Ποια συναισθήματα νιώθετε διαβάζοντας ειδήσεις για το θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου;

Η επικαιρότητα τρέχει. Ακούτε για αυτήν. Τώρα έχετε τη δυνατότητα να μιλήσετε για αυτήν. Κάθε εβδομάδα και για ένα διαφορετικό θέμα. Η Prorata θέτει κάθε Παρασκευή μία και μόνο ερώτηση για ένα θέμα επικαιρότητας στους εγγεγραμμένους στη λίστα ηλεκτρονικών διευθύνσεών της και παρουσιάζει κάθε Δευτέρα τις απαντήσεις τους στην Athens Voice. Αν επιθυμείτε και εσείς να εγγραφείτε στη λίστα της Prorata, πατήστε εδώ.

Τα συναισθήματα πίσω (ακόμα και) από την αυτοδικία

Ο μέχρι θανάτου ξυλοδαρμός του Ζακ Κωστόπουλου στο πεζοδρόμιο της Ομόνοιας έφερε στην επιφάνεια σοβούσες αντιπαραθέσεις για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και την προστασία της διαφορετικότητας. Η δημόσια σφαίρα κατακλείστηκε σε ελάχιστο χρόνο από επιπόλαια και μονομερή σχόλια για το αίσθημα ανασφάλειας στο κέντρο της Αθήνας ή τον κοινωνικό ρατσισμό σε βάρος μειονοτήτων, και σε δεύτερο επίπεδο για την ελλιπή ή τη μεροληπτική κάλυψη του θέματος από τα τηλεοπτικά, κυρίως, μέσα ενημέρωσης. Είναι όμως όντως αμοιβαίως αποκλειόμενα τα συναισθήματα της συμπόνιας για τον άδικο χαμό του θύματος και της ανασφάλειας που δημιουργούν περιστατικά παραβατικότητας; Πέραν από την προσωπική άποψη πολλών από εμάς ότι η ζωή του άλλου αξίζει όσο και η ζωή του δικού μας, η συνύπαρξη των παραπάνω δύο συναισθημάτων είναι εφικτή.

Η Ερώτηση της (τρέχουσας) Εβδομάδας από την Prorata επιχείρησε να ανιχνεύσει την ένταση των παραπάνω δύο συναισθημάτων στην κοινή γνώμη. Το καθένα από τα δύο αυτά συναισθήματα ανιχνεύθηκε στην ίδια ακριβώς έκταση: 43% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι οι ειδήσεις γύρω από το γεγονός τους δημιουργούν αίσθημα συμπόνιας και το 39% αυτών δήλωσαν ότι τους δημιουργούν αίσθημα ανασφάλειας.

Το καθένα από τα δύο έχει βέβαια το δικό του κοινό, με τις γυναίκες και τους αποφοίτους πανεπιστημίου να επιλέγουν συχνότερα το συναίσθημα της συμπόνιας και τους ερωτηθέντες της μεγαλύτερης ηλικιακής κατηγορίας να επιλέγουν ελαφρώς συχνότερα το συναίσθημα της ανασφάλειας. Η πιο σημαντική διαφοροποίηση αφορά την πολιτική τοποθέτηση των συμμετεχόντων, καθώς τόσο η συμπόνια, όσο και η ανασφάλεια επιλέχθηκαν σε πολύ διαφορετικά ποσοστά από τους τοποθετούμενους στο αριστερό και στο δεξιό άκρο του κλασικού άξονα.

Το 77% των αριστερών ψηφοφόρων επέλεξαν τη συμπόνια έναντι μόλις 22% των δεξιών ψηφοφόρων. Παράλληλα, το 51% των δεξιών ψηφοφόρων επέλεξαν την ανασφάλεια έναντι μόλις 25% των αριστερών ψηφοφόρων. Η διαφοροποίηση στα κυρίαρχα συναισθήματα αριστερών και δεξιών ψηφοφόρων μαρτυρά την έντονη πολιτικοποίηση του ζητήματος της αντιμετώπισης της εγκληματικότητας, αλλά σε μεγάλο βαθμό και του σεβασμού στη διαφορετικότητα, δεδομένης της έκτασης που έλαβε στη δημόσια σφαίρα η συζήτηση για την ταυτότητα και την ακτιβιστική δράση του Ζακ Κωστόπουλου.

Δεν πρέπει να υποτιμάται πάντως, στο όνομα αυτής της πολιτικοποίησης, η έκταση της συνύπαρξης των δύο συναισθημάτων στην κοινή γνώμη. Η έρευνα κατέγραψε ποσοστό άνω του 50% του δείγματος να εκφράζουν παράλληλα σε μικρό ή μεγάλο βαθμό και τα δύο συναισθήματα, με το 14% του συνόλου του δείγματος να εκφράζει και τα δύο σε υψηλή ένταση.

Αντιθέτως, η έρευνα κατέγραψε μικρότερα ποσοστά για εκείνους που επέλεξαν μόνο το ένα ή το άλλο συναίσθημα (11% του δείγματος δήλωσαν ότι οι ειδήσεις γύρω από τη δολοφονία προκάλεσαν έντονη συμπόνια και μηδενική αίσθηση ανασφάλειας και 9% του δείγματος δήλωσαν ότι τους προκάλεσαν έντονη ανασφάλεια και μηδενική συμπόνια). Όσο και αν τα καθαρά χρώματα περιγράφονται ευκολότερα, τα συναισθήματα είναι σπανίως μονόχρωμα.