Νέοι πολίτες και Σύνταγμα: Τι θα έκανα αν γινόμουν βουλευτής

«Ας ήμουν εγώ βουλευτής και θα δεις τι θα έκανα». Φράση που ακούγεται συχνά σε διάφορες καταστάσεις της καθημερινότητας, όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν βάσει προγραμματισμού ή προσδοκιών. Έστω, όμως, ότι τα φέρνουν έτσι οι συνθήκες και γίνεσαι βουλευτής, πόσο τελικά εύκολο είναι να σταθείς στο ύψος των περιστάσεων και να εκτελέσεις σωστά την αποστολή που σου ανέθεσαν οι ψηφοφόροι σου;

Σε μια προσπάθεια να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον των νέων για τα κοινά, τον θεσμό της Δημοκρατίας και τη σωστή λειτουργία της, να ενισχύσει την κριτική τους σκέψη και να εμπλουτίζει το γνωσιακό τους πεδίο, το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου - Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου δημιούργησε το πρόγραμμα «Νέοι Πολίτες και Σύνταγμα». Το πρόγραμμα μετρά ήδη έναν χρόνο ζωής και συγχρηματοδοτείται με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Πρόκειται για βιωματικές εκπαιδευτικές δράσεις, σχεδιασμένες με βάση τη «γλώσσα» των νέων πολιτών και με την αξιοποίηση συνηθειών και τάσεων στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον, που στόχο έχουν να φέρουν πιο κοντά τους συμμετέχοντες σε έννοιες, όπως Κράτος Δικαίου, λειτουργία της Δημοκρατίας, εθνική και λαϊκή κυριαρχία, προστασία της προσωπικότητας στα social media, δικαιώματα αιτούντων άσυλο -θεματικές που βρίσκονται σταθερά στο προσκήνιο, αποτελώντας ενίοτε πηγή αντιπαράθεσης.

Μια από αυτές τις δράσεις ξεκινά μέσα στον Μάρτιο (5-7 Μαρτίου) και εξετάζει τη Λειτουργία του Κοινοβουλίου. Μέσα από μια διαδικασία προσομοίωσης οι νέοι θα κληθούν να γίνουν έστω και για μια ημέρα βουλευτές. Στόχος της δράσης είναι να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αντιληφθούν τη σπουδαιότητα του κοινοβουλευτικού ελέγχου, της νομοθετικής διαδικασίας και άλλων ειδικών διαδικασιών (π.χ. αναθεώρηση Συντάγματος, εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας), που διενεργούνται εντός της ελληνικής Βουλής, αλλά και να τους δοθεί η ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και επιχειρήματα.

Δωρεάν συμμετοχή - Σε ποιους απευθύνεται

Το πρόγραμμα «Νέοι Πολίτες και Σύνταγμα» απευθύνεται σε νέους ηλικίας 22-30 ετών από διαφορετικά γνωστικά πεδία και είναι δωρεάν. Όσοι θέλουν να συμμετέχουν (αιτήσεις ΕΔΩ) δεν χρειάζεται να έχουν προγενέστερες εξειδικευμένες γνώσεις.

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά πέντε εκπαιδευτικές δράσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή 135 νέων πολιτών. Συγκεκριμένα, δύο Θεματικοί Διάλογοι, στους οποίους νέοι πολίτες και εξειδικευμένοι επιστήμονες αντάλλαξαν σκέψεις και επιχειρήματα πάνω σε καίρια ζητήματα της Δημοκρατίας, καθώς και 3 Σεμινάρια (workshops) στα οποία οι συμμετέχοντες με την καθοδήγηση κατάλληλων επιστημόνων ανέπτυξαν τεχνικές θεσμικής σκέψης και επιχειρηματολογίας.

Οι εμπνευστές του προγράμματος θεωρούν ότι η ενδυνάμωση της πολιτειακής εκπαίδευσης αποτελεί θεμελιώδη συνθήκη όχι μόνο για την επανάκτηση της εμπιστοσύνης των νέων απέναντι στους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα, αλλά και για την επωφελή -για το κοινωνικό σύνολο- λειτουργία της Kοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.

Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν

Το πρόγραμμα αποσκοπεί στο να ενισχύσει την πολιτειακή εκπαίδευση των νέων, οι οποίοι:

• Είναι φοιτητές (σε προπτυχιακό επίπεδο προς το τέλος των σπουδών τους ή σε μεταπτυχιακό επίπεδο) ή είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών ή μέλη Συλλόγων και φορέων με γνωστικό αντικείμενο και πεδίο δράσης που σχετίζονται με τη Δημοκρατία, το Σύνταγμα, το κράτος δικαίου, τους θεσμούς και την κοινωνία γενικότερα (σχολές και σύλλογοι Πολιτικών Επιστημών, Νομικής, Κοινωνιολογίας, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ή παρεμφερούς γνωστικού αντικειμένου).
• Είναι φοιτητές (σε προπτυχιακό επίπεδο προς το τέλος των σπουδών τους ή σε μεταπτυχιακό επίπεδο) ή απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών ή μέλη Συλλόγων και φορέων με γνωστικό αντικείμενο σχετικό με το πεδίο της δημοσιογραφίας και της επικοινωνίας γενικότερα.
• Δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά.
• Είναι επαγγελματίες στο ευρύτερο πεδίο της ενημέρωσης-επικοινωνίας (δημοσιογράφοι, επικοινωνιολόγοι, πολιτικοί αναλυτές, διαμορφωτές κοινής γνώμης) και των νέων Μέσων επικοινωνίας (bloggers, media influencers, you tubers, social media specialists).
• Αντιπροσωπεύουν νέα στελέχη επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται ιδίως στον τομέα των δημοσίων σχέσεων, της στρατηγικής επικοινωνίας, της διαχείρισης επικοινωνιακών κρίσεων, της συμβουλευτικής επί των μέσων ενημέρωσης και της επικοινωνίας γενικότερα.
• Είναι άνεργοι κατά το διάστημα υλοποίησης του έργου και αναζητούν εφόδια πολιτειακής Παιδείας και Αγωγής.

Γράψε το νέο Σύνταγμα

Ένα ακόμα φιλόδοξο μαθησιακό εγχείρημα, που θα υλοποιηθεί τον Απρίλιο του 2020, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος είναι το λεγόμενο «Εργαστήριο για το Σύνταγμα των πολιτών», το οποίο θα εμπλέξει δημιουργικά τους συμμετέχοντες στη διεθνή πρακτική της συγγραφής Συντάγματος από τους ίδιους τους πολίτες.

Λίγο νωρίτερα, τον Φεβρουάριο του 2020 (13-14 Φεβρουαρίου) το πρόγραμμα «Νέοι Πολίτες και Σύνταγμα» θα ταξιδέψει στην Πάτρα όπου θα πραγματοποιηθεί άλλος ένας θεματικός διάλογος και ένα Σεμινάριο με επίκεντρο την ομαδοσυνεργατική προσέγγιση βασικών εννοιών και λειτουργιών του κράτους δικαίου.

Τελευταίος σταθμός η Αθήνα όπου τον Ιούνιο του 2020 αναμένεται να διενεργηθεί η τελευταία εκπαιδευτική δράση με στόχο την ανάπτυξη δημιουργικής αλληλεπίδρασης για θέματα Δημοκρατίας μεταξύ των νέων πολιτών και εισηγητών από την Ακαδημαϊκή κοινότητα.

Όλες οι δράσεις πλαισιώνονται από τη λειτουργία μιας διαδραστικής πλατφόρμας (www.syntagmawatch.gr) σε ρόλο Παρατηρητηρίου Συνταγματικών και Θεσμικών Εξελίξεων, η οποία δημιουργήθηκε με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και τέθηκε σε λειτουργία τον Μάιο του 2019.

Τι είναι το syntagmawatch.gr

Διαδραστική πλατφόρμα, στην οποία από τον Μάιο του 2019 έως σήμερα κορυφαίοι επιστήμονες αλλά και νέοι πολίτες διατυπώνουν απόψεις και προσεγγίσεις για θεσμικά ζητήματα καίριας σημασίας: Αναθεώρηση του Συντάγματος, νέος Νόμος για τα Προσωπικά Δεδομένα, Ευρωεκλογές, Αυτοδιοικητικές και Εθνικές Εκλογές 2019, Νόμος για τη Διεθνή Προστασία, Brexit, κατάργηση του Πανεπιστημιακού Ασύλου, αλλαγή του Εκλογικού Συστήματος κ.α.

Στόχος του Παρατηρητηρίου είναι η δημιουργία μιας πολυφωνικής «δεξαμενής» διαλόγου. Oι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται μέσα από ειδική αρθρογραφία και οπτικοακουστικό περιεχόμενο για τις θεσμικές διαστάσεις ζητημάτων που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους και να θέτουν τα δικά τους ερωτήματά σχετικά με θέματα δικαιωμάτων, θεσμών, πολιτειακών αποφάσεων και εξελίξεων.

Πώς μπορείς να δηλώσεις συμμετοχή

Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στις εκπαιδευτικές δράσεις του Προγράμματος «Νέοι Πολίτες και Σύνταγμα» μπορούν να επισκέπτονται την ενότητα «Δήλωσε Συμμετοχή» του Παρατηρητηρίου Συνταγματικών και Θεσμικών Εξελίξεων www.syntagmawatch.gr και να παρακολουθούν όλα τα σχετικά νέα στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (facebook: @syntagmawatch, twitter: @SyntagmaW, You Tube κανάλι: Syntagma Watch).