Παίζουν οι προσφυγοπούλες μπάλα;

Ο δρόμος ενός πρόσφυγα από τη χώρα που μεγάλωσε και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει ώστε, μέσα από  κακουχίες, να βρει μια νέα γη να τον φιλοξενήσει, είναι κάτι που κανείς από εμάς δεν θα ’θελε να ζήσει. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για γυναίκες που κουβαλούν έξτρα βάρος βιώνοντας και με άλλους τρόπους τις διακρίσεις. Διακρίσεις που μπορεί να σημαίνουν αποκλεισμό από πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής, ακόμα και από το να παρακολουθήσουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου ή να πάρουν μέρος σε μία αθλητική γυναικεία ομάδα.

Η Hestia FC είναι η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα στην Ελλάδα, με έδρα την Αθήνα, που αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες πρόσφυγες, γυναίκες που έχουν υποστεί διωγμούς και βασανιστήρια στις χώρες τους και μπορεί να βιώνουν ρατσισμό και διακρίσεις στις χώρες φιλοξενίας. Στην ομάδα Hestia, με όνομα από τη θεά Εστία της ελληνικής μυθολογίας, έχουν βρει μια νέα οικογένεια, με το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό να τους δίνουν κίνητρο δημιουργικής απασχόλησης αλλά και να συνεισφέρουν στη διαδικασία ένταξης. Οι αγώνες γίνονται συνήθως στο Σεράφειο Κέντρο Αθλητισμού, Πολιτισμού και Καινοτομίας του Δήμου Αθηναίων, στην οδό Πειραιώς.

Η «ψυχή» της ομάδας, Κατερίνα Σάλτα, μιλάει στην Athens Voice για τη δημιουργία της Hestia FC, τι έφερε κοντά αυτές τις γυναίκες, την αγάπη τους για τον αθλητισμό και την ελευθερία.

Ποια ήταν η ανάγκη για τη δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας Hestia;
Ανάμεσα στους πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις χώρες τους και τώρα βρίσκονται στην Ελλάδα είναι και πάρα πολλές γυναίκες, οι οποίες είναι μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα. Διάφορες οργανώσεις καλύπτουν βασικές ανάγκες τους όπως η στέγη, η τροφή, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Υπάρχουν όμως κι άλλες ανάγκες, όπως η δημιουργική απασχόληση. Και είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά για άτομα που ζουν σε αντίξοες συνθήκες και έχουν υποστεί ψυχικά τραύματα. Στο Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας πιστεύουμε στη δύναμη του αθλητισμού ως εργαλείο προστασίας, ψυχικής ενδυνάμωσης και κοινωνικής ένταξης.

Τον Νοέμβριο του 2018, λοιπόν, επιλέχθηκα ως μία από τις 12 πρέσβειρες σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το Global Goals World Cup, μία διεθνή οργάνωση που δραστηριοποιείται και στις 5 ηπείρους για την προώθηση των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών μέσω του ποδοσφαίρου γυναικών. Μετά από την απαραίτητη εκπαίδευση στην Κοπεγχάγη, κάθε μία από τις 12 πρέσβειρες όφειλε να σχηματίσει μία ποδοσφαιρική ομάδα ευάλωτων γυναικών και να τις εκπαιδεύσει στο ποδόσφαιρο και τους Παγκόσμιους Στόχους. Με αφορμή την επιλογή μου αυτή και καθώς δεν υπάρχουν αθλητικά προγράμματα για γυναίκες πρόσφυγες στη χώρα μας, το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας ίδρυσε την Hestia FC, την πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα γυναικών προσφύγων και μεταναστριών στη χώρα μας.

Πώς έμαθαν οι παίκτριες για την Hestia FC; Έρχονται και σας βρίσκουν οι ίδιες;
Επικοινωνήσαμε το πρόγραμμα μέσω των συνεργατών μας στο Προσφυγικό. Πρόκειται για οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στις δομές φιλοξενίας προσφύγων (camps) και άλλες που φιλοξενούν πρόσφυγες σε ξενώνες ή διαμερίσματα, καθώς και οργανώσεις που προσφέρουν υπηρεσίες όπως μαθήματα γλωσσών, σεμινάρια επαγγελματικής συμβουλευτικής, ψυχολογική υποστήριξη κ.ά. Στη συνέχεια, πολλές γυναίκες έμαθαν για την ομάδα από παίκτριες, λειτούργησε το «από στόμα σε στόμα» και η μία φέρνει την άλλη.

Πώς θυμάστε τις πρώτες μέρες; Και πώς ήταν ο πρώτος σας αγώνας;
Στις πρώτες προπονήσεις, αντιμετωπίσαμε δυσκολίες καθώς δεν είχαμε αρκετές παίκτριες. Αυτό όμως άλλαξε σύντομα. Εκείνο που μας έκανε εντύπωση ήταν το πόσο σύντομα δέθηκαν οι παίκτριες μεταξύ τους αλλά και με το τεχνικό επιτελείο. Προσωπικά, από την εμπειρία μου με ποδοσφαιρικά προγράμματα για άνδρες και παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, συνήθως πρέπει να περάσει ένα χρονικό διάστημα προκειμένου να έρθουν κοντά οι συμμετέχοντες, λόγω της διαφορετικής κουλτούρας, γλώσσας, θρησκείας. Όμως οι παίκτριες της Hestia FC μας έδειξαν ότι οι γυναίκες λειτουργούν τελείως διαφορετικά. Από τις πρώτες ακόμη προπονήσεις αναπτύχθηκαν φιλίες και η μία στηρίζει την άλλη εντός και εκτός γηπέδου.

Ο πρώτος μας αγώνας ήταν με την ομάδα Futsal του Deree College. Διοργανώθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Αθλητισμού για την Ανάπτυξη και την Ειρήνη στις 6 Απριλίου. Οι παίκτριές μας αδημονούσαν και πραγματικά το χάρηκαν πάρα πολύ. Εκφράζουν έντονα την ανάγκη να έχουν ευκαιρίες να έρθουν σε επαφή με Ελληνίδες. Ήταν ένας όμορφος αγώνας σε γιορτινό κλίμα. Γενικά το American College in Greece έχει αγκαλιάσει την προσπάθειά μας από τη γέννηση της ομάδας και η συνεργασία μας συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Πριν λίγο καιρό, παίκτριες της ομάδας παρακολούθησαν τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ελλάδα - Φινλανδία στο Ολυμπιακό Στάδιο. Μοναδική εμπειρία;
Ήταν πραγματικά μοναδική εμπειρία και για όλες ήταν η πρώτη φορά που παρακολούθησαν ποδοσφαιρικό αγώνα σε γήπεδο. Είτε γιατί προέρχονται από χώρες στις οποίες απαγορεύεται η είσοδος γυναικών σε ποδοσφαιρικά στάδια είτε γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα ή το έναυσμα να παρακολουθήσουν αντίστοιχο αγώνα για διάφορους λόγους. Ζήσαμε πολύ όμορφες στιγμές. Είχαν φροντίσει και είχαν προμηθευτεί ελληνικές σημαίες και κασκόλ και υποστήριζαν παθιασμένα την εθνική μας ομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Άλλωστε, όπως και η πλειοψηφία των προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα μας, δηλώνουν ότι νιώθουν την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα τους.

Για λόγους προστασίας και επειδή οι ίδιες δε νιώθουν ασφαλείς να κυκλοφορούν αργά έξω μόνες, δεν έχουμε δραστηριότητες αργά το βράδυ. Μας εξέπληξε λοιπόν το γεγονός ότι ενώ ήταν προγραμματισμένο να παρακολουθήσουμε μόνο το πρώτο ημίχρονο, επέμειναν να μείνουμε μέχρι το τέλος. Εντυπωσιακό επίσης ήταν ότι αρκετές είναι μητέρες και οι σύζυγοι έκαναν baby-sitting για να πάνε οι γυναίκες στο γήπεδο! Δεν συναντά κανείς αυτό το φαινόμενο σε πολλές κοινωνίες, πολύ περισσότερο στις μουσουλμανικές, από τις οποίες προέρχονται αρκετές από τις παίκτριές μας.

Οι παίκτριες μοιράζονται τις ιστορίες τους μαζί σας;
Είμαστε πραγματικά πολλά περισσότερα από μία ποδοσφαιρική ομάδα, είμαστε μία οικογένεια. Και όπως σε κάθε οικογένεια, έτσι και στην Hestia FC τα μέλη της μοιράζονται σχεδόν τα πάντα. Κάθε μία τους έχει μία μοναδική, σκληρή ιστορία. Έχουμε παίκτρια που ο άνδρας της απήχθη από τους Ταλιμπάν και παλεύει μόνη με τρία ανήλικα παιδιά. Άλλη που ήταν θύμα βασανιστηρίων. Πολλές ιστορίες, διαφορετικά βιώματα, ένα κοινό στοιχείο: οι απίστευτες δυσκολίες που αντιμετώπισαν μέχρι να φτάσουν στη χώρα μας.

Όπως έχει πει μία από τις παίκτριές μας και συμφωνούν όλες μαζί της, πήραν ένα τεράστιο ρίσκο όταν αποφάσισαν να κάνουν αυτό το ταξίδι. Αλλά όταν πεθαίνεις κάθε μέρα, κάθε στιγμή, τότε επιλέγεις να θέσεις τον εαυτό σου, τους αγαπημένους σου, ακόμη και τα παιδιά σου σε κίνδυνο και επιτέλους να ζήσεις ή να πεθάνεις και να δοθεί τέλος στο καθημερινό μαρτύριο.

Υπάρχουν αντίστοιχες κινήσεις και ομάδες σε άλλες χώρες της Ευρώπης;
Υπάρχουν αντίστοιχα ποδοσφαιρικά προγράμματα αλλά κυρίως εντός των προσφυγικών camps,όχι στον αστικό ιστό της πόλης όπως στην περίπτωση μας. Είμαστε σε επικοινωνία και έχουμε συνεργασία με πολλές οργανώσεις, όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά από όλο τον κόσμο. Σε αυτό βοήθησε η συμμετοχή μας σε διεθνή τουρνουά. Τον Μάιο η ομάδα συμμετείχε και κέρδισε το Global Goals World Cup που έλαβε μέρος στην Κοπεγχάγη και βάσει της νίκης μας αυτής, λάβαμε μέρος στα τελικά που διεξήχθησαν στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο όπου πήραμε την τρίτη θέση. Να τονίσουμε ότι καμία παίκτρια μας δεν είχε τη δυνατότητα να ταξιδέψει ελλείψει ταξιδιωτικών εγγράφων και εκπροσωπήθηκαν από Ελληνίδες και ξένες εθελόντριες. Όμως στην επόμενη συμμετοχή μας σε διεθνές τουρνουά που είναι το Δεκέμβριο, για πρώτη φορά η αποστολή θα συμπεριλαμβάνει πρόσφυγες παίκτριες μας.

Έχουμε λοιπόν συνεργασίες με αντίστοιχα προγράμματα από όλο τον κόσμο και μέσα στο 2020, θα υποδεχθούμε ποδοσφαιρική ομάδα γυναικών προσφύγων από την Αυστρία σε τουρνουά που από κοινού θα διοργανώσουμε στην Αθήνα.

Πώς έχει υποδεχτεί την ομάδα σας ο κόσμος;
Τα μηνύματα από τον κόσμο που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει την ομάδα σε φιλικούς αγώνες είτε σε άλλες εκδηλώσεις που έχουμε οργανώσει ή συμμετάσχει είναι πολύ θετικά. Ακόμη και οι πιο διστακτικοί ή αρνητικά προσκείμενοι, όταν έρχονται σε επαφή με τις παίκτριές μας, αντιλαμβάνονται ότι δεν έχουν να φοβηθούν κάτι. Νομίζω ότι αυτό είναι το πρόβλημα: ο κόσμος φοβάται αυτό που δεν γνωρίζει και που πολλές φορές του έχει παρουσιαστεί λανθασμένα. Θα πρέπει να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες γνωριμίας και συναναστροφής Ελλήνων με πρόσφυγες και τότε ο κόσμος θα αντιληφθεί ότι είναι πολύ περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν.

Τι να περιμένουμε από την Hestia FC το προσεχές διάστημα;
Αυτή την εβδομάδα, εκπρόσωποι της ομάδας θα ταξιδέψουν στο Μονακό. Το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας είναι υποψήφιο στα Peace and Sport Awards για την Hestia FC στην κατηγορία Development and Peace through Sport Program of the Year. Πρόκειται για οργανισμό που δραστηριοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο και είναι ήδη μεγάλη επιτυχία το γεγονός ότι είμαστε υποψήφιοι- ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι η Hestia FC ιδρύθηκε μόλις τον Μάρτιο. 

Επίσης παίκτρια μας, η 22χρονη Shakiba από το Αφγανιστάν, επιλέχθηκε σαν μία από τους Youth Peace Ambassadors και θα είναι από τους ομιλητές της εκδήλωσης. Στη συνέχεια θα ταξιδέψουμε στη Γενεύη για να συμμετάσχουμε στο Global Refugee Forum μετά από πρόσκληση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών. Θα έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε την ομάδα αλλά και να λάβουμε μέρος σε ποδοσφαιρικό τουρνουά με χώρες από όλο τον κόσμο. Ήδη έχουμε σχεδιάσει πολλές εκδηλώσεις για το 2020, κάποιες από τις οποίες συνδιοργανώνουμε με την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.

Τέλος, στόχος μας είναι να καλωσορίσουμε στην ομάδα ευάλωτες Ελληνίδες. Για να επωφεληθούν και ενδυναμωθούν και εκείνες από ένα τόσο σημαντικό πρόγραμμα αλλά και για να επιτευχθεί ένας από τους στόχους μας που είναι η κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση – κάτι το οποίο θα είναι ωφέλιμο και για τους δύο πληθυσμούς. Και αν θέλουμε να μιλάμε για κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση, αυτό θα γίνει πραγματικότητα μόνο εάν ή σύνθεση της ομάδας είναι μεικτή. Μόνο αν πορευόμαστε – κλωτσάμε στην περίπτωση μας – μαζί.