Τουρισμός, ώρα ασ’ τα να πάνε

Στη μαγευτική, πεντακάθαρη, καταγάλανη (και άλλες σύνθετες λέξεις καλλωπιστικού περιεχομένου ταιριάζουν εδώ), στην υπέροχη Χ παραλία της Θάσου είμαστε δέκα άνθρωποι όλοι κι όλοι: εμείς οι τέσσερις και κάποιοι που δεν είμαστε εμείς, μάλλον Ρουμάνοι, πολύ σκιαγμένοι και προσεκτικοί με τα παιδιά τους, μη τυχόν κι έρθουν κοντά στα δικά μας. Που δεν έρχονται, ακόμα και τα παιδιά το έμαθαν πια και κρατιούνται μακριά από άλλα παιδιά.

Αν ήταν η Θάσος το μοναδικό αδειανό νησί, θα κλαίγαμε με μαύρο δάκρυ, αλλά τελικά θα παρηγοριόμασταν – ωραίο νησί, με ένα σωρό παραλίες, η μία καλύτερη από την άλλη, με πευκοδάση, πρασινάδες, πλατάνια, νερά, θάλασσες, αλλά οκέι, υπάρχουν κι άλλα νησιά. Ίσως τα άλλα νησιά να σκίζουν, να βουλιάζουν από τουρίστες, να κολυμπάνε στον κόσμο, ιθαγενείς και ξένοι επισκέπτες να πέφτουν στη θάλασσα από τις ξαπλώστρες επειδή δεν τους χωράει το νησί... Αλλά σε κανένα ελληνικό νησί φέτος δεν συμβαίνουν τέτοια. Οι πληροφορίες είναι αποθαρρυντικές από Κρήτη, Σαντορίνη, Ρόδο, Νίσυρο, Κω, Σκιάθο, Σαμοθράκη, Χίο, Κέρκυρα, Κεφαλλονιά και άλλα υπέροχα νησιά: τουρίστες γιοκ. Κάτι λίγοι, κι αυτοί τσιγαρισμένοι – προσέχουν να μην ακουμπήσουν τίποτα. Έρχονται για μερικές μέρες μόνο, για τη θάλασσα, κι αυτή την παίρνουν σκέτη, χωρίς ξαπλώστρες, μπιτς-μπαρ, καφέδες, πίτσες και μπίρες στην παραλία.

Η Θάσος θυμίζει τη δεκαετία του '70, πριν τσιμπήσει ο τουρισμός στα ελληνικά νησιά, πριν χτιστούν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα, καφέ-μπαρ, μπιτς-μπαρ, εστιατόρια, φαστ-φουντάδικα, σουβλατζίδικα και εναλλακτικά πλην όμως γραφικά καφενεία. Στα 70s η πρωτεύουσα της Θάσου, ο Λιμένας, είχε πέντε μαγαζιά και δέκα ανθρώπους που μπαινοβγαίνανε στα μαγαζιά. Οι περισσότεροι ήτανε ντόπιοι, ή Καβαλιώτες, Δραμινοί, Ξανθιώτες και Κομοτιναίοι που είχαν εξοχικά σπίτια στο νησί, συγγενείς, φίλους, ή έμεναν στο Ξενία. Ή σε κάποιο άλλο από τα λιγοστά, οικογενειακά ξενοδοχεία. Το τουριστικό μπουμ της δεκαετίας του ’80 έφερε πολλά ξενοδοχεία για κάθε βαλάντιο, πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, και όλα τα σχετικά – μπαρ, ταβερνάκια, εστιατόρια κ.λπ. Έφερε και λεφτά: όπως όλα τα ελληνικά νησιά, έτσι και η Θάσος ζει από τον τουρισμό. Είναι βασικά αυτάρκης (έχει μέλι, λάδι, ελιές, φρούτα, λαχανικά, ψάρια και κατσίκια) αλλά το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων δουλεύει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σε τουριστικές επιχειρήσεις. Ένα ξενοδοχείο απασχολεί προσωπικό, από καμαριέρες και καθαρίστριες μέχρι κηπουρούς, τεχνίτες, τεχνικούς, μάγειρες, σερβιτόρους και συντηρητές πισίνας. Το προσωπικό είναι συνήθως ντόπιοι. Και το ξενοδοχείο που δεν ανοίγει επειδή ακυρώθηκαν οι κρατήσεις του, αφήνει ξεκρέμαστο, δηλαδή άνεργο, πολύ κόσμο. 

Διάβασα μια έρευνα του ΙΤΕΠ (Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων) που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας: η πτώση του τζίρου στον τουρισμό φέτος είναι 67%, η πτώση στην απασχόληση 35% − χωρίς να υπολογίζονται οι μη-ασφαλισμένοι εποχιακοί καμικάζι, φοιτητές κ.λπ. που δουλεύουν τα καλοκαίρια στα θέρετρα για μεροκάματα. Τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας έχουν πτώση 65,5% ενώ τα εποχιακά 73%. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ένα δείγμα 1.941 ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, στο διάστημα από 30/6-10/7.

Φίλοι από διάφορα νησιά της Ελλάδας κλαίνε και χτυπιούνται ότι τα πραγματικά νούμερα είναι πολύ χαμηλότερα: «Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος μάς καλύπτουν τα έξοδα για όλο τον υπόλοιπο χρόνο» λένε «αλλά φέτος ο Ιούλιος ήταν λειψός, μπήκαμε μέσα, κι ο Αύγουστος δεν δείχνει καλύτερος». Οι κρατήσεις ακυρώνονται η μία μετά την άλλη – το ποσό που έχει επιστραφεί μέχρι στιγμής από ξενοδοχειακές μονάδες από τουριστικές επιχειρήσεις, σε tour operators, ταξιδιωτικά γραφεία και πελάτες φτάνει τα €161.351.954, και όλο ανεβαίνει...

Κάποιος μου κούνησε το δάχτυλο ότι επισημαίνω το πρόβλημα χωρίς να προτείνω λύσεις – αλλά όποιος έχει να προτείνει λύσεις είναι ευπρόσδεκτος. Δηλαδή σόρι, αλλά μιλάμε για μια πανδημία που έχει παραλύσει τον πλανήτη, πώς μπορεί (άραγε) μία δημοσιογράφος ή και περισσότερες, να βρει λύση για τον ελληνικό τουρισμό; Μακάρι να την είχα στο μανίκι μου τη λύση και να την πέταγα ταχυδακτυλουργικά στα μούτρα του σύμπαντος. Κατά το «οι κυβερνήσεις πέφτουνε/αλλά η αγάπη μένει»… Καμία κυβέρνηση δεν φταίει, και καμία κυβέρνηση δεν έχει ιδανικές λύσεις κρυμμένες στα δικά της μανίκια: όσο (επι)μένει ο κορωνοϊός, τόσο ζοριζόμαστε.

«Το χειμώνα θα πεινάσουμε» λένε στη Θάσο. Και στην Κεφαλλονιά, στη Νίσυρο, στην Κω, στην Κύθνο, σε ένα σωρό ακόμα νησιά λένε τα ίδια. Η Ελλάδα έχει 6.000 νησιά, τα 227 από τα οποία είναι κατοικημένα. Πανέμορφα όλα, καταπληκτικά, καρτ-ποσταλικά. Τζιτζίκια, ροζ ηλιοβασιλέματα, θαλασσινά αεράκια, δαντελωτές παραλίες. Άδειες, χωρίς τουρίστες φέτος. Ελπίζουμε για τελευταία χρονιά...