Μεγάλη έρευνα της διαΝΕΟσις αποκαλύπτει πώς ζουν οι Έλληνες στην πανδημία του κορωνοϊού και πόσο έχουν επηρεαστεί από την απομόνωση και την καραντίνα.
Τι αισθάνονται οι Έλληνες έπειτα από ένα μήνα στην απομόνωση; Πώς έχει επηρεάσει η πανδημία την εμπιστοσύνη μας στους θεσμούς; Πόσοι «μένουμε σπίτι» και τι κάνουμε εκεί; Μια νέα έρευνα της διαΝΕΟσις σε συνεργασία με τη Metron Analysis αποτυπώνει τη ζωή, τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης κρίσης της εποχής μας.
Η έρευνα προσπαθεί να αποτυπώσει τι συμβαίνει σήμερα στα σπίτια των Ελλήνων. Πώς ζούμε, όλοι μαζί αλλά στο νοικοκυριό του ο καθένας, μετά από περισσότερο από ένα μήνα έγκλειστοι; Πώς μοιάζει η εμπειρία μας, πόσο βγαίνουμε, πώς δουλεύουμε, πόσοι δουλεύουμε και τι προσδοκούμε από την εξέλιξη του φαινομένου στο μέλλον; Και πώς έχουν αλλάξει τα συναισθήματά μας αυτούς τους τελευταίους, πρωτόγνωρους μήνες;
Η Metron Analysis τα τελευταία οκτώ χρόνια συμπεριλαμβάνει σταθερά, κάθε μήνα, μία ερώτηση στις έρευνές της: «κατά τη γνώμη σας η χώρα μας αυτή την περίοδο κινείται προς τη σωστή ή τη λάθος κατεύθυνση»; Όπως μπορείτε να φανταστείτε, στα τελευταία οκτώ χρόνια, με ελάχιστες εξαιρέσεις (τον Φεβρουάριο του 2015, το φθινόπωρο του 2019) η πλειοψηφία των ερωτηθέντων πιστεύει σταθερά ότι τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Από ό,τι αποδεικνύεται στην έρευνα που δημοσιεύει σήμερα η διαΝΕΟσις, όμως, η οποία περιλαμβάνει και πάλι αυτή την ερώτηση, οι Έλληνες δεν έχουν υπάρξει ποτέ τόσο αισιόδοξοι και σίγουροι για το μέλλον, όσο σήμερα.
Σήμερα το 85,7% των Ελλήνων πιστεύουν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς την σωστή κατεύθυνση. Πρόκειται για ένα ανεπανάληπτο ποσοστό.
Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τη σημαντική ερώτηση για τα συναισθήματα. Έγινε η ίδια ερώτηση και πριν από πέντε μήνες, στο “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες”: “ποια συναισθήματα σας διακατέχουν πιο έντονα σήμερα ως Έλληνα/Ελληνίδα”; Η μεταβολή στα αποτελέσματα μέσα σε αυτό το σύντομο διάστημα είναι εντυπωσιακή.
Μέσα σε πέντε μήνες, και αφού μεσολάβησε η κρίση στον Έβρο και, βέβαια, τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας,το κυριάρχο συναίσθημα άλλαξε και από την ανασφάλεια περάσαμε στην αισιοδοξία.
Στο ερώτημα τι αισθάνονται οι Έλληνες αυτή τη στιγμή, 40% των ερωτηθέντων ανάφεραν την «αισιοδοξία» (από 30% πέντε μήνες πριν) ενώ 31% επέλεξαν την ανασφάλεια (από 38% τον Δεκέμβριο). Σήμερα πενταπλάσιοι από τότε δηλώνουν ότι νιώθουν σιγουριά, υπερδιπλάσιοι ότι νιώθουν αυτοπεποίθηση. Σχεδόν οι μισοί δηλώνουν το θυμό. Μόνο το ένα τρίτο δηλώνουν σήμερα την απογοήτευση.
Αυτή η εικόνα επιβεβαιώνεται και από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις για την εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Είναι μια ερώτηση που κάναμε και στο “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες” του 2018 και, πλέον, η εικόνα και εδώ σε πολλές από τις απαντήσεις είναι πολύ διαφορετική. Όλοι οι πολιτειακοί θεσμοί απολαμβάνουν σημαντικά μεγαλύτερης εμπιστοσύνης σήμερα από ό,τι 27 μήνες πριν: ο θεσμός του Πρωθυπουργού (+14%), της Προεδρίας της Δημοκρατίας (+12%, ενώ μεσολάβησε εκλογή νέας Προέδρου), του Δημάρχου (+8,6%), του Περιφερειάρχη (+12%) αλλά και της Κυβέρνησης (+13%). Η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση βρίσκεται στο 65% -έχει ενδιαφέρον το ότι σε αντίστοιχες έρευνες στη Γαλλία, ας πούμε, το αντίστοιχο νούμερο είναι στο 44%, ενώ στην Ιταλία μόλις στο 32%.
Οι πολίτες εμπιστεύονται ακόμα πολύ περισσότερο το κράτος πρόνοιας (+16%) αλλά και τα ΜΜΕ (τηλεόραση +13%, ραδιόφωνο +8%, εφημερίδες +5%). Όσον αφορά τα ΜΜΕ, παρεμπιπτόντως, οι περισσότεροι πολίτες δηλώνουν ότι ενημερώνονται για την πανδημία από την τηλεόραση και από το ίντερνετ, ενώ αρκετοί (τρίτη επιλογή στην πρώτη αναφορά) δηλώνουν ότι ενημερώνονται και από τον προσωπικό τους ιατρό.
Ο μόνος θεσμός που έχει χάσει ένα μεγάλο ποσοστό από το 2018 είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση: μόνο το 27,3% δηλώνουν ότι την εμπιστεύονται σήμερα, από 42,1% δυο χρόνια πριν.
Πώς όμως βιώνουν οι ίδιοι την κρίση; Πόσο φοβούνται, πόσο νιώθουν ότι κινδυνεύουν; Και τι κάνουν στο σπίτι όλη μέρα; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ένας στους δέκα Έλληνες (10,9%) δηλώνουν ότι περνούν την περίοδο της καραντίνας μόνοι. Το ποσοστό είναι μεγαλύτερο στους ηλικιωμένους: το 19,3% των ηλικίας 65+ ζουν μόνοι τους αυτό το διάστημα.
Και οι Έλληνες έχουν άγχος. Στην κλίμακα 1-10 η μέση τιμή είναι 5,5, αλλά το 37,7% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είναι πολύ αγχωμένοι (από 7 και άνω).
Ποια είναι όμως τα αίτια του άγχους; Το 62% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως υπάρχουν κοντινοί τους άνθρωποι οι οποίοι, κατά τη γνώμη τους, κινδυνεύουν από τον κορονοϊό. Ωστόσο μόνο ένας στους τέσσερις (23,7%) φοβούνται -πολύ ή αρκετά- ότι κινδυνεύουν οι ίδιοι. Το 33% των ηλικίας άνω των 65 ανησυχούν γι’ αυτό το λόγο, αλλά μόνο το 1,6% των νέων ηλικίας 17-24 και το 11% των ηλικίας 25-39 ανησυχούν.
Το 46% του γενικού πληθυσμού, δε, πιστεύουν ότι κινδυνεύουν λίγο ή καθόλου. Ένας στους πέντε, μάλιστα (21,3%) νόμισαν κάποια στιγμή ότι έχουν μολυνθεί από τον ιό, ένα ποσοστό περίπου χίλιες φορές μεγαλύτερο από τα επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα.
Ως προς την πειθαρχία στα μέτρα και στην ερώτηση εάν έχουν βγει από το σπίτι τους τις τελευταίες 24 ώρες, το 63,6% απάντησε θετικά. Ωστόσο, το 61% δήλωσε πως βγήκε για ψώνια ή στο φαρμακείο, ένας στους τρεις (37,6%) για σωματική άσκηση ή βόλτα με το κατοικίδιο και ένας στους τέσσερις (24,2%) για να πάνε στη δουλειά.
Στο σπίτι, πάλι, οι δραστηριότητες που οι Έλληνες δηλώνουν ότι κάνουν περισσότερο σήμερα σε σχέση με 3-4 μήνες πριν είναι, λίγο-πολύ, οι αναμενόμενες: αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στην οικογένειά τους (64,4%), βλέπουν τηλεόραση/ταινίες (56,8%), κάνουν τις δουλειές του σπιτιού (52,8%) και χρησιμοποιούν τα social media και το ίντερνετ (47,1%).
Ένας στους τρεις (36,6%) δηλώνουν ότι εργάζονται λιγότερο για τη δουλειά τους από ό,τι πριν ενώ -κι εδώ βρίσκεται ίσως μια μικρή έκπληξη- αυτοί που δηλώνουν πως γυμνάζονται λιγότερο από ό,τι πριν τα περιοριστικά μέτρα (30,6%) είναι περισσότεροι από αυτούς που δηλώνουν ότι γυμνάζονται περισσότερο (24%).
Από ό,τι φαίνεται, περίπου η μισή οικονομική δραστηριότητα στη χώρα έχει παύσει: από αυτούς που εργάζονται στην Ελλάδα, ένας στους τέσσερις (25,4%) εργάζεται κανονικά, άλλος ένας στους τέσσερις (26,2%) με τηλεργασία και οι υπόλοιποι είτε εργάζονται με μειωμένο ωράριο είτε βρίσκονται σε κάποια μορφή άδειας ή αναστολής και δεν εργάζονται καθόλου.
Ακόμη το 41% δηλώνουν ότι τα εισοδήματά τους έχουν μειωθεί μετά την έναρξη των μέτρων. Εξάλλου, από όσους δηλώνουν άνεργοι στην έρευνα το 11,4% δηλώνουν πως έχασαν τη δουλειά τους μετά την 1η Μαρτίου 2020.
Όπως είναι αναμενόμενο, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η κρίση θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική τους κατάσταση (57,9%) αλλά ακόμα περισσότερο στην οικονομία (84,3%). Επιπλέον, θεωρούν ότι θα έχει αρνητικές μακροχρόνιες επιπτώσεις στον “τρόπο εργασίας”, τη “σωματική υγεία”, την “εκπαίδευση” και, βέβαια, σε πολύ υψηλά ποσοστά στην “ψυχική υγεία”(63%).
Πάντως, η μεγάλη πλειοψηφία (75,3%) πιστεύει ότι μακροπρόθεσμα η πανδημία θα επηρεάσει θετικά την εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας, και επίσης και την αλληλεγγύη (66,8%), την εμπιστοσύνη στο κράτος (57,2%), τις οικογενειακές σχέσεις (52,3%) αλλά και την εμπιστοσύνη στην ιδιωτική πρωτοβουλία (44,2%) μολονότι το κύριο βάρος της αντιμετώπισης της κρίσης ως τώρα το έχουν αναλάβει παγκοσμίως τα κράτη και όχι ο ιδιωτικός τομέας.
Και τι περιμένουν οι Έλληνες για το μέλλον; Ένα πολύ υψηλό 67,9% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι θα επανέλθουμε “σε κάποια φυσιολογική κανονικότητα” μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Σχεδόν το 40% του συνόλου, μάλιστα, πιστεύουν ότι θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα “το επόμενο δίμηνο”.
Παρεμπιπτόντως, ένας στους τέσσερις Έλληνες (24,1%) δηλώνουν θα επέστρεφαν στην κανονικότητα και τις συνήθεις καθημερινές τους δραστηριότητες σήμερα, αν δεν υπήρχαν μέτρα. Στον αντίποδα, άλλος ένας στους τέσσερις (24,5%) δηλώνουν ότι θα επέστρεφαν μόνο όταν βρεθεί εμβόλιο για τον SARS-Cov-2.
16°
