Αυτοψία στο Τατόι: Από την εγκατάλειψη, στην αξιοποίηση (video)

Στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας βρέθηκαν εκ νέου τα πρώην βασιλικά ανάκτορα στο Τατόι μετά τα όσα ειπώθηκαν στην πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σκοπεύει να αξιοποιήσει τον συγκεκριμένο χώρο, καθιστώντας τον πόλο έλξης για τους επισκέπτες και αποκομίζοντας έτσι έσοδα για τα κρατικά ταεμία. Μέχρι να γίνει αυτό, όμως, χρειάζεται να γίνουν πολλά, καθώς η αυτοψία του ΑΠΕ-ΜΠΕ δείχνει ότι τόσο στις κτιριακές εγκαταστάσεις όσο και στον περιβάλλοντα χώρο κυριαρχεί η εγκατάλειψη.

Καμία συντήρηση, ρωγμές, σπασμένα μάρμαρα και χορταριασμένοι και με εμφανή υγρασία, τοίχοι. Η ανακατασκευή και η δημιουργία ενός μουσείου με τα εκθέματα που φυλάσσονται, θα μπορούσε να δημιουργήσει μια τεράστια πηγή εσόδων και ένα ιδιόμορφο θεματικό τουρισμό, προσελκύοντας πλήθος κατοίκων και επισκεπτών της πρωτεύουσας.

Σαράντα δύο στρέμματα σπάνιας φυσικής ομορφιάς, κτίρια εγκαταλελειμμένα μεν, αλλά γεμάτα από ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, χιλιάδες πολυτελή αντικείμενα σφραγισμένα σε εμπορευματοκιβώτια και άλλα τόσα άγνωστα -χωρίς καν απογραφή- στους στάβλους με τις άμαξες, όλα ανυπολόγιστης αξίας.

Κάτι κινείται

«Υπάρχει σχέδιο, υπάρχουν χρήματα που δεν έχουν απορροφηθεί από κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, συνεπώς είναι μια καλή αρχή που μπορεί να ξεπεράσει τη γραφειοκρατία και επιτέλους να αρχίσει το Τατόι να αποτελεί μεγάλη πηγή εσόδων» αναφέρει ο Βασίλης Κουτσαβλής, πρόεδρος των «Φίλων του κτήματος Τατοΐου». Σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι δίνεται στο Υπουργείο Πολιτισμού ο συντονιστικός ρόλος μεταξύ των 4 συναρμόδιων υπουργείων (ΥΠΠΟ, ΥΠΕΚΑ, Αγροτικής Ανάπτυξης, Οικονομικών) αποτελεί μια πολύ καλή αρχή για «να περιοριστεί το “κουβάρι” γραφειοκρατίας και συναρμοδιοτήτων μεταξύ των εμπλεκόμενων κρατικών φορέων».

Από τα πρώτα λεπτά ο επισκέπτης διαπιστώνει ότι έχει γίνει πλιάτσικο. Τα μαύρα σιδερένια κάγκελα με τις λόγχες στην κεντρική πύλη κατά μήκος του δρόμου, που έφθαναν εκατοντάδες μέτρα μέχρι τα ανάκτορα, έχουν κάνει... φτερά. Έχει κλαπεί, επίσης, και το κεντρικό φύλλο από μασίφ σίδερο της πόρτας στην είσοδο των ανακτόρων. Η αφαίρεση αυτή τοποθετείται, ήδη, από τη δεκαετία του '80-'90.

Η ιστορία

Ο κ. Κουτσαβλής αναφέρει μεταξύ άλλων:

• Ο τότε βασιλιάς Γεώργιος ο Α’ (με ένα αντίτιμο 300.000 δραχμών που είχε από την προίκα της συζύγου του, Όλγας Κονσταντίνοβα Ρομανόφ) αγοράζει –μετά από πρόταση του Γερμανού αρχιτέκτονα και Πανεπιστημιακού Ερνέστου Τσίλλερ- από την οικογένεια Σούτσου τα 35.000 στρέμματα, προκειμένου να χτίσει εκεί τη θερινή του κατοικία.
• Το πρώτο που χτίστηκε στο Τατόι ήταν το βασιλικό παρεκκλήσι, ο ναός του προφήτη Ηλία, με εντολή της βασίλισσας Όλγας.
• Ο Τσίλερ ήταν ο σχεδιαστής των ανακτόρων, με την πρώτη πρόταση να απορρίπτεται λόγω των τεραστίων διαστάσεων (σ.σ. τα σχέδια φυλάσσονται στα αρχεία της Ελληνικής Πινακοθήκης). Η δεύτερη πρόταση του Τσίλερ είναι ένα μικρότερο ανάκτορο ελληνο-ελβετικού ρυθμού.
• Το 1924, όταν η Ελλάδα ανακηρύσσεται αβασίλευτη δημοκρατία, ολόκληρη η έκταση περνάει στο ελληνικό Δημόσιο. Ωστόσο, «αντί να το αφήσει να ρημάξει, όπως έγινε εδώ τα τελευταία 30 χρόνια, δημιουργείται ένας ενιαίος φορέας διαχείρισης υπό το Υπουργείο Εργασίας, έρχονται ορφανά παιδιά απ’ όλη την Ελλάδα και ζουν στο γεωπονικό ορφανοτροφείο, γίνονται οι καλλιέργειες, τα ζώα, όλα λειτουργούν άψογα, χωρίς βασιλική αιγίδα».

Τρόποι αξιοποίησης - Το δυνατό «χαρτί»

«Το κτήμα μάς το παρέδωσε η ιστορία, μέσα από δύο παγκοσμίους πολέμους, εθνικούς διχασμούς, εμφυλίους, χούντες, δικτατορίες, και δεν είμαστε ανάξιοι εμείς οι νέοι Ελληνες, να αξιοποιήσουμε αυτό το στολίδι, να το σώσουμε και να το παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Γι' αυτό γεννάται σήμερα αυτό το ερώτημα περί αξιοποίησης και το πόσο σημαντικό είναι να καταφέρουμε επιτέλους να σώσουμε το Τατόι» εξηγεί ο κ. Κουτσαβλής.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα από τα ισχυρά «χαρτιά» για την αξιοποίηση, εκτός από την εκθεσιακή πλευρά όπου μαζί με το ανάκτορο θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα αυτοκίνητα, οι άμαξες, το οινοποιείο κ.α., είναι η επαναλειτουργία του ξενοδοχείου, που είχε κτίσει ο τότε βασιλιάς Γεώργιος με στόχο την παραγωγή εσόδων.

Αυτό το ξενοδοχείο λειτουργούσε με 8 δωμάτια, ως ξενοδοχείο βουνού. Εκείνη την εποχή ο δρόμος που ένωνε την Αθήνα με τη Χαλκίδα περνούσε από το σημείο αυτό και έτσι υπήρχε κίνηση. Κάποιοι άλλοι, ας τους ονομάσουμε φιλοβασιλικούς, έφθαναν και έμεναν πολλές ημέρες και ξεχειμώνιαζαν για να είναι δίπλα στη βασιλική οικογένεια, μέσα στα πόδια τους, κάτι που δεν άρεσε καθόλου στον Γεώργιο, ο οποίος καθιερώνει κανονισμό λειτουργίας που αναρτάται στο ξενοδοχείο και απαγόρευε να παραμείνουν οι επισκέπτες πάνω από τρία βράδια.

Ο πρόεδρος των «Φίλων του κτήματος Τατοΐου» αναφέρει ότι παλαιότερα είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον ο χώρος να γίνει καζίνο ακόμη και ταβέρνα -«κάτι απαράδεκτο, που τελικά απέτυχε».

«Τίποτα δεν πρέπει να δημιουργηθεί πέρα από αυτό που ήταν στην ιστορία του. Ένα ξενοδοχείο μπουτίκ με θέα από την Πάρνηθα, στην Πεντέλη και που θα δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να βρίσκουν χρόνο για να αξιοποιούν τις προσφορές του χώρου σε ένα πλούσιο και όμορφο περιβάλλον» καταλήγει ο κ. Κουτσαβλής.