Η σεισμική δόνηση των 6,4 Ρίχτερ τα ξημερώματα της Ζακύνθου και οι μετασεισμοί που ακολούθησαν ταρακούνησαν το νησί. Σε πολλούς όμως ξύπνησε μνήμες από τον φονικό σεισμό του 1953.
Εκείνη την 12η Αυγούστου του 1953, που ο σεισμός των 7,2 Ρίχτερ στοίχισε τη ζωή σε 455 ανθρώπους.
Ήταν 11:25 το πρωί, όταν η γη άρχισε να σείεται. Μέσα σε 30 δευτερόλεπτα το τοπίο αλλάζει. Μαζί και οι ζωές των ανθρώπων στο νησί του Ιονίου.
Ο σεισμός της 12ης Αυγούστου 1953 έκανε συντρίμμια 33.000 κτίρια στο Αργοστόλι, το Ληξούρι και τη Ζάκυνθο. Οι νεκροί φτάνουν τους 455 ανθρώπους. Μόνο στη Ζάκυνθο οι νεκροί ήταν 82.
Οι σκηνές που ακολουθούν, τραγικές. Με αυτοθυσία πολλοί συμπολίτες εφορμούν στα χαλάσματα για τη διάσωση εγκλωβισμένων. Οι δρόμοι κλειστοί και το πλοίο Αλκυονίς στο λιμάνι επιιβάζει τους πρώτους 40 τραυματίες με προορισμό το νοσοκομείο της Πάτρας.
Από τις σεισμικές δονήσεις που ακολουθούν πέφτει το άγαλμα του Σολωμού στην κεντρική πλατεία.
Την ίδια ώρα γνωστό μαγαζί της περιοχής θα τυλιχτεί στις φλόγες, αποτέλεσμα των μετασεισμών, ενώ στην πλατεία τα ήδη κατεστραμμένα κτίρια ισοπεδώνονται από νέο μετασεισμό. Ανάμεσά τους και το επιβλητικό καμπαναριό του Αγίου Διονυσίου.
Στην πόλη του Αργοστολίου, διασώθηκαν δύο μόνο σπίτια, το ισόγειο του αρχοντικού της οικογένειας Γκιντιλίνη - Κοσμετάτου και το σπίτι του Βρεττού, δίπλα στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη.
Ελάχιστα ήταν και τα οικοδομήματα που σώθηκαν στο Ληξούρι, όπως το Γηροκομείο και το αρχοντικό των Ιακωβάτων, ενώ ανάμεσα στα λίγα εναπομείναντα σπίτια στη Λειβαθώ ήταν και το ιστορικό σπίτι του Λόρδου Βύρωνος.
Στη Ζάκυνθο, οι δρόμοι κλείνουν από τα ερείπια, σκηνές φρίκης απ' άκρο σε άκρο της πόλης, αλλά και στα χωριά.
Ο Λιμενάρχης του νησιού αναγκάζεται να φύγει εσπευσμένα για την Κυλλήνη καθώς όλοι οι τρόποι επικοινωνίας έχουν καταρρεύσει. Από εκεί ειδοποιεί για το μέγεθος της καταστροφής. Τα πρώτα έκτακτα παραρτήματα των αθηναϊκών εφημερίδων εκδίδονται.
Το βράδυ φτάνει στη Ζάκυνθο το αρματαγωγό του Β.Ν. ΛΗΜΝΟΣ με εφόδια και υλικό. Στο πλοίο επιβαίνουν ο βουλευτής Γκίγκης Βούλτσος και ο δήμαρχος Νίκος Φιλιώτης.
Αργά το βράδυ φτάνει στο νησί ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Παν. Κανελλόπουλος με τορπιλάκατο που πήγαινε προς την Κεφαλλονιά. Καθ' οδόν και χάρη στην παρουσία του ζακυνθινού κυβερνήτη της, Σπ. Πετρόπουλου, προσέγγισε τη Ζάκυνθο.
Ο αείμνηστος πολιτικός άφησε στις αρχές του νησιού όλα τα εφόδια που διέθετε το πλοίο με ένα ποσό 100.000 δρχ. για τις πρώτες δαπάνες.
Η πρώτη ουσιαστική βοήθεια με χειρουργικό υλικό και γιατρούς φτάνει το πρωί της Πέμπτης με τα πλοία "Κωστάκης Τόγιας" και "Γλάρος". Στις 9 το πρωί καταφτάνει το βρετανικό καταδρομικό ΓΚΑΜΠΙΑ και λίγο μετά ο αρχηγός των μεσογειακών βρετανικών δυνάμεων στη Μεσόγειο, λόρδος Μαουντμάντεν.
Ο ίδιος θα χαρακτηρίσει την κατάστη χειρότερη και από τη Χιροσίμα μετά τον βομβαρδισμό της.
Το 75% των σπιτιών κρίνονται επικίνδυνα ή ετοιμόρροπα και το 100% αυτών ακατοίκητα, σύμφωνα με αναφορά των νομομηχανικών Γεώργιου Φουρνογεράκη και Ιωάννη Πομόνη.
Το Διάγγελμα του Αλέξανδρου Παπάγου
Στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος συγκαλεί το Συντονιστικό Κυβερνητικό Συμβούλιο. Παράλληλα, συγκροτεί μεγάλη επιτροπή εράνου από την αρχιεπισκοπή Αθηνών και ο πρωθυπουργός με διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό κάνει έκκληση για βοήθεια.
Την Παρασκευή το πρωί φτάνει στη Ζάκυνθο το αρματαγωγό «Αλφειός» με σκηνές, εφόδια και φαρμακευτικό υλικό. Μία διμοιρία του Μηχανικού αναλαμβάνει την κατεδάφιση των καιόμενων κατοικιών. Ένα ακόμα επιταγμένο πλοίο, το ΑΝΔΡΟΣ, έρχεται και παραλαμβάνει τραυματίες.
Ο αρχηγός του 6ου αμερικάνικου στόλου, Ναύαρχος Κάσσιντυ, εγκαθίσταται στην Πάτρα και εφοδιάζει με τρόφιμα και φάρμακα τα τρία νησιά που υπέστησαν καταστροφή. Το απόγευμα από μια αναζωπύρωση της φωτιάς καίγεται και η ιστορική εκκλησία της Φανερωμένης με όλους τους θησαυρούς που έκρυβε μέσα στα ερείπια.
Μια ημέρα αργότερα, συνεργεία Ελλήνων, Άγγλων και Αμερικάνων στρατιωτών προσπαθούν ακόμα να σβήσουν τις φωτιές και να βρουν τυχόν ζωντανούς κάτω από τα ερείπια.
«Η Σάμη κατάκειται πλέον στα ερείπια. Εδέχθη το μεγαλύτερο πλήγμα. Δεν έμεινε τίποτε όρθιο. Υπολογίζω τους φονευθέντας εις 40 με 45, ενώ οι τραυματίες ανερχόμεθα σε 30. Ο πληθυσμός της κοινότητάς μας έφθανε τους 1.300 κατοίκους. Το τί έγινε είναι απερίγραπτο» είναι μία μόνο από τη μαρτυρία της εποχής.
18°
