά είπε ο 54χρονος μάγειρας στους αστυνομικούς όταν τον συνέλαβαν, Σχεδόν αμέσως, πριν καν τον μεταφέρουν στο αστυνομικό τμήμα είχε αρχίσει να λέει πώς γνωρίστηκε με τον 35χρονο γραμματέα και πώς αυτός του είχε ζητήσει να μαθαίνει διάφορα και να του τα μεταφέρει, να βγάζει φωτογραφίες με το κινητό του και να τους τις στέλνει ή να τους τις δίνει από κοντά σε μία από τις αρκετές συναντήσεις που είχαν σε διάφορα καφέ στο λιμάνι της Ρόδου ή στην περιοχή Ενυδρείο του νησιού όπου είχαν συναντήσεις. Του είχε ζητήσει, μάλιστα, να πλησιάζει παρέες στρατιωτών, να κρυφακούει και να του μεταφέρει τι άκουγε. Το πλοίο όπου εργαζόταν ο μάγειρας έπιανε λιμάνι κάθε Τρίτη και Τετάρτη στο Καστελόριζο και κάθε Σάββατο στη Ρόδο. Ορισμένες από τις πληροφορίες ανέφεραν ότι ο διπλωματικός υπάλληλος είχε επιλέξει την περιοχή Ενυδρείο της Ρόδου γιατί εκεί το σήμα των ελληνικών κινητών ήταν εξαιρετικά αδύναμο σε αντίθεση με τις τουρκικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Αυτή η ιστορία, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, κράτησε περίπου τέσσερις μήνες.
Λίγες ημέρες αργότερα ο 54χρονος μάγειρας ανασκεύασε όλα όσα εφέρετο να είχε πει. «Αυτός με πίεζε αλλά μόλις κατάλαβα τι ακριβώς ήθελε από μένα, ήμουν σίγουρος ότι θα με έβαζε σε μπελάδες. Μίλησα και με τη γυναίκα μου που της τα μετέφερα όλα και εκείνη μου είπε τα ίδια. Μου είπε να τον κάνω πέρα και να μην του ξαναδώσω σημασία». Αυτά, λένε και πάλι οι πληροφορίες, ήταν τα λόγια του μάγειρα όχι στους αστυνομικούς αλλά αυτή τη φορά σε Μέσα ενημέρωσης στα οποία μίλησε μέσω του συνηγόρου του. Περιέγραψε, όμως, πώς ο γραμματέας του Προξενείου τον είχε πλησιάσει τον περασμένο Αύγουστο και πώς του είχε ζητήσει όλα όσα ήθελε να μάθει. Και μέσα σε όλα, κυκλοφόρησε ότι ο μάγειρας ήταν ενήμερος για το γεγονός ότι ο 35χρονος διπλωματικός υπάλληλος είχε στήσει ολόκληρο δίκτυο από πληροφοριοδότες στα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου. Είναι άγνωστο σε ποια επίπεδα κινούνταν οι άλλοι πληροφοριοδότες και αν ήταν της ...πρακτορικής εμβέλειας του μάγειρα. Ο τελευταίος, πάντως, κατά τη ανασκευή των αρχικών του δηλώσεων άφησε να εννοηθεί ότι είχε συναντήσεις με τον διπλωματικό υπάλληλο. Τόσες όσες χρειάστηκε για να του πληρώσει ένα πακέτο κινητής τηλεφωνίας που είχε αγοράσει για να μπορεί να στέλνει «βαριά» δεδομένα, δηλαδή φωτογραφίες, πιθανώς και βίντεο. Οι πιθανές οικονομικές απολαβές του μάγειρα για τις «υπηρεσίες» του είναι ένα θέμα που απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί τις ελληνικές αρχές. Οι τελευταίες θεωρούν βέβαιο ότι ο μάγειρας είχε συμφωνήσει αμοιβή. Ο ίδιος, πάντως, πριν αναιρέσει τα πάντα, είχε πει ότι δεν έπαιρνε λεφτά αλλά ό,τι και αν έκανε, το έκανε «για την πατρίδα». Προφανώς τη δική του. Μετά βέβαια -και πάλι κατά την αναίρεση των αρχικών του λεγομένων- ανέφερε αρκετές φορές ότι «στην Ελλάδα γεννήθηκε, την Ελλάδα αγαπάει».
Όσον αφορά στον γραμματέα του τουρκικού προξενείου, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν ήταν και τόσο άγνωστος στις ελληνικές αρχές. Εδώ και περίπου δέκα χρόνια είχε, λένε, αναπτύξει αξιοπρόσεκτη διαδικτυακή δράση σχετικά με την Δυτική Θράκη και το υποτιθέμενο κίνημα για την ανεξαρτησία της. Αυτό ήταν ένα από τα σημαντικά στοιχεία που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των ελληνικών αρχών. Ένα άλλο ήταν ότι όλα αυτά χρόνια ο πρώην μαθηματικός και νυν διπλωματικός υπάλληλος, ο οποίος είναι παντρεμένος με Ελληνίδα μουσουλμάνα, είχε εμφανιστεί αρκετές φορές στα δικαστήρια σε υποθέσεις κατά τις οποίες δικάζονταν διακινητές μεταναστών. Εμφανιζόταν είτε υπό την ιδιότητα του μεταφραστή είτε υπό την ιδιότητα του μάρτυρα υπεράσπισης. Και εδώ είναι το δεύτερο σημαντικό στοιχείο που όχι μόνο έφεραν τον 35χρονο στο κεντρικό πλάνο των ελληνικών αρχών αλλά και, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, οι πιθανές επαφές του με ανθρώπους των κυκλωμάτων πιθανόν να διασυνδέουν την υπόθεση της κατασκοπείας με την επόμενη υπόθεση η οποία είχε διαδραματιστεί περίπου έναν πριν.
Στις 6 και στις 15 Νοεμβρίου οργανώθηκαν δύο μεγάλες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ., του Λιμενικού και κλιμακίων της ΕΥΠ με κέντρο την Κω. Υπήρχαν σημαντικές πληροφορίες που έφεραν τουλάχιστον 15 ανθρώπους από την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Συρία, τον Λίβανο και αλλού, να εμπλέκονται σε πολυμελές κύκλωμα διακινητών μεταναστών από τα παράλια της Τουρκίας προς νησιά του νοτιανατολικού Αιγαίου. Οι πληροφορίες αυτές -και εδώ είναι το στοιχείο που κάνει αυτήν την υπόθεση να διαφέρει από άλλες παρόμοιες- είχαν συνδυαστεί με κάποιες που έρχονταν από ξένες υπηρεσίες καθώς υπήρχαν στοιχεία που έκαναν λόγο για διασύνδεση των κυκλωμάτων αυτών με μεταφορές στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ μεταναστών «ιδιαιτέρως υψηλής σημασίας». Οι πληροφορίες της A.V. για το θέμα αναφέρουν ότι οι ξένες υπηρεσίες είχαν ενημερώσει ότι τον τελευταίο καιρό έχουν λάβει ενημερώσεις ότι οργανωμένα κυκλώματα διακινητών που φέρονται να έχουν ως κύρια έδρα την Κω, αναλαμβάνουν «δουλειές VIP» από τα παράλια της Τουρκίας μέσω Ελλάδας με τελικό προορισμό χώρες της Βόρειας Ευρώπης, σκανδιναβικές χώρες αλλά και τις ΗΠΑ. Και τι σημαίνει VIP; Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίεργα.
Οι διαδικασίες αυτές αφορούν σε δύο κατηγορίες ανθρώπων. Είτε ανθρώπους που εμπλέκονται αποδεδειγμένα ή βάσει πληροφοριών σε διάφορες «ακραίες» καταστάσεις, όπως οι ξένες υπηρεσίες χαρακτηρίζουν κομψά, τις υποθέσεις του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, μεταξύ αυτών και η θρησκευτική. Είτε ανθρώπους που σχεδιάζουν να λάβουν μέρος σε κάποιες από αυτές και ως εκ τούτου τα στοιχειώδη μέτρα αυτοπροστασίας τόσο των ίδιων όσο και των οργανώσεων ή δικτύων στα οποία συμμετέχουν υπαγορεύουν να μην αφήσουν ίχνη των διαδρομών που έχουν κάνει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι εξαιρετικά πιθανό να αποκαλυφθεί ότι μέσω αυτών των διαδρομών έφτασαν σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης μέλη ομάδων που εμπλέκονται σε διεθνές εμπόριο όπλων.
Οι ίδιες πληροφορίες, από τις ξένες υπηρεσίες, ανέφεραν ότι όσοι συνελήφθησαν σε άλλες χώρες και για τους οποίους υπήρχαν ενδείξεις ότι είχαν χρησιμοποιήσει τα εν λόγω κυκλώματα, είχαν πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα που είχαν κατασκευαστεί σε τέσσερις διαφορετικές ελληνικές πόλεις. Την Αθήνα, τα Γιάννενα, την Ξάνθη και τη Θεσσαλονίκη. Μερικοί από τους συλληφθέντες κατά τη διάρκεια των δύο επιχειρήσεων τον περασμένο Νοέμβριο φέρονται να έχουν σχέσεις με τις συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδας χωρίς όμως, μέχρι τις παραμονές των Χριστουγέννων να έχει προκύψει κάτι πιο συγκεκριμένο, πέρα από το γεγονός ότι ορισμένοι εκ των συλληφθέντων είχαν στην κατοχή τους φωτογραφίες (σε κινητά και τάμπλετ) φωτογραφίες από πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, πιθανώς για να κρατούν τους συνεργάτες τους ενήμερους για την «κυκλοφορία» στις θαλάσσιες περιοχές από όπου σχεδίαζαν να περάσουν.
Μέσα σε όλη αυτήν την υπόθεση βρίσκονται και άλλοι, τουλάχιστον ένας Έλληνας ψαράς που έχει εμπλακεί σε κάποια επεισόδια με τουρκικές ακταιωρούς, ένας Λιβανέζος που είναι πρόσφατα αποφυλακισμένος για υποθέσεις διακίνησης μεταναστών και ο οποίος έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν κατηγορίες για κατασκοπεία, δύο ιδιοκτήτες καταλυμάτων (ένα ξενοδοχείο και μία πανσιόν, αντίστοιχα). Ο ένας, μάλιστα, συμμετείχε και σε προγράμματα χρηματοδοτήσεων του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης για τη φιλοξενία μεταναστών. Πληροφορίες εμπλέκουν και ορισμένους άλλους, κάποιοι εξ αυτών είναι και γνωστοί επαγγελματίες της Κω στον χώρο του τουρισμού.
Πριν από μερικές ημέρες το τουρκικό υπουργείο Eξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση για τη σύλληψη του γραμματέα του προξενείου στη Ρόδο. Με την ανακοίνωση κατηγορούσε την Ελλάδα ότι παραβίασε τις διατάξεις της Σύμβασης της Βιέννης για τις Προξενικές Σχέσεις, καθώς και το δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Για την ιστορία πάντως και ο 35χρονος γραμματέας παραδέχθηκε ότι είχε σχέσεις με τον 54χρονο γραμματέα αλλά μόνο κοινωνικές. «Είχαμε συναντηθεί κάποιες φορές αλλά μόνο για καφέ και μάλιστα στις τελευταίες συζητούσαμε για τον κορωνοϊό, τίποτε περισσότερο…», έγραψε στο υπόμνημα που έδωσε στις ελληνικές ανακριτικές αρχές. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν οι δύο συλληφθέντες ακούγονται χαλαρές αλλά δεν είναι. Απεναντίας, είναι βαριές: Υποστήριξη της πολεμικής δύναμης του εχθρού, παραβίαση μυστικών της πολιτείας, κατασκοπεία.
Η συνέχεια αυτής της υπόθεσης θα παιχτεί στα δικαστήρια και αφού πρώτα αναλυθούν όλα τα περιεχόμενα από οκτώ υπολογιστών και πέντε - έξι κινητών τηλεφώνων που έχουν κατασχεθεί. Και φυσικά το ενδιαφέρον εστιάζεται όχι μόνο στην κατασκοπεία αλλά και στις διασυνδέσεις με τα κυκλώματα μεταφοράς των «VIP» μεταναστών. Ό,τι και αν έχει συμβεί, πάντως, φαίνεται πως και σε αυτές τις δύο, φαινομενικά ασύνδετες, υποθέσεις, ισχύει ο βασικός νόμος του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος: Όταν δεν ξέρεις τι ακριβώς έχει γίνει, τα λεφτά είναι από πίσω…
13°
