Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος: Οι 4 άξονες

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος, που παρουσιάσθηκε σήμερα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναπτύσσεται σε 4 άξονες και φιλοδοξεί να συνεισφέρει στην πρόληψη κατά του καπνίσματος, την προστασία των μη-καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, την υποστήριξη των πολιτών στη διακοπή καπνίσματος και στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος, όπως παρουσιάστηκε, αναπτύσσεται σε 4 άξονες:

Άξονας 1ος: Προαγωγή Υγείας και Πρόληψη για να αποτραπεί η έναρξη του καπνίσματος ειδικά σε νέους από 15 ετών και άνω. Αφορά σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Προαγωγής Υγείας και Πρόληψης με στόχο τη διαμόρφωση και την καθιέρωση της αντικαπνιστικής κουλτούρας. Εστιάζει σε μέτρα πρόληψης κατά του καπνίσματος με τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα, ορισμένα από τα οποία αφορούν σε  εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο τους γονείς και τις εγκύους, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, για σύγχρονες και τεκμηριωμένες στρατηγικές πρόληψης του καπνίσματος, δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τους κινδύνους του καπνίσματος και ένταξή του στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ανάδειξη της φυσικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση του αθλητισμού, ως σύγχρονου τρόπου ζωής και πολιτική επιβραβεύσεων και διακρίσεων καινοτόμων αντικαπνιστικών δράσεων στην κοινότητα.

Άξονας 2ος: Προστασία των μη-καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων στον γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στα παιδιά καθώς και στην καθιέρωση κουλτούρας σεβασμού προς τους μη-καπνιστές. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν κυρίως στη βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σύστημα υποστήριξης δικαιωμάτων μη-καπνιστών και δημιουργία μητρώου εθελοντικών οργανώσεων.

Άξονας 3ος: Υποστήριξη στη διακοπή καπνίσματος. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην υποστήριξη της διακοπής καπνίσματος, με στόχο την μείωση του αριθμού των καπνιστών. Οι δράσεις αυτές ουσιαστικά προσφέρουν ένα δίκτυ προστασίας για τους καπνιστές, που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα και περιλαμβάνουν δημιουργία Χάρτη Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, πιστοποίηση αυτών, καθώς και δημιουργία πλατφόρμας και γραμμής επικοινωνίας για την υποστήριξη διακοπής του καπνίσματος.

Άξονας 4ος: Έλεγχος και ρύθμιση θεμάτων που αφορούν νέα προϊόντα καπνού. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.

Οι διατάξεις του Ν. 4633/2019, που ψηφίσθηκε από το Κοινοβούλιο στις 16/10/2019 απαλείφουν τις εξαιρέσεις και τα «παραθυράκια», απλοποιούν τους κανόνες και διευκολύνουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των παραβάσεων. Οι βασικές αλλαγές συνοψίζονται στα ακόλουθα:

Πού δεν επιτρέπεται το Κάπνισμα

• Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε κλειστό δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, στον οποίο παρέχεται εργασία
• στο εσωτερικό ΟΛΩΝ των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Επιτρέπεται μόνο στους εξωτερικούς χώρους. Ως εξωτερικοί χώροι θεωρούνται όσοι είναι περιμετρικά ανοικτοί σε δύο πλευρές τουλάχιστον και δεν είναι στεγασμένοι
• σε ΟΛΑ τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
• στα ΙΧ και ΔΧ οχήματα, που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών
• σε Νυκτερινά Κέντρα, Κέντρα Διασκέδασης, Καζίνο, Καταστήματα Τυχερών Παιγνίων (καταργήθηκαν οι αντισυνταγματικές εξαιρέσεις που υπήρχαν)
• σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, ιδρύματα Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης, σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους άθλησης και διασκέδασης ανηλίκων, αθλοπαιδιών, παιδότοπους, παιδικές χαρές, θεματικά πάρκα κλπ , καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο ανοικτό χώρο όταν υπάρχουν ανήλικοι (θεσπίστηκε με τη διάταξη με το Ν4633/2019)

Ποιες οι Αρχές και οι Ελεγκτικοί Μηχανισμοί

Εποπτεία: Υπουργείο Υγείας, Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας

Όργανα Ελέγχου:

• Ελληνική Αστυνομία 
• Επόπτες Δημόσιας Υγείας Περιφερειών
• Δημοτική Αστυνομία 
• Λιμενικό Σώμα
• Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ)
• Ελεγκτές του ΕΟΤ
• Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)
• Μεικτά κλιμάκια των παραπάνω.

Ποιες οι νέες κυρώσεις και τα πρόστιμα, που προβλέπονται από τη νέα ΚΥΑ:

Φυσικά πρόσωπα:

• 200€ για όσους καπνίζουν σε υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων
• 200€ για όσους καπνίζουν σε κλειστούς χώρους νοσηλευτικών ιδρυμάτων & φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας
• 200€ για όσους καπνίζουν σε χώρους παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, παιδότοπων κλειστών & υπαίθριων και όλων των ιδρυμάτων Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δημόσιων & ιδιωτικών,
• 100€ για όσους καπνίζουν στους λοιπούς κλειστούς ή στεγασμένους χώρους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους παροχής εργασίας, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς,
• 1500€ για όσους καπνίζουν μέσα σε οχήματα που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών (3000€ για τον οδηγό)

Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (Εστιατόρια, Μπαρ, Κέντρα Διασκέδασης κα):

Εμβαδόν έως 100 τ.μ.:

• 500€ την 1η φορά
• 1.000€ τη 2η φορά
• 2.000€ την 3η φορά
• 4.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
• 8.000€ την 5η φορά και οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας

Εμβαδόν άνω των 100 τ.μ.:

• 2.000€ την 1η φορά
• 4.000€ τη 2η φορά
• 6.000€ την 3η φορά
• 8.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
• 10.000€ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας

Εμβαδόν άνω των 300 τ.μ.:

• 6.000€ την 1η φορά
• 7.000€ τη 2η φορά
• 8.000€ την 3η φορά
• 9.000€ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
• 10.000€ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας

Από 1.001 άτομα και άνω:

• 10.000€ την 1η φορά
• 10.000€ την 2η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
• 10.000€ την 3η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας

Υπεύθυνοι Διαχείρισης και Λειτουργίας Οργανισμών Δημοσίου, Υπηρεσιών Δημοσίου, ΔΕΚΟ κλπ 

Πρόστιμο 500€ για :

• Μη Κατάρτιση Σχεδίου Αποτροπής Καπνίσματος και ορισμό υπευθύνων
• Μη Ανάρτηση σήμανσης και λοιπών μέτρων αποτροπής (απομάκρυνση σταχτοδοχείων) 
• Μη ανταπόκριση του υπευθύνου σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης 
• Μη κλήση των αρμοδίων οργάνων 
• Μη συνεργασία με τους ελεγκτές