Δίκη Χρυσής Αυγής: Η τελική ετυμηγορία

Στις 20 Απριλίου θα συμπληρωθούν πέντε χρόνια από την έναρξη της πολύκροτης δίκης της Χρυσής Αυγής και πλέον βρισκόμαστε στην τελική ευθεία. Ο Κώστας Παπαδάκης, συνήγορος πολιτικής αγωγής των Αιγύπτιων ψαράδων που δέχτηκαν δολοφονική επίθεση από χρυσαυγίτες, περιγράφει στην ATHENS VOICE τα σημαντικότερα γεγονότα αυτής της πενταετίας και εκτιμά πως η τελική ετυμηγορία θα αναγνωρίζει τη δράση της ΧΑ ως εγκληματικής οργάνωσης. Σε άλλη περίπτωση, λέει, θα δούμε ξανά τάγματα εφόδου στους δρόμους.

Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σήμερα και τι απομένει μέχρι την ολοκλήρωση της δίκης της Χρυσής Αυγής;
Η δίκη βρίσκεται στην τελική της ευθεία. Στις 18 Δεκεμβρίου 2019 είχαμε τη διατύπωση της εισαγγελικής πρότασης και από τις 8 Ιανουαρίου δόθηκε ο λόγος στους 10 συνηγόρους πολιτικής αγωγής, οι αγορεύσεις των οποίων αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 12-13 Φεβρουαρίου. Στη συνέχεια, ο λόγος θα δοθεί στους συνηγόρους υπεράσπισης, οι οποίοι εκτιμώ ότι θα χρειαστούν περίπου δύο μήνες για να ολοκληρώσουν τις αγορεύσεις τους, θα πάμε δηλαδή μέχρι το Πάσχα. Από εκεί και μετά θα χρειαστεί και το δικαστήριο ένα εύλογο χρονικό διάστημα μέχρι να εκδοθεί η απόφαση, ίσως προς το καλοκαίρι.

Υπήρξε μια μεγάλη συζήτηση γύρω από την πρόταση της εισαγγελέως. Εξηγήστε μας ποια ήταν η πρότασή της και γιατί ξεσήκωσε τόσες αντιδράσεις.
Η πρότασή της είναι να αθωωθούν όλοι από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, είτε το κατηγορητήριο τους φέρει ως απλά μέλη, είτε ως διευθυντές της, δηλαδή ο Νίκος Μιχαλολιάκος και οι βουλευτές. Το σκεπτικό της εισαγγελέως ήταν ότι δεν υπάρχει εγκληματική οργάνωση, ότι τα περιστατικά της δίκης είναι λίγα, ασύνδετα και μεμονωμένα, ότι δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και εντολή από την ηγεσία. Η πρόταση αυτή αθωώνει χωρίς δεύτερη κουβέντα τους 45 κατηγορούμενους για την εγκληματική οργάνωση. Για τους υπόλοιπους, για μεν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα την αποδίδει αποκλειστικά και μόνο στον Ρουπακιά, τις δε άλλες υποθέσεις τις υποβαθμίζει. Δηλαδή την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου ψαρά, που νύχτα, την ώρα που κοιμόταν στην ταράτσα, τον χτυπούσαν με κοντάρια και σιδερένιους λοστούς στο κεφάλι 10 άτομα, δεν τη θεωρεί απόπειρα ανθρωποκτονίας αλλά βαριά σωματική βλάβη, θεωρώντας ότι οι δράστες είχαν σκοπό μόνο να τον τραυματίσουν. Υποβιβάζει, επίσης, σε πλημμελήματα τις επιθέσεις εναντίον των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ. Ήταν μία πρόταση που πράγματι ξεσήκωσε μία γενική κατακραυγή, αλλά κατά τη δική μου άποψη ήταν αναμενόμενη καθώς απηχούσε την παρουσία της εισαγγελέως στη δίκη όλα αυτά τα πέντε χρόνια, όπου ήταν ανύπαρκτη. Δεν εισέφερε ένα αποδεικτικό στοιχείο, έναν μάρτυρα, ένα βίντεο, μία φωτογραφία, οτιδήποτε, ενώ θα έπρεπε γιατί είναι η δουλειά της. Φανταστείτε ότι έρχονταν οι μάρτυρες κατηγορίας και έκανε τις ίδιες ερωτήσεις που έκαναν και οι συνήγοροι υπεράσπισης. Εμείς, οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής, κάναμε και τη δουλειά της εισαγγελέως. Η δική μου αίσθηση είναι ότι στη δίκη αυτή εισαγγελέας δεν υπήρχε. Ακόμα και ο αναπληρωτής εισαγγελέας, ο οποίος είχε μια καλύτερη απόδοση στη διάρκεια της δίκης, όταν ήρθε η ώρα να υποβάλει πρόταση είπε ότι δεν έχει να προσθέσει τίποτα στην πρόταση της τακτικής εισαγγελέως, ταυτίστηκε, δηλαδή, μαζί της.

Έχετε ερμηνεία για τη στάση της εισαγγελέως;
Όλα τα παραπάνω, καθώς και ότι δεν έδωσε καμία μάχη για να στηρίξει το κατηγορητήριο. Σε αντίθεση με τη στάση της στη δίκη της Χρυσής Αυγής, όπου, όπως σας είπα, ήταν εντελώς ανενεργή, στη δίκη του Θεοφίλου, τον οποίο αθώωσα, έφερνε συνεχώς στοιχεία εναντίον του μέχρι και την τελευταία ημέρα, ενώ είχε προτείνει την ποινή των ισοβίων. Είναι ζήτημα εκτιμήσεων και ερμηνείας η στάση της και η δική μου ερμηνεία είναι ότι είναι ένας άνθρωπος μεροληπτικός και άδικος. Εν πάση περιπτώσει, η εισαγγελική πρόταση δεν είναι δεσμευτική για το δικαστήριο, το οποίο αποφασίζει με δικά του κριτήρια και αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι μέχρι σήμερα έχουν δείξει πολύ διαφορετική συμπεριφορά, πολύ πιο ενεργή συμμετοχή στη δίκη.

Η πρόταση της εισαγγελέως έδωσε «αέρα» στους χρυσαυγίτες;
Όχι, δεν έχουμε δει να θριαμβολογούν. Αυτό σημαίνει αφενός ότι κατανοούν την πεπερασμένη ισχύ της εισαγγελικής πρότασης, να το πω λαϊκά καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν δέσει τον γάιδαρό τους, αφετέρου ίσως συμπεριφέρονται σιωπηλά για να μην προκαλέσουν, ελπίζοντας ότι έτσι αυξάνουν τις πιθανότητές τους να γίνει αποδεκτή η εισαγγελική πρόταση. Η στάση τους αυτή, πάντως, έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Ποια ήταν τα κομβικά σημεία της δίκης;
Από νομική άποψη, το γεγονός ότι οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής πετύχαμε να παριστάμεθα στη διαδικασία και για το αδίκημα της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, με αποτέλεσμα να έχουμε μια εφ’ όλης της ύλης παρουσία και όχι μόνο στην υπόθεση την οποία ο καθένας είχε αναλάβει. Από εκεί και μετά, σημαντικό ρόλο έπαιξε η σθεναρή στάση των αυτοπτών μαρτύρων στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, δηλαδή του αστυνομικού που συνέλαβε τον Ρουπακιά, ενός σωφρονιστικού υπαλλήλου που βρισκόταν πριν στην ίδια καφετέρια με το θύμα και κάποιες κοπέλες που περνούσαν από το σημείο. Επίσης, η ακριβής περιγραφή και η αναγνώριση από τους Αιγύπτιους ψαράδες των δραστών της επίθεσης εναντίον τους. Το εντυπωσιακό αποδεικτικό υλικό, sms, βίντεο, ηχητικά, συνομιλίες κ.ά., που κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο συντονιζόταν και δρούσε η εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής. Οι εκατοντάδες καταγραφές περιστατικών από τον Συνήγορο του Πολίτη και από το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Οι καταθέσεις μαρτύρων-πρώην μελών της ΧΑ. Και, τέλος, η παντελώς αστήρικτη προσπάθεια της υπεράσπισης να πείσει περί άδικης πολιτικής δίωξης σε βάρος της Χρυσής Αυγής.

Το βασικό ζητούμενο της δίκης, δηλαδή το αν η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση, έχει απαντηθεί καταφατικά. Υπάρχουν εκατοντάδες περιστατικά που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο και το αποδεικνύουν.

 

Σε όλα αυτά τα πέντε χρόνια της διαδικασίας υπήρξε κάτι που σας απογοήτευσε;
Για απογοήτευση, όχι, δεν θα μιλούσα. Υπήρξε όμως δυσαρέσκεια. Όταν η πρόεδρος πριν κάποιους μήνες μάς απαγόρευσε την υποβολή ερωτήσεων στους κατηγορούμενους. Επίσης, όταν αρνήθηκε να λάβει τουλάχιστον 20 έγγραφα προς ανάγνωση στο δικαστήριο για καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος κατηγορουμένων για παρεμφερή αδικήματα. Υπήρξε δυσαρέσκεια που επί της ουσίας δεν υπήρξε εισαγγελέας στη δίκη και τη δουλειά της εισαγγελέως κάναμε οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής. Που μας «πέταξαν» στον Κορυδαλλό υποβαθμίζοντας τη δίκη. Το γεγονός ότι η δίκη το μεγαλύτερο διάστημα διεξήχθη στα δικαστήρια του Κορυδαλλού αποτέλεσε αποφασιστικό παράγοντα για τη χαμηλή δημοσιότητα και δημοσιογραφική κάλυψή της. Μην ξεχνάτε ότι κάναμε μεγάλη προσπάθεια για να μεταφερθεί η δίκη στο Εφετείο, κάτι που έγινε πλήρως μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο.  

Έχετε δεχτεί απειλές;
Όχι, εγώ προσωπικά δεν έχω δεχτεί απειλές, πέρα από κάποια ειρωνικά ή προσβλητικά σχόλια στην ιστοσελίδα τους πριν και κατά τη διάρκεια της δίκης. Όμως, έχουν δεχτεί άλλοι συνάδελφοί μου. Μην ξεχνάτε την επίθεση στη συνάδελφο Ευγενία Κουνιάκη τον Νοέμβριο του 2017 απέναντι από το Εφετείο και την απόπειρα ανθρωποκτονίας της συνηγόρου της οικογένειας Φύσσα τον Φεβρουάριο του 2018 στον Πειραιά.

Ποια είναι η δική σας η αίσθηση για την ετυμηγορία του δικαστηρίου;
Το βασικό ζητούμενο της δίκης, δηλαδή το αν η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση, έχει απαντηθεί καταφατικά. Υπάρχουν εκατοντάδες περιστατικά που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο και το αποδεικνύουν.

Αν, τελικώς, όντως το δικαστήριο αποφανθεί ότι η ΧΑ είναι εγκληματική οργάνωση, μετά; Οι ποινές;
Για όσους κατηγορούνται ως μέλη είναι 5 έως 10 χρόνια, για τους διευθυντές της εγκληματικής οργάνωσης από 5 έως 15.

Μπορούν αυτές οι ποινές να είναι με αναστολή;
Αυτό είναι στην κρίση του δικαστηρίου αλλά έχω τη γνώμη ότι δεν θα πρέπει να το κάνει, γιατί αυτό έλειπε, μετά από 5 χρόνια δίκης που θα διαπιστωθεί το αληθές των κατηγοριών να τους αφήσει και ελεύθερους, ιδίως τους διευθυντές.

Η Χρυσή Αυγή μπορεί να βγει εκτός νόμου;
Κόμματα και οργανώσεις δεν έχουν βγει ποτέ εκτός νόμου. Οι απόψεις στο θέμα διαφοροποιούνται, η δική μου είναι ότι κόμματα δεν πρέπει να βγαίνουν εκτός νόμου γιατί το κόμμα αυτό καθ’ αυτό είναι ιδεολογία και πολιτική. Αλλά κι αν υπάρξει μια τέτοια απόφαση από τον Άρειο Πάγο, μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί. Η ΧΑ ήδη από τον Φεβρουάριο του 2014 έχει καταθέσει εναλλακτικό καταστατικό ως Εθνική Αυγή. Θα βρει ένα παραπλήσιο τίτλο και θα το λύσει το θέμα. Όπως και να έχει, πάντως, αν η απόφαση, όπως εκτιμώ, είναι καταδικαστική, ο Άρειος Πάγος οφείλει να απαγορεύσει τη συμμετοχή της σε επόμενες εκλογές, κάτι που δεν έκανε μέχρι σήμερα, σεβόμενος το τεκμήριο της αθωότητας. Κι ας βρει άλλο τρόπο η ΧΑ να κατέβει στις εκλογές. Το σημαντικότερο, πάντως, είναι ο ίδιος ο λαός να τους θέσει στο περιθώριο.

Κι αν βγει μια απόφαση που θα είναι κοντά στην εισαγγελική; Τι θα σημαίνει;
Θα είναι κάτι τραγικό γιατί αυτοί οι άνθρωποι θα δικαιώνονται νομικά, πολιτικά και ηθικά. Θα νομιμοποιηθεί η μέχρι τώρα εγκληματική βία της Χρυσής Αυγής με το σκεπτικό ότι προερχόταν από μεμονωμένα περιστατικά, από παρεκκλίνοντες οπαδούς, χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, χωρίς αυτός να είναι ο κανόνας του τρόπου λειτουργίας της. Θα βγουν στους δρόμους ξανά και με 8 εκατομμύρια στην τσέπη και γραφεία θα ανοίξουν και τάγματα εφόδου θα ξαναβγάλουν στους δρόμους και οι αστυνομικοί που τους προστάτευαν μέχρι τώρα θα αναθαρρήσουν. Ήδη ζούμε σε μια περίοδο ισχυροποίησης του αστυνομικού κράτους που πολύ φοβάμαι ότι θα απογειωθεί αν υπάρξει αθώωση της ΧΑ, με μια Χρυσή Αυγή που θα συμπεριφέρεται σαν αστυνομία και μια αστυνομία που θα συμπεριφέρεται σαν Χρυσή Αυγή.

Πολιτική δικαίωση γιατί;
Γιατί όλη τους η υπερασπιστική γραμμή είναι η θεωρία συνωμοσίας. Ότι το πολιτικό σύμπαν, από τη Νέα Δημοκρατία μέχρι το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, έχει σκευωρήσει και συνωμοτήσει σε βάρος τους επειδή είναι ένα φιλολαϊκό κόμμα το οποίο το εχθρεύεται το κατεστημένο. Αυτή η θεωρία θα δικαιωθεί.

Τα 8 εκατομμύρια ευρώ που είπατε;
Είναι η κρατική κομματική επιχορήγηση η οποία έχει ανασταλεί από το 2014. Είναι χρήματα που κάθονται και τους περιμένουν, αν φυσικά αθωωθούν τελεσίδικα.

Μπορεί να υπάρξει δεύτερος βαθμός;
Οι αθωωτικές αποφάσεις προσβάλλονται μόνο από τον προϊστάμενο της εισαγγελίας και όχι δυστυχώς από την πολιτική αγωγή. Αν ο μη γένοιτο έχουμε αθωωτική απόφαση για κάποιους, εμείς, οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής, δεν έχουμε δικαίωμα να φέρουμε ξανά την υπόθεση σε δεύτερο βαθμό, αυτό που μπορούμε να κάνουμε και που θα κάνουμε φυσικά είναι να απευθυνθούμε στον προϊστάμενο της εισαγγελίας, στην κρίση του οποίου θα είναι η τελική απόφαση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην αντίθετη περίπτωση, αν η απόφαση του δικαστηρίου είναι καταδικαστική, δηλαδή οι κατηγορούμενοι θα έχουν κάθε δικαίωμα να ζητήσουν να κριθούν σε δεύτερο βαθμό. Ελπίζω μόνο να μην έχουμε ένα νέο σίριαλ πενταετίας.

Πώς κρίνετε τη στάση του Νίκου Μιχαλολιάκου και των άλλων ηγετικών στελεχών της ΧΑ στη δίκη;
Προσπάθησαν να κοροϊδέψουν το δικαστήριο και να ρίξουν τις ευθύνες στα κατώτερα κλιμάκια της οργάνωσης. Ήταν αξιολύπητοι όλοι τους.  

Η δίκη
Συνολικά κατηγορούνται 69 άτομα. Είναι ο αρχηγός της ΧΑ, Νίκος Μιχαλολιάκος, σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα που εξελέγη τον Ιούνιο του 2012, στελέχη και μέλη τοπικών οργανώσεων. Όλοι τους κατηγορούνται για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και η ηγετική ομάδα για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Παράλληλα, συνεκδικάζονται τρία κακουργήματα: Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα (18 Σεπτεμβρίου 2013), η απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου αλιεργάτη Αμπουζίντ Εμπάρακ (12 Ιουνίου 2012) και η απόπειρα ανθρωποκτονίας μελών του ΠΑΜΕ (12 Σεπτεμβρίου 2013). Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ήταν η αφορμή για να σχηματιστεί η δικογραφία που χαρακτηρίζει τη Χρυσή Αυγή ως εγκληματική οργάνωση. Η διεξαγωγή της δίκης ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, με τη σύνθεση του δικαστηρίου να προκύπτει κατόπιν κλήρωσης. Οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής είναι 10, ενώ οι συνήγοροι υπεράσπισης περίπου 100. Όλες τις λεπτομέρειες για τη δίκη, από την πρώτη ημέρα, μπορείτε τις να δείτε στην ιστοσελίδα του Golden Dawn Watch, μιας πρωτοβουλίας για την παρακολούθηση της δίκης της Χρυσής Αυγής.