Οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων «σκόνταψαν» στη γραφειοκρατία

Οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, οι οποίες θα λειτουργούσαν ως «βαλβίδα αποσυμπίεσης» της κρίσης που δημιούργησε στην κυβέρνηση η τραγωδία στο Μάτι, τελικά αποδεικνύεται δύσκολο έργο για την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Οι επικεφαλής των υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών πιάστηκαν αδιάβαστοι όταν την 1η Αυγούστου δήλωναν ότι οι διαδικασίες κατεδαφίσεων θα συμπτυχθούν και «μπορεί να είναι πάρα πολύ σύντομες, θέμα ημερών ή πολύ λίγων εβδομάδων».

Οι θεσμικές αλλαγές έγιναν. Εκδόθηκε πράξη νομοθετικού περιεχομένου, ώστε να είναι δυνατή άμεσα η κατεδάφιση αυθαιρέτων με υπουργική απόφαση. Δόθηκε και η δυνατότητα επέκτασης υφιστάμενων συβάσεων κατεδαφίσεων αλλά και απευθείας αναθέσεων για έργα κατεδαφίσεων, ωστόσο με μικρό προϋπολογισμό 135.000 ευρώ (για μεγαλύτερο απαιτείται διαγωνισμός), ο οποίος φτάνει δεν φτάνει για 25-30 κατεδαφίσεις.

Λογάριαζαν όμως χωρίς τον... ξενοδόχο, καθώς ο σχεδιασμός σκόνταψε πάνω στις χρόνιες αγκυλώσεις της δημόσιας διοίκησης. Όπως αναφέρει στο «Βήμα» παλαιό στέλεχος της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών, δεν υπάρχει κοινή βάση δεδομένων για τα προς κατεδάφιση αυθαίρετα και τα στοιχεία της «ταυτότητάς» τους που έχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν είναι πλήρη (λείπουν από το όνομα του ιδιοκτήτη μέχρι τα έγγραφα της τελεσιδικίας) και πρέπει να συμπληρωθούν. Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη κατεδάφιση αυθαιρέτου, υπό την εποπτεία του υπουργείου, δεν αναμένεται πριν από το τέλος Σεπτεμβρίου.

Τελικά μόνο οι μπουλντόζες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής - οι οποίες άλλωστε είχαν την αρμοδιότητα και ήταν προετοιμασμένες - ξεκίνησαν το γκρέμισμα από Σαρωνίδα και Αγριλέζα. Μένει να φανεί εάν τελικά η σπουδή της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μαζικές κατεδαφίσεις είναι ένα «πυροτέχνημα» για το θεαθήναι, το οποίο αφού αποτελέσει αιχμή του προεκλογικού «δόρατος», τελικά θα παροπλιστεί μετά τις κάλπες.

Είναι αξιοσημείωτο ότι λίγες ημέρες πριν (22 Αυγούστου) το ΥΠΕΝ έκανε αποδεκτή γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους η οποία αναφέρει ότι, κατ' εξαίρεση, στον παλαιό αιγιαλό επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων είτε στην περίπτωση που προϋφίστανται της σχετικής οριοθέτησης είτε εάν εκκρεμεί δικαστική απόφαση για την εξαίρεση των κτισμάτων. Επίσης, στον αιγιαλό μπορούν να νομιμοποιηθούν αυθαίρετες κατασκευές υπό την προϋπόθεση να πρόκειται για λιθόκτιστο κτίσμα που κατασκευάστηκε πριν από το 1983, το οποίο βρισκόταν εκτός ζώνης αιγιαλού σύμφωνα με παλαιότερη χάραξη.

Η λίστα του ΥΠΕΝ με τα 208 αυθαίρετα

Η επιλογή των πρώτων αυθαιρέτων που θα κατεδαφιστούν, υπό την επίβλεψη των επιθεωρητών Περιβάλλοντος, γίνεται από μια λίστα 208 αυθαίρετων που έχει καταρτίσει το ΥΠΕΝ. «Δουλεύουμε εντατικά για τη συμπλήρωση της συγκεκριμένης λίστας. Ζητήσαμε πρωτογενή στοιχεία από κτηματικές και δασικές υπηρεσίες της Αττικής. Μας έστειλαν τους πρώτους πίνακες με τα προς κατεδάφιση αυθαίρετα και συνημμένα, όπου υπάρχουν, τα τελεσίδικα πρωτόκολλα» επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα» παράγοντας του υπουργείου. Εχουν ανταποκριθεί τα δασαρχεία Πάρνηθας (με λίστα 15 αυθαιρέτων), Καπανδριτίου (16), Αιγάλεω, Μεγάρων (24), Πεντέλης (37), Λαυρίου (38), Πειραιά (35), Πόρου (17) και κτηματικές υπηρεσίες Αθηνών (28), Δυτικής Αττικής (100 αυθαίρετα) κ.λπ.

«Η καταγραφή είναι ημιτελής. Δεν υπάρχουν συγκεντρωτικά στοιχεία, παρότι προ τριετίας είχε προταθεί στην τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ η δημιουργία βάσης δεδομένων, αλλά είχε απορριφθεί. Οι πληροφορίες που έχουν οι δασικές υπηρεσίες είναι ελλιπείς. Οπότε τα στοιχεία πρέπει να ελεγχθούν και να συμπληρωθούν» σημειώνει παλαιό στέλεχος της υπηρεσίας. Δύσκολη διαδικασία και χρονοβόρα για τους μόλις πέντε μηχανικούς του Σώματος Επιθεωρητών στην Αθήνα (συν έναν μηχανικό που βρίσκεται υπό συνταξιοδότηση), οι οποίοι δεν έχουν απαλλαχθεί από τις υπόλοιπες αρμοδιότητες.

Η αρχή στο παραλιακό μέτωπο Αθηνών - Σουνίου

Οι πρώτες κατεδαφίσεις στο παραλιακό μέτωπο Αθηνών - Σουνίου θα χρηματοδοτηθούν από την εργολαβία των 135.000 ευρώ (με δυνατότητα επέκτασης του προϋπολογισμού κατά 50%). Η διάρκεια της συγκεκριμένης σύμβασης είναι ένα έτος (Σεπτέμβριος 2018 - Σεπτέμβριος 2019). Παράλληλα, εντός του επόμενου δεκαημέρου θα προκηρυχθεί, από τη Διεύθυνση Λογιστηρίου του ΥΠΕΝ, διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός για την κατεδάφιση 300-400 αυθαιρέτων, αλλά δεν αναμένεται το έργο να ξεκινήσει πριν από το 2019, καθώς οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες. Ο προϋπολογισμός του δεν έχει ακόμη «κλειδώσει», αν και εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 1 εκατ. και 3 εκατ. ευρώ.

Τα 208 ειδοποιητήρια προς τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων αποστέλλονται αυτές τις ημέρες, με την αναφορά ότι επίκειται κατεδάφιση μετά την παρέλευση 30 ημερών. Οι πολίτες έχουν περιθώριο 15 ημερών να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οπότε η τελική λίστα με τις κατεδαφίσεις δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει σύντομα.

Εκτός από τις 22 κατεδαφίσεις στο παραλιακό μέτωπο του Σουνίου, στις προτεραιότητες του ΥΠΕΝ βρίσκονται άλλες 15 κατασκευές σε εθνικούς δρυμούς, 105 σε δασικές εκτάσεις σε Καπανδρίτι, Λαύριο, Πάρνηθα, Πεντέλη και Μέγαρα, 35 στο παραλιακό μέτωπο Μεγάρων, 17 στον υγροβιότοπο Βουρκάρι και 16 εγκαταστάσεις τουρισμού και εστίασης που βρίσκονται σε παραλίες και αιγιαλούς. Οσον αφορά τα δασικά μη παραδομένα αυθαίρετα (όσα οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν αποδεχθεί την τελεσίδικη απόφαση κατεδάφισης και δεν τα έχουν αδειάσει και παραδώσει) θα καταλογιστεί το κόστος των δαπανών κατεδάφισης, μεταφοράς, απόθεσης των μπαζών σε ασφαλές σημείο και αποκατάστασης του χώρου.