Ο τουρισμός στις μέρες του κορωνοϊού

Τι σημαίνει τουρισμός για την ελληνική οικονομία; 11,7% του ΑΕΠ το 2018 ή, διαφορετικά, 21,6 δις ευρώ, σύμφωνα με μελέτη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Αυτές τις μέρες του κορωνοϊού τα μεγάλα ξενοδοχεία της Αθήνας και των άλλων αστικών κέντρων έχουν πληρότητα το πολύ έως 10%, ενώ τα εποχικά καταλύματα δεν θα λειτουργήσουν έως το τέλος Απριλίου, σύμφωνα με απόφαση της κυβέρνησης για λόγους δημόσιας υγείας, απόφαση την οποία χαρακτήρισε «ορθή και επιβεβλημένη» ο ΣΕΤΕ. Το ερώτημα είναι πόσο μεγάλο θα είναι το πλήγμα που θα δεχθεί ο ελληνικός τουρισμός, ο οποίος παραδοσιακά αποκαλείται ως η «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας.

«Οι δύο πρώτοι μήνες της σεζόν είναι ήδη τελείως χαμένοι. Αν δεν έρθουν καλά νέα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη, δεν βλέπω πώς μπορεί να αλλάξει η εικόνα», λέει στην AV ο Μιχάλης Βλατάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Κρήτης. Στο ερώτημα ποια είναι τα καλά νέα, ο κ. Βλατάκης φέρνει το παράδειγμα της Κίνας, όπου μετά την αρχική έξαρση των κρουσμάτων και θανάτων λόγω κορωνοϊού, η κατάσταση βελτιώνεται μέρα με την ημέρα και η ζωή αρχίζει να επανέρχεται σε μία κανονικότητα.

Πρέπει να αλλάξει η ψυχολογία

«Για να αλλάξει η εικόνα στον τουρισμό θα πρέπει να αλλάξει η ψυχολογία, να έρθουν τα καλά νέα, να αρχίσει και πάλι ο κόσμος να σκέφτεται να ταξιδέψει. Γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να ακολουθήσουμε τις οδηγίες των ειδικών, όχι μόνο στην Ελλάδα, παντού, να μαζευτεί η κατάσταση, να μη γίνουμε Ιταλία. Να μείνουμε ψύχραιμοι και να μείνουμε σπίτι. Εμείς ακολουθούμε τις οδηγίες, έχουμε κλείσει τα γραφεία μας και δουλεύουμε από το σπίτι. Έσοδα φυσικά δεν υπάρχουν και κανείς δεν αναρωτιέται πώς θα πληρώσουμε τους εργαζόμενους, τα ενοίκια, το ρεύμα. Τώρα, όμως, το πρώτο και κύριο είναι το πώς θα σωθούμε, τα υπόλοιπα έπονται, ας βγούμε από αυτό τον εφιάλτη και θα τη βρούμε τη λύση», λέει ο κ. Βλατάκης.

Μια πρώτη εκτίμηση των εξελίξεων στον κλάδο του τουρισμού, παρότι τα δεδομένα αλλάζουν μέρα με την ημέρα, έκανε η Alpha Bank στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων που εξέδωσε στις 11 Μαρτίου. Εκεί, επικαλούμενη την εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού για μείωση των αφίξεων κατά 1%-3% σε παγκόσμιο επίπεδο, η Alpha Bank πιθανολογεί ότι η αναμενόμενη μείωση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης στην Ελλάδα το 2020 θα είναι 940.000 ταξιδιώτες. Εκτιμά, ακόμη, ότι η αρνητική επίπτωση θα είναι περιορισμένη, μεταξύ άλλων λόγω του «εποχικού προτύπου» του ελληνικού τουρισμού, αφού το 85% των συνολικών τουριστικών αφίξεων καταγράφεται μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου και «δεδομένου ότι επικρατεί η άποψη -χωρίς να δύναται να επιβεβαιωθεί εν προκειμένω- ότι η επικράτηση υψηλότερων θερμοκρασιών αποδυναμώνουν τη μεταδοτικότητα του ιού».

Από το «κανόνι» της Thomas Cook στον κορωνοϊό

Το Πάσχα φέτος είναι στις 19 Απριλίου. Παραδοσιακός προορισμός είναι η Κέρκυρα όπου, σύμφωνα με τον Μπάμπη Βούλγαρη, πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Κέρκυρας, υπάρχει πάγωμα των κρατήσεων και ήδη αρκετές ακυρώσεις. «Ζούμε περίεργες ημέρες, η κατάσταση είναι πρωτοφανής, κολυμπάμε σε αχαρτογράφητα νερά. Θεωρούμε ότι ο Απρίλιος έχει ήδη χαθεί, ο Μάιος θα είναι δύσκολος και ελπίζουμε για τον Ιούνιο», λέει στην AV ο κ. Βούλγαρης. «Η Κέρκυρα σε ποσοστό 95% ζει από τον τουρισμό. Κι άλλη δουλειά να κάνει κάποιος, λογιστής αν είναι, από τουριστική επιχείρηση θα πληρωθεί. Και δεν είναι μόνο η Κέρκυρα, είναι όλο το Ιόνιο, το Αιγαίο, η Χαλκιδική. Δυστυχώς, κλείσαμε τη σεζόν με το “κανόνι” της Thomas Cook και την ανοίγουμε με τον κορωνοϊό», αναφέρει ο κ. Βούλγαρης, ο οποίος κάνει και μία πρόταση: «Αν εξομαλυνθεί κάπως η κατάσταση, θα μπορούσε να γίνει μια καμπάνια για τον ελληνικό τουρισμό, μήπως μετατεθεί ο Απρίλιος το Νοέμβριο. Να καλέσουμε, δηλαδή, τους ανθρώπους που ήθελαν να έρθουν στην Ελλάδα τον Απρίλιο και το ακύρωσαν, να έρθουν το Νοέμβριο».

Ζητούνται μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων

Αυτή τη στιγμή στον επισιτισμό εργάζονται 400.000 άνθρωποι και άλλοι 200.000 είναι ξενοδοχοϋπάλληλοι, σε καταλύματα συνεχούς ή εποχικής λειτουργίας, όπως λέει στην AV ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και τον Τουρισμό. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι η κατάρρευση των κρατήσεων στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, τα οποία έχουν πληρότητα 10% στην καλύτερη περίπτωση» σημειώνει, ενώ ζητεί την παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας και του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας «καθώς οι μετατροπές συμβάσεων από πλήρους σε μερικής απασχόλησης και η παράνομη επιβολή εκ περιτροπής εργασίας έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας». Μέτρα για την προστασία των εργαζομένων στον τουρισμό έχουν ζητήσει όλοι οι φορείς. Για παράδειγμα, τα εργατικά Κέντρα Ρόδου και Κρήτης ζήτησαν από κοινού από το υπουργείο Εργασίας να δοθεί παράταση στη χορήγηση του επιδόματος εργασίας, για τους εποχικούς εργαζόμενους, για όσο διαρκέσει η κρίση. Ο ΣΕΤΕ, επίσης, πρότεινε να μειωθεί ο αριθμός των απαιτούμενων ημερών εργασίας των εργαζομένων στον ξενοδοχειακό κλάδο για τη λήψη επιδόματος εργασίας, κατά 30 ημέρες σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά και να υπάρξει πρόγραμμα επιχορήγησης των ασφαλιστικών εισφορών για τη διατήρηση και την επαναπρόσληψη του προσωπικού τουριστικών επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΕΤΕ αναμένει ότι θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες, σύμφωνα με το ευνοϊκό σενάριο, έως ότου η κατάσταση ισορροπήσει. Όπως γράφει στο τελευταίο ενημερωτικό του σημείωμα, «σε αυτή τη φάση, είναι σαφές ότι έως τα τέλη Μαΐου τουλάχιστον, το αρνητικό κλίμα θα διογκώνεται. Στη συνέχεια περιμένουμε μια εξισορρόπηση και, εάν εξελιχθεί το θετικό σενάριο, ελπίζουμε σε ανάκαμψη το δεύτερο εξάμηνο του έτους». Κι όπως λέει ο κ. Βλατάκης, «ας μη γίνουμε σαν την ορχήστρα του Τιτανικού. Ας μιμηθούμε αυτούς που είδαν έγκαιρα το παγόβουνο και ζήτησαν από τον καπετάνιο να στρίψει το τιμόνι. Ακούμε τι μας λένε οι ειδικοί, μένουμε σπίτι και την άκρη θα τη βρούμε».