O φίλος μας και Θεσσαλονικιός συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης μοιράστηκε τις σκέψεις του στο facebook για την απώλεια του Χρήστου Γραμματίδη με μια ανάρτηση που αγγίζει.
«Ένας νέος άνθρωπος 35 χρονών που πέθαινε από έναν εξαιρετικά επιθετικό καρκίνο κατάφερε να χωρέσει στις οθόνες των υπολογιστών και των κινητών μας και σάρκα και αίμα και αγάπη και φιλία και ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια και χιούμορ και εξακολουθητικό βγάλσιμο της γλώσσας στο αναπόφευκτο θάνατό του. Ίσως να μας έδωσε και κάτι περισσότερο: Να μπόρεσε να πυκνώσει και χωρέσει σε λέξεις το χαμένο μέλλον του, την ζωή που δεν θα ζήσει – και να μας τη δωρίσει ως ακριβή παρακαταθήκη» σημειώνει χαρακτηριστικά. Διαβάστε ολόκληρο το κείμενό του παρακάτω.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΔΗ (1983-2018)
«Ήμουν κι εγώ ένας από τους πάρα πολλούς που διάβαζαν τον Χρήστο Γραμματίδη στο Facebook (και στο Διαδίκτυο γενικότερα) δίχως να τον γνωρίζω και δίχως να επικοινωνήσω ποτέ μαζί του. Από την πρώτη επαφή με τον “τοίχο” του στο fb (πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια) μου έκανε φοβερή εντύπωση η αναντίστοιχη της νεαρής του ηλικίας ευρυμάθειά του, η ακομπλεξάριστη τόλμη τού να μιλά για τον Μπαχ ή τον Μπαρτ ανάμεσα σε αναρτήσεις για την Βίσση ή για τον Λευτέρη Πανταζή, το αυτοϋπονομευτικό οργιάζον χιούμορ του που έσμιγε με μια ανοιχτόκαρδη γλυκύτητα, η τόσο ιδιαίτερη στραπετσούρα τού ύφους του που έφερνε σε κάτι από Όσκαρ Ουάιλντ (στραπετσούρα: η ικανότητα των πριγκίπων της Αναγέννησης να δείχνουν πως τα πάντα τούς προκύπτουν αβίαστα, δίχως εκείνοι να καταβάλουν την παραμικρή προσπάθεια). Και πίσω από αυτά έλαμπαν η βαθύτητα του στοχασμού (τα κείμενά του π.χ. για τον Καραβάτζιο, τα οποία μπορούσα να τα παρακολουθήσω με κάπως μεγαλύτερη επάρκεια, με άφηναν άφωνο) και κυρίως η δραστικότητα των όσων έγραφε του (μπορούσε να πει ό,τι ακριβώς είχε στη νου του – και σου έδινε την εντύπωση πως μπορεί να γράψει προσωπικό κείμενο για το οτιδήποτε...)
Αρκετές φορές σκέφτηκα να του γράψω στο facebook για να του πω πως τέτοιο εκπληκτικό εκφραστικό χάρισμα δεν έπρεπε να αναλωθεί στην δικηγορία (στην οποία ήταν προφανές πως διέπρεπε) – να του πω πως ήταν καμωμένος για να γράφει βιβλία, ως εκ τούτου, έπρεπε να παρατήσει τα πάντα και να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Δίστασα να το κάνω – ίσως γιατί σκέφτηκα πως είχε στη ζωή του πάρα πολλούς ανθρώπους αρμοδιότερους από εμένα που στα σίγουρα θα του το είχαν πει (και, φαντάζομαι, πολλές φορές και επαναληπτικά). Ίσως, σκεφτόμουν, αν συναντιόμασταν τυχαία κάπου, να του το έλεγα (μα δυστυχώς η συνάντηση αυτή δεν έτυχε ποτέ...)
Τους τελευταίους έξι μήνες έμαθα για την αρρώστια του από τα δικά του κείμενα στο facebook – κι όπως πολλοί από τους αναγνώστες του συγκινήθηκα πολύ. Και μέρα με την μέρα έκπληκτος έβλεπα τον Γραμματίδη να γράφει ένα ~βιβλίο~ πολύ μεγαλύτερο και πολύ σημαντικότερο από τα βιβλία που γράφουμε (από αυτά που τουλάχιστον γράφω εγώ) και από τα βιβλία που λογάριαζα πως μπορούσε να γράψει εκείνος. Ανάμεσα σε σπαρακτικές περιγραφές χημειοθεραπειών, πόνων, εμετών, σωματικής κατάρρευσης ο Γραμματίδης είχε τις ποιότητες, το σθένος και το ταλέντο να στήσει ένα διανοητικό όσο και διονυσιακό πανηγύρι ζωής μέσα στο νοσοκομείο όπου τραγουδάει με τις νοσηλεύτριες σκυλάδικα την ώρα της χημειοθεραπείας, περιγελάει την αρρώστια του, τον ερχόμενο θάνατό του, μιλάει για ποίηση, για βιβλία για τέχνες, για πολιτική, για νομική, για γαστρονομία, για ποδόσφαιρο, πάντοτε με το αχαλίνωτο χιούμορ του και την ακατάβλητη στραπετσούρα του – σαν να ήταν στ’ αλήθεια όλος ο κόσμος μια φάρσα σε μια σκηνή θεάτρου. Και την ίδια ώρα κατέγραφε κειμενικά διαμάντα μετρημένης σοφίας, ενσυναίσθησης, καλοσύνης και αξιοπρέπειας. Στην ερώτηση “Στην οικογένειά σου υπάρχει σχετικό ιστορικό;” απαντάει “Όχι, ευτυχώς είμαι ο πρώτος” σε μια εκπληκτική συνέντευξη (στον Κυριάκο Αθανασιάδη, εδώ: http://amagi.gr/content/mazi) – και, λίγο αργότερα, στην ίδια συνέντευξη σημειώνει: “Σε σκέψεις περί αδίκου δεν μπήκα ποτέ. Και θα ήταν και γελοίο. Δηλαδή θα ήταν δίκαιο να αρρώσταινε κάποιος άλλος; Υπάρχει δίκαιη αρρώστια; Εφόσον είμαστε θνητοί, παίζουν κι αυτά. Τουλάχιστον εγώ ζω στη Δύση του 21ου αιώνα, όπου έχουμε φάρμακα και θεραπείες. Αυτός που έχει λέμφωμα στο Μπουρούντι, ξέρω γω, τι να πει για αδικία;”
Ο Χρήστος Γραμματίδης πέθανε στις 23 Ιουνίου του 2018 προκαλώντας μια πρωτοφανή (ενδεικτική της επιδραστικότητας της παρουσίας του) εκδήλωση θλίψης και οδύνης στο ελληνόγλωσσο facebook (στην συντριπτική πλειοψηφία από ανθρώπους που δεν γνώρισε ποτέ – όπως άλλωστε κι εγώ). Κατά την γνώμη μου είναι κάτι που ξεπερνά την μακριά συζήτηση για το ποια προσομοίωση της αληθινή ζωής καταγράφεται στο facebook. Η περίπτωση του Γραμματίδη εξέπεμψε μια ~αλήθεια~ μεγαλύτερη από τις ~αληθινές ζωές μας~. “Την σάρκα, το αίμα θα βάλω / σε σχήμα βιβλίου μεγάλο” έγραψε ο Καρυωτάκης πριν από σχεδόν ένα αιώνα – μα να που, απροσδόκητα για τον καιρό του New Age, ένας νέος άνθρωπος 35 χρονών που πέθαινε από έναν εξαιρετικά επιθετικό καρκίνο κατάφερε να χωρέσει στις οθόνες των υπολογιστών και των κινητών μας και σάρκα και αίμα και αγάπη και φιλία και ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια και χιούμορ και εξακολουθητικό βγάλσιμο της γλώσσας στο αναπόφευκτο θάνατό του. Ίσως να μας έδωσε και κάτι περισσότερο: Να μπόρεσε να πυκνώσει και χωρέσει σε λέξεις το χαμένο μέλλον του, την ζωή που δεν θα ζήσει – και να μας τη δωρίσει ως ακριβή παρακαταθήκη. Και ελπίζω (για την ακρίβεια: είμαι σίγουρος) πως οι φίλοι του θα συλλέξουν πράγματι σε ένα βιβλίο αυτές τις σπάνιες ψηφίδες της κειμενικής παρακαταθήκης του Χρήστου Γραμματίδη.
Και κάτι ακόμη. Η τελευταία ανακοίνωση της οικογένειας του Χ. Γ. (δια στόματος του πατέρα του) ήταν αντάξια του (και προφανώς σκέφτομαι πως τίποτε δεν είναι τυχαίο). “Επειδή πολλοί συνάνθρωποι ρωτούν αν μπορούν να κάνουν κάτι για την μνήμη του Χρήστου,η επιθυμία του αλλά και της οικογενείας του είναι μία και μόνη. Να μεγαλώσει ο αριθμός των εθελοντών αιμοδοτών και των δοτών μυελού των οστών. Έτσι η ψυχή του παιδιού μου θα είναι δικαιωμένη και αναπαυμένη. Και πάντα να θυμάστε την τελευταία του έκκληση: ~Μην αφήνετε τους ανθρώπους μόνους. Στο "μαζί" κρύβεται η αξιοπρέπεια.~”
Νομίζω πως ο Χρήστος Γραμματίδης έγινε ήδη μία οδός για αυτό το ~μαζί~.
13°
