H ερώτηση της εβδομάδας από την A.V. και την Prorata: Θα πρέπει να συνδέονται τα πρόστιμα με εισοδηματικά κριτήρια;

Η επικαιρότητα τρέχει. Ακούτε για αυτήν. Τώρα έχετε τη δυνατότητα να μιλήσετε για αυτήν. Κάθε εβδομάδα και για ένα διαφορετικό θέμα. Η Prorata θέτει κάθε Παρασκευή μία και μόνο ερώτηση για ένα θέμα επικαιρότητας στους εγγεγραμμένους στη λίστα ηλεκτρονικών διευθύνσεών της και παρουσιάζει κάθε Δευτέρα τις απαντήσεις τους στην Athens Voice. Αν επιθυμείτε και εσείς να εγγραφείτε στη λίστα της Prorata, πατήστε εδώ.

Η σχετικοποίηση μιας ποινής

Θεωρητικά, το ερώτημα αν θα πρέπει όλοι οι πολίτες να είναι ίσοι απέναντι στον νόμο είναι ένα περιττό ερώτημα για μια εδραιωμένη δημοκρατία, για την οποία η ισονομία είναι σημείο αναφοράς.

Η πρόσφατη πρόταση της κυβέρνησης να διαφοροποιείται το ύψος των διοικητικών προστίμων για τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας συναρτήσει εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων μοιάζει να προσκρούει στη βασική αρχή της ισονομίας. Όμως το επιχείρημα ότι οι χρηματικές ποινές δεν έχουν το ίδιο βάρος για όλους, αλλά το ουσιαστικό κόστος τους συναρτάται της αναλογίας προστίμου και εισοδήματος για τον κάθε παραβάτη, δεν είναι αμελητέο. Η έννοια της ισότητας ως αντιμετώπιση άνισων ανθρώπων με άνισο τρόπο δεν απορρίπτεται εύκολα.

Η Ερώτηση της Εβδομάδας από την Prorata ζήτησε από τους ερωτώμενους να τοποθετηθούν επί της πρότασης της κυβέρνησης και τα ευρήματα επιβεβαίωσαν την πρόσληψη από την κοινή γνώμη του ζητήματος ως διλήμματος.

Το 55% του δείγματος υποστήριξε ότι διαφωνεί με την πρόταση σύνδεσης των προστίμων με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ενώ το 38% εκδήλωσε τη συμφωνία του με την πρόταση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ηλικιακή διαφοροποίηση των απαντήσεων, καθώς οι νεότεροι από τους ερωτηθέντες εκδήλωσαν συμφωνία με την πρόταση σε ποσοστό 48% -και επικράτησαν οριακά όσων διαφώνησαν- ενώ οι ερωτώμενοι μέσης και τρίτης ηλικίας που συμφώνησαν με την πρόταση περιορίστηκαν περίπου σε ποσοστά κάτω του 36%. Η διαφοροποίηση ερμηνεύεται πιθανώς συναρτήσει του χαμηλότερου εισοδήματος των νεότερων ηλικιακών στρωμάτων, κάτι που τους απαλλάσσει από τις περιγραφόμενες στην πρόταση προσαυξήσεις.

Η ηλικιακή διαφοροποίηση που παρατηρείται δίνει ενδείξεις του κλασικού κοινωνικού αυτοματισμού, πολλαπλώς έκδηλου υπό συνθήκες περιορισμού των εισοδημάτων και περιορισμού των ευκαιριών.

Η ουσία του ζητήματος –δηλαδή η έννοια της ισότητας απέναντι στον νόμο και του σχετικού κόστους των ποινών για τους παραβάτες του νόμου– φαίνεται πάντως να κυριαρχείται για άλλη μία φορά από τον πομπό της πρότασης –δηλαδή την κυβέρνηση.  Η διαφοροποίηση των τοποθετήσεων των ερωτηθέντων συναρτήσει του βαθμού συμπάθειάς τους προς την κυβέρνηση μαρτυρά ότι η ουσία του ζητήματος θυσιάζεται στο βωμό της αδιαφοροποίητης αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης: το 71% όσων εκφράζουν συμπάθεια για την κυβέρνηση τοποθετούνται θετικά απέναντι στην πρόταση σύνδεσης προστίμων και εισοδήματος, ενώ το 70% όσων εκφράζουν αντιπάθεια προς την κυβέρνηση τοποθετούνται αρνητικά απέναντι στην πρόταση.

Η ανάδειξη τέτοιων θεμάτων στη δημόσια ατζέντα πετυχαίνει αποτελεσματικά τη διατήρηση της πόλωσης μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, καθώς δίνει την ευκαιρία να αναπαραχθούν από τις δύο πλευρές επιχειρήματα είτε περί λαϊκισμού από την πλευρά της αντιπολίτευσης, είτε περί αναλγησίας και προστασίας των πλουσίων από την πλευρά της κυβέρνησης. Τα ευρήματα φανερώνουν ότι η συζήτηση για τη σημασία και τα περιθώρια σχετικοποίησης μιας ποινής έχει ήδη καταλήξει –προτού ξεκινήσει– σε αφοριστικές τοποθετήσεις για το Καλό και το Κακό.