Σιντίκ Χαμζά: Ένα ασυνόδευτο προσφυγόπουλο στο πανεπιστήμιο

Πόσος καιρός χρειάζεται να μάθει κανείς μια ξένη γλώσσα και να περάσει σε δημόσιο πανεπιστήμιο μιας άλλης χώρας; Του Σιντίκ Χαμζά, ασυνόδευτου προσφυγόπουλου από το Πακιστάν, του πήρε τρία χρόνια και από φέτος μπορεί να είναι φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Αν του δώσουν άδεια παραμονής. 

«Πέρασα από το Ιράν, μετά στην Τουρκία όπου έμεινα δύο μήνες στην Κωνσταντινούπολη, μετά με βάρκα στην Κω, 600 ευρώ έκανε το “εισιτήριο”, Αθήνα, Σκάλα Λακωνίας όπου δούλεψα έξι μήνες, ξανά Αθήνα, Θεσσαλονίκη όπου με έπιασε η αστυνομία χωρίς χαρτιά και με έστειλαν στο camp της Καβάλας», λέει ο Σιντίκ. Ήταν λίγο πριν κλείσει τα 16. 

Ο Σιντίκ γράφτηκε στο 5ο ΓΕΛ Καβάλας και τελείωσε την Α΄ Λυκείου, χωρίς το σχολείο του να έχει τάξη υποδοχής. «Η τάξη υποδοχής είναι ένα τρίωρο μάθημα ελληνικών ημερησίως για τα παιδιά που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα, αλλά δεν έχουν όλα τα σχολεία τέτοιο τμήμα. Ο Σιντίκ ολοκλήρωσε την Α’ Λυκείου τόσο χάρη στην προηγούμενη σχολική του εμπειρία, καθώς είχε τελειώσει 10 τάξεις στο Πακιστάν ενώ ξέρει και αγγλικά, αλλά και στη βοήθεια που του έδωσαν οι καθηγητές του, ιδιαίτερα με τη γλώσσα. Και περισσότερο χάρη στη δική του θέληση – κάθε πρωί στις 7 βρισκόταν στη στάση του λεωφορείου για να φτάσει στις 8 στο σχολείο», λέει η Όλγα Καλομενίδου, εκπαιδευτικός και από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας Εκπαιδευτική Αναδοχή.

Στο τέλος της Β΄ Λυκείου ο Σιντίκ ενηλικιώθηκε και έπρεπε να φύγει από τη Safe Zone του camp της Καβάλας, όπου επιτρέπεται να διαμένουν μόνο ασυνόδευτοι ανήλικοι. Η οργάνωση Άρσις του βρήκε ένα διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη, γράφτηκε στο 1ο ΓΕΛ Αμπελοκήπων και τελείωσε εκεί τη Β΄ Λυκείου. «Τον Σιντίκ τον γνωρίσαμε στις αρχές του καλοκαιριού του 2019. Πέντε εκπαιδευτικοί έκαναν μαθήματα σε τρία ασυνόδευτα προσφυγόπουλα όλο το καλοκαίρι και την επόμενη χρονιά, στο χώρο του “Albatros” που μας παραχώρησαν, και θέλω να πω τα ονόματά τους. Ο Γιώργος Μαυροχαλυβίδης, Πληροφορική, ο Παντελής Βερνάρδος, Μαθηματικά, η Αθηνά Παπανικολάου και η Δέσποινα Δημητρίου, Γλώσσα, και Χρήστος Λάσκος, Αρχές Οικονομίας. Τελικά, τα δύο παιδιά έφυγαν από την Ελλάδα, ο Σιντίκ συνέχισε, έδωσε πανελλαδικές εξετάσεις και πέρασε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας», λέει με καμάρι η κυρία Καλομενίδου. 

Οι Εκπαιδευτικοί Ανάδοχοι είναι μία ομάδα εν ενεργεία και συνταξιούχων εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι κάνουν μαθήματα σε ξενώνες σε ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, καθώς για αυτά τα παιδιά, που δεν έχουν γονείς δίπλα τους, ο κίνδυνος να εγκαταλείψουν το σχολείο είναι μεγαλύτερος. Πιστεύουν ότι η θέση κάθε παιδιού είναι μόνο στο σχολείο και θεωρούν ότι η ένταξή τους στο σχολείο προστατεύει τα ίδια τα παιδιά και ολόκληρη την κοινωνία. 

Η Όλγα Καλομενίδου ήταν συντονίστρια εκπαίδευσης προσφύγων στην Καβάλα. «Εκεί είδα ότι υπήρχε μεγάλο θέμα διαρροής. Υπάρχουν παιδιά που εξαφανίζονται, γιατί βλέποντας ότι δεν έχουν ελπίδα να πάρουν άσυλο, επιλέγουν να φύγουν σε άλλη χώρα μέσω διακινητών. Κάποια άλλα δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν το μάθημα, λόγω της γλώσσας. Είναι πολύ δύσκολο να κάθεσαι σε μια τάξη και να μην καταλαβαίνεις τι λένε οι άλλοι. Κι αν για τα παιδιά του Δημοτικού είναι ευκολότερο, καθώς το παιδί μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει στο σχολείο ακόμα και μόνο για να παίζει, στις μεγαλύτερες τάξεις, που και οι κώδικες επικοινωνίας μεταξύ των παιδιών είναι διαφορετικοί, είναι πολύ δύσκολο. Σε κάθε περίπτωση, να υπογραμμίσω ότι αυτό το πρόβλημα, της γλώσσας δηλαδή, δεν μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε ως κάτι πρωτόγνωρο. Ας θυμόμαστε ότι έχει ξαναγίνει και στο παρελθόν, με παιδιά από την Αλβανία, τη Ρωσία κ.λ.π», επισημαίνει η κυρία Καλομενίδου. Λέει ακόμη ότι το σχολείο έχει απαξιωθεί. «Τι στ’ αλήθεια έχουμε στο μυαλό μας όταν αναφερόμαστε στο σχολείο; Τι περιμένουν οι γονείς από αυτό; Μόνο να γράψει το παιδί τους καλά στα Μαθηματικά και να περάσει στο πανεπιστήμιο; Σίγουρα το σχολείο οφείλει να διδάξει και Μαθηματικά και Φυσική και Ιστορία και όλα τα μαθήματα του προγράμματος, όμως ο πιο σημαντικός ρόλος του είναι, μέσα από τη διαδικασία της γνώσης, να μάθει στα παιδιά την ομαλή συμβίωση μεταξύ πολλών διαφορετικών ανθρώπων».

Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να μην υπάρχει σχολική διαρροή. «Τι θα συμβεί στα παιδιά που δε θα καταφέρουν να τελειώσουν το σχολείο, όπως τα συνομήλικά τους;», αναρωτιέται η εκπαιδευτικός, «Ναι, κάποια απ’ αυτά θα φύγουν με παράνομο τρόπο για το εξωτερικό. Κάποια άλλα θα ιδρυματοποιηθούν στους ξενώνες. Τα περισσότερα θα περάσουν στην εγχώρια “μαφία” ως πρώτη ύλη για τους εμπόρους ναρκωτικών. Αν λοιπόν δεν κάτσουν τα ασυνόδευτα στο σχολείο μαζί με τα παιδιά μας, τότε θα τα βρούμε έξω από το σχολείο να τους πουλάνε ναρκωτικά. Η επιλογή είναι δική μας. Και είναι κρίσιμη για το μέλλον της κοινωνίας. Γιατί η ένταξη των ασυνόδευτων δεν αφορά μόνο τα σχολεία και τους ξενώνες. Αφορά τον καθένα από εμάς ξεχωριστά». 

Η υποχρεωτική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι έως τα 16 έτη. Αυτό σημαίνει ότι ένα παιδί μεγαλύτερο από τα 16 μπορεί να επιλέξει να μην πάει σχολείο. Η Πολιτεία, όμως, είναι υποχρεωμένη να παρέχει εκπαίδευση για κάθε παιδί άνω των 16 που θέλει να συνεχίσει στο σχολείο. 

«Με τον Σιντίκ κάναμε μάθημα Πληροφορικής ένα δίωρο την εβδομάδα, κάθε Κυριακή. Είναι ένα παιδί χαμηλών τόνων που έχει καταβάλει τεράστια προσπάθεια. Κι αν ήξερε τη γλώσσα καλύτερα, θα τα είχε πάει ακόμα πιο καλά στις εξετάσεις», λέει ο Γιώργος Μαυροχαλυβίδης, μέλος κι αυτός των Ανάδοχων Εκπαιδευτικών και διευθυντής του ΓΕΛ Ρεντίνας. «Η μόνη μου ανησυχία είναι μήπως δεν τον αφήσουν να γραφτεί στο πανεπιστήμιο επειδή δεν έχει άδεια παραμονής. Εμείς θα κάνουμε κάποιες ενέργειες στο υπουργείο, θα ζητήσουμε να του δοθεί η άδεια παραμονής γιατί η προσπάθειά του πρέπει να ανταμειφθεί».

Ο Σιντίκ αυτή την εποχή συνεχίζει να μαθαίνει καλύτερα τα ελληνικά και διαβάζει Πληροφορική. Επαφές με τους συμμαθητές του έχει περισσότερο από το Λύκειο της Καβάλας. «Θέλω να μείνω στην Ελλάδα, να σπουδάσω και να δουλέψω. Σε κάποια τράπεζα ίσως. Αν όμως δεν πάρω την άδεια, θα προσπαθήσω να πάω στη Γαλλία όπου βρίσκεται ένας θείος μου». Τον ρωτάω πώς ονειρεύεται τον εαυτό του σε πέντε χρόνια από σήμερα. «Να έχω πτυχίο και να εργάζομαι στο αντικείμενό μου στην Ελλάδα». 

*Είχα απορίες για τη ζωή του Σιντίκ πριν έρθει στην Ελλάδα, για την οικογένειά του, αν έχει, στο Πακιστάν. Ακολούθησα, όμως, αυτό που κάνουν και οι Ανάδοχοι Εκπαιδευτικοί: Δεν ρωτούν για τα πίσω, γιατί μπορεί να υπάρχουν τραυματικές εμπειρίες, αλλά μόνο για τα μπροστά και για τα όνειρα. Δείτε περισσότερα γι’ αυτούς στο refugeducare.blogspot.com