Τι νέο ετοιμάζει το Ινστιτούτο Θερβάντες;

«Aνυπομονούμε να συναντήσουμε ξανά τους μαθητές και το κοινό μας, επιστρέφουμε τον Σεπτέμβριο με ασφάλεια», μας λέει η διευθύντρια του Ινστιτούτου Θερβάντες, Cristina Conde de Beroldingen Geyr*, τονίζοντας πως η υγεία των χρηστών της βιβλιοθήκης, των Ισπανών μαθητών και των επισκεπτών μας έχει την υψηλότερη προτεραιότητα. Η νέα συνθήκη της πανδημίας έχει φτιάξει μια νέα, προσωρινή, συνθήκη με την οποία το Ινστιτούτο έχει απολύτως συντονιστεί. Οι δραστηριότητες και τα μαθήματα θα διεξαχθούν με περιορισμένη χωρητικότητα και με σεβασμό σε όλα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας. Η διευθύντρια του Ινστιτούτου μας ξεναγεί στον κόσμο της ισπανικής γλώσσας και πολιτισμού και μας μιλάει για όσα καινούργια ετοιμάζουν στο ινστιτούτο.

Κυρία Cristina Conde de Beroldingen Geyr, μιλήστε μας λίγο για εσάς και την επαγγελματική σας πορεία.
Σπούδασα Ιστορία της Τέχνης στη Μαδρίτη και κατόπιν εντάχθηκα στο Σώμα των Συντηρητών Κρατικών Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αργότερα εργάστηκα στον τομέα της Πολιτιστικής Διαχείρισης και της Σύγχρονης Τέχνης σε διάφορες κρατικές θέσεις.

Έρχεστε από το Ινστιτούτο Θερβάντες του Βερολίνου. Διευθύνετε με διαφορετικό τρόπο τα δύο Ινστιτούτα;
Το Βερολίνο και η Αθήνα είναι πολυπολιτισμικές πρωτεύουσες, με μεγάλη ποικιλία, προσιτές και ανοιχτές με πολύ ζωντανές και ενδιαφέρουσες σύγχρονες καλλιτεχνικές σκηνές. Ωστόσο, η Αθήνα έχει τη δική της προσωπικότητα και γοητεία, γι’ αυτό και προσελκύει όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους και καλλιτέχνες. Στην ακαδημαϊκή σφαίρα, το ενδιαφέρον για εκμάθηση ισπανικών είναι παρόμοιο, αν και οι Έλληνες έχουν μεγάλη δυνατότητα εκμάθησης των ισπανικών.

Μιλήστε μας για την εμπειρία σας στην Ελλάδα. Θα λέγατε ότι είναι μια κοινωνία που μοιάζει με την Ισπανική; Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές βλέπετε;
Παρά την απόσταση μεταξύ της Ισπανίας και της Ελλάδας και την ποικίλη ένταση των πολιτιστικών και ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, υπάρχει μια τεράστια ομοιότητα μεταξύ των δύο μεσογειακών κοινωνιών. Η φιλία, η αλληλεγγύη, η γενναιοδωρία, η συμπάθεια, η οικογένεια, η ανεκτικότητα, η επιθυμία της ζωής και η κοινωνική αλληλεπίδραση ορίζουν και τις δύο κοινωνίες. Και οι δύο χώρες εκτιμούν και θαυμάζουν η μία την άλλη.

Το Ινστιτούτο Θερβάντες έχει σημαντική παρουσία στην Ελλάδα, έχει προβάλει την ισπανική κουλτούρα και προωθεί την ελληνο-ισπανική φιλία. Έχετε σκεφθεί κάποια νέα στρατηγική για να προωθήσετε ακόμα περισσότερo αυτή τη φιλία;
Πέραν του ότι είναι μια πλατφόρμα για τη διάδοση του πολιτισμού μας, θα ήθελα το ίδρυμα μας να είναι επίσης ένα κέντρο για τη διαμεσολάβηση, τη συμμετοχή και τη μάθηση, τρεις θεμελιώδεις άξονες του πολιτιστικού διαλόγου, δημιουργώντας νέες συνδέσεις μεταξύ των Ισπανών, των ισπανόφωνου πολιτισμού εν γένει και των Ελλήνων.

Για το σκοπό αυτό, θα ενισχύσουμε τα δίκτυα ανταλλαγής και συνεργασίας με πολιτιστικούς φορείς, πανεπιστήμια, σχολεία, ενώσεις εκπαιδευτικών της ισπανικής γλώσσας, μελετητών της Ισπανικής γλώσσας και πολιτισμού καθώς και Ελληνο-Ισπανικών ενώσεων. Με όλους αυτούς τους παράγοντες θέλουμε να αναλύσουμε και να εμβαθύνουμε τις σχέσεις και τις ομοιότητες των ιστορικών, κοινωνικών και πολιτιστικών μας τροχιών.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται, για παράδειγμα, το συνέδριο για τους παραλληλισμούς μεταξύ των ισπανικών και ελληνικών εμφύλιων πολέμων που διοργανώσαμε πέρυσι, ως φόρο τιμής στον ελληνικής καταγωγής μελετητή του Ισπανικού Πολιτισμού, Έντουαρντ Μαλεφάκη, με τίτλο: «Χτίζοντας γέφυρες: Ισπανο-ελληνικοί διάλογοι». Επίσης, στο ίδιο ύφος είναι οι πολιτιστικές δραστηριότητες που πραγματοποιούμε τις επόμενες μέρες για να διαδώσουμε το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι Έλληνες ναυτικοί στον πρώτο περίπλου της γης, που επιχειρήθηκε με την θαλάσσια αποστολή των Fernando Magellan και Juan Sebastián Elcano τον 16ο αιώνα.

Το Ινστιτούτο δείχνει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για την προώθηση της πολιτιστικής και γλωσσικής κληρονομιάς των Εβραίων Σεφαρδιτών στην Ελλάδα. Πρόσφατα υπογράψαμε μια συμφωνία με την Ισραηλινή Κοινότητα Θεσσαλονίκης για να ανοίξουμε ένα νέο κέντρο στην πόλη της Θεσσαλονίκης στο οποίο θα διδάσκονται ισπανικά και θα πραγματοποιούνται πολιτιστικές και ακαδημαϊκές δραστηριότητες για την εκ νέου γνωριμία και διάδοση της Σεφαρδίτικης κληρονομιάς στη συμπρωτεύουσα. 

Στην Ισπανία υπάρχουν άλλες επίσημες γλώσσες εκτός από τα ισπανικά (καταλανικά, γαλικιανά, βασκικά). Πώς χειρίζεται το Ινστιτούτο Θερβάντες αυτές τις διαφορετικές γλώσσες και πολιτιστικά χαρακτηριστικά; Διδάσκει επίσης αυτές τις γλώσσες;
Η Ισπανία είναι ένα πολυγλωσσικό κράτος. Εκτός από τα ισπανικά ή τα καστιγιάνικα, την επίσημη γλώσσα της χώρας που χρησιμεύει ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών περιοχών, υπάρχουν επίσης τα καταλανικά που μιλιούνται στην Καταλονία και τις Βαλεαρίδες Νήσους, τα γαλικιανά της Γαλικίας, τα βασκικά στη Χώρα των Βάσκων και ένα μέρος της Ναβάρας, τα βαλενθιανά στην Κοινότητα της Βαλένθια, καθώς και τα αρανέζικα στην κοιλάδα του Αράν (Καταλονία). Αυτή η γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία αποτελεί πλούτο τεράστιας αξίας, την οποία υποστηρίζουμε και διαδίδουμε μέσω του πολιτιστικού μας προγράμματος.

Το Ινστιτούτο Θερβάντες δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα τη διδασκαλία της ισπανικής γλώσσας ή της ισπανόφωνης κουλτούρας; 
Το κυριότερο ιδιαίτερο γνώρισμα του Ινστιτούτου Θερβάντες είναι η «παν-ισπανική» του ιδιότητα. Αποστολή μας είναι να προωθήσουμε ένα χώρο διαλόγου για τον ιστορικό και τον σημερινό πολιτισμό όλων των ισπανόφωνων λαών, μια πλουραλιστική και ποικιλόμορφη κοινότητα περίπου 572 εκατομμυρίων ανθρώπων από χώρες και λαούς που μοιράζονται την ισπανική γλώσσα.

Για να το κάνουμε αυτό, συνεργαζόμαστε στενά με τις διπλωματικές αντιπροσωπείες των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής για να διευκολύνουμε τη γνώση του πλούτου και της πολυφωνίας των πολιτισμών τους και των διαφορετικών πραγματικοτήτων που συνθέτουν αυτές τις χώρες. Το Φεστιβάλ Λογοτεχνίας LEA και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου FECHA είναι ένα σαφές παράδειγμα αυτής της συνεργασίας.

Πώς επηρέασε η πανδημία του COVID 19 τη δραστηριότητα του Ινστιτούτου;
Έχουμε ακολουθήσει στο έπακρο τις ενδείξεις και τις συστάσεις για την υγεία, τόσο από την ελληνική κυβέρνηση όσο και από την έδρα μας στην Ισπανία. Χάρη στην προσπάθεια και το κίνητρο των μαθητών μας, καταφέραμε να συνεχίσουμε με τα διαδικτυακά μαθήματα πολιτισμού και τα εργαστήρια και να διατηρήσουμε επαφή κατά την τρέχουσα κατάσταση που είναι τόσο περίπλοκη για όλους, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά.

Όλη η ομάδα του ινστιτούτου και, ιδιαίτερα, οι δάσκαλοί μας έχουν καταβάλει τεράστια προσπάθεια και έχουν δείξει μεγάλο επαγγελματισμό για να καλύψουν τις ανάγκες των μαθητών και του κοινού μας χωρίς να χαθεί η ποιότητα των υπηρεσιών μας.

Έχουμε επωφεληθεί από την αναστολή των μαθημάτων με φυσική παρουσία για να ολοκληρώσουμε τις εργασίες του ινστιτούτου μας στην οδό Σκουφά 31, το οποίο, πρώτα ως Πολιτιστικό Ινστιτούτο Reina Sofía (1975) και αργότερα ως Ινστιτούτο Θερβάντες, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης για 46 χρόνια. Χάρη σε αυτά τα έργα, το κτίριο διαθέτει τώρα ανελκυστήρα, ο οποίος θα διευκολύνει την πρόσβαση στους χώρους μας για άτομα με μειωμένη κινητικότητα και έναν νέο χώρο, τη βεράντα, για υπαίθριες πολιτιστικές δραστηριότητες.

Κα Cristina Conde, ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε όλους τους αναγνώστες μας;
Οι γλώσσες δημιουργούν γέφυρες μεταξύ ανθρώπων και παρέχουν πρόσβαση σε άλλους πολιτισμούς. Τα ισπανικά είναι η πύλη για μια τεράστια πολιτιστική ποικιλομορφία. Η ισπανική γλώσσα, η επίσημη γλώσσα είκοσι χωρών, είναι μια γλώσσα την οποία μιλούν σήμερα περισσότεροι από 572 εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι η δεύτερη γλώσσα της διεθνούς επικοινωνίας και η δεύτερη πιο μελετημένη γλώσσα στον κόσμο. Η ισπανική γλώσσα έχει ένα τεράστιο πολιτικό βάρος και κύρος, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις και κατέχει δεσπόζουσα θέση στην οικονομία, την επιστήμη και τα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο.

Είναι μια γλώσσα με ένα λαμπρό μέλλον, η οποία μπορεί να βελτιώσει τις ευκαιρίες απασχόλησης, σπουδών και ανταγωνιστικότητας των Ελλήνων φοιτητών, των οποίων η ζήτηση για σπουδές στα Ισπανικά αυξάνεται καθημερινά. Για να το καταφέρουμε αυτό, διοργανώνουμε περιοδικά επίσημες εξετάσεις για να αποκτήσουμε τους πιο διεθνώς αναγνωρισμένους τίτλους γνώσης των ισπανικών: τα διπλώματα DELE, όπως επίσης και το πιστοποιητικό SIELE, με τα οποία η γνώση της ισπανικής γλώσσας μπορεί να πιστοποιηθεί επίσημα.

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων να εισαγάγει τη διδασκαλία των Ισπανών στην τελευταία φάση της ρυθμιζόμενης ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την επανένταξη της ισπανικής γλώσσας στο πρόγραμμα σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Κάτι άλλο που θα θέλατε να προσθέσετε;
Θα πραγματοποιήσουν εκ νέου τις δραστηριότητες και τα πολιτιστικά τους εργαστήρια και η βιβλιοθήκη, η οποία ήταν πάντα διαθέσιμη μέσω δανείου ψηφιακών βιβλίων, θα είναι ξανά διαθέσιμη με όλα τα μέτρα ασφαλείας, ενώ ξεκινούν νέα γενικά μαθήματα Ισπανικών με φυσική παρουσία και εξ αποστάσεως μέσω βιντεοκλήσης. Προσφέρουμε επίσης διάφορα ειδικά μαθήματα που απευθύνονται σε άτομα που θέλουν να προετοιμαστούν για μια εξέταση ή θέλουν να ερευνήσουν ορισμένες γλωσσικές πτυχές ή χαρακτηριστικά του ισπανικού και λατινοαμερικάνικου πολιτισμού (συνομιλία, ανάγνωση, γραφή, μαθήματα γραμματικής, μαθήματα για παιδιά και νέους). Τα μαθήματα κατάρτισης για καθηγητές Ισπανικών που θέλουν να ενημερώσουν τη διδακτική ή μεθοδολογική γνώση των ισπανικών, θα είναι επίσης διαθέσιμα ξανά. 

Όλα τα φθινοπωρινά μαθήματα είναι τώρα διαθέσιμα στον ιστότοπό μας: atenas.cervantes.es/gr

*Η Cristina Conde de Beroldingen Geyr (Βαρκελώνη, 1964) έχει πτυχίο Γεωγραφίας και Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης. Έχει εργαστεί ως Επίτροπος του Φορέα Συντηρητών Μουσείων του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού με εμπειρία στην πολιτιστική διαχείριση και επικοινωνία σε διάφορες κρατικές θέσεις καθώς και σε δημόσιες επιχειρήσεις, διαθέτει εκτενή εκπαίδευση και επαγγελματική εμπειρία στη σύλληψη, τη δημιουργία, τη διεύθυνση και διαχείριση πολιτιστικών κέντρων και προγραμμάτων διεθνούς προβολής. Έχει διευθύνει το Κέντρο του Ινστιτούτου Cervantes στο Βερολίνο και επί του παρόντος διευθύνει αυτό της Αθήνας.