Επίδομα παιδιού: Μάθετε αν είστε δικαιούχοι - Αναλυτικά τα κριτήρια

Τους δικαιούχους και τον τρόπο χορήγησης του επιδόματος παιδιού καθορίζει η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) της αναπληρώτριας υπουργού Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θ. Φωτίου και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γεωργίου Χουλιαράκη, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ.

Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι εφαρμόζεται «ψαλίδι» 10% στο επίδομα σε μεγάλο αριθμό δικαιούχων λόγω αλλαγής των εισοδηματικών κριτηρίων, την ώρα που χιλιάδες οικογένειες το χάνουν εντελώς (περίπου 50.000 τρίτεκνοι και πολύτεκνοι). «Κερδισμένες» οι οικογένειες που έχουν έως δύο παιδιά, οι οποίες θα δουν μικρές αυξήσεις. 

Η αίτηση των δικαιούχων γίνεται μέσω της ιστοσελίδας του ΟΓΑ. Το επίδομα καταβάλλεται στους δικαιούχους κάθε έτους ανά δίμηνο, με πίστωση σε ενεργό τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου από την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε διμήνου και εντός 25 ημερών.

Προϋποθέσεις χορήγησης-Δικαιούχοι επιδόματος παιδιού

1. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση επιδόματος παιδιού είναι:

(α) Η ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε1 από τον υπόχρεο για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

(β) Η συμπλήρωση και ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης Α21, η οποία επέχει θέση αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης, για τη χορήγηση του επιδόματος, μέσω της ιστοσελίδας του ΟΓΑ.

(γ) Οι αιτούντες/υπόχρεοι να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα την τελευταία πενταετία στην Ελλάδα.

Ο έλεγχος της μόνιμης και συνεχούς διαμονής του δικαιούχου, καθώς και των εξαρτώμενων τέκνων του, στην ελληνική επικράτεια, τα τελευταία πέντε έτη, πριν από το έτος υποβολής της αίτησης, γίνεται αποκλειστικά από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των ιδίων ή των συζύγων τους/ή των γονέων τους, εφόσον οι ίδιοι δεν ήταν υπόχρεοι φορολογικής δήλωσης.

Για τη συμπλήρωση της ως άνω πενταετίας, πριν την υποβολή της αίτησης, προσμετράται χρόνος που εμπίπτει στην εν λόγω πενταετία, κατά την οποία ο αιτών λάμβανε οικογενειακό επίδομα.

(δ) Τα τέκνα τους να είναι εξαρτώμενα και να βρίσκονται στην Ελλάδα.

2. Δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού είναι όσοι υποβάλλουν αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρούσας απόφασης και τα εισοδηματικά κριτήρια του άρθρου 214 του ν. 4512/2018 (Α' 5).

Κατηγορίες δικαιούχων

Το επίδομα παιδιού χορηγείται στις ακόλουθες κατηγορίες προσώπων, εφόσον διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια, τα τελευταία πέντε έτη, πριν από το έτος υποβολής της αίτησης, όπως αυτό προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των ιδίων ή των συζύγων τους/ή των γονέων τους, (εφόσον οι ίδιοι δεν ήταν υπόχρεοι φορολογικής δήλωσης) και τα εξαρτώμενα τέκνα τους βρίσκονται στην Ελλάδα:

(α) Έλληνες πολίτες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα.

(β) Ομογενείς αλλοδαπούς που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα και διαθέτουν δελτίο ομογενούς.

(γ) Πολίτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα.

(δ) Πολίτες των χωρών που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν) και Ελβετούς πολίτες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα.

(ε) Αναγνωρισμένους πρόσφυγες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα, των οποίων το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων (ν.δ. 3989/1959, Α' 201), όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων (α.ν. 389/1968, Α' 125).

(στ) Ανιθαγενείς, των οποίων το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1954 για το Καθεστώς των Ανιθαγενών (ν. 139/1975, Α' 176).

(ζ) Δικαιούχους του ανθρωπιστικού καθεστώτος.

(η) Πολίτες άλλων κρατών που διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα.

Εξαρτώμενα τέκνα

Για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού, εξαρτώμενα τέκνα θεωρούνται:

(α) Τα άγαμα παιδιά που προέρχονται από γάμο, φυσικά, θετά ή αναγνωρισθέντα, που δεν υπερβαίνουν το 18ο έτος της ηλικίας του ή το 19ο έτος, εφόσον φοιτούν στη μέση εκπαίδευση.

Ως ημέρα γέννησης των τέκνων θεωρείται η 31η Δεκεμβρίου τους έτους γέννησής τους.

(β) Τα τέκνα που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον φοιτούν σε ΑΕΙ ή TEI ή σε αναγνωρισμένα Κολέγια ή σε ΙΕΚ Δημόσια ή ιδιωτικά, καθώς και στο Μεταλυκειακό έτος-Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑΛ.

Τα επιδόματα καταβάλλονται μόνο κατά το χρόνο της διάρκειας φοίτησής τους και, σε καμία περίπτωση, πέραν από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους.

Στην ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση περιλαμβάνονται και οι σχολές του Δημοσίου Ανώτατης ή Ανώτερης Εκπαίδευσης (Στρατιωτικές, Αστυνομίας, Ναυτικού, κλπ), καθώς και τα αναγνωρισμένα Ιδρύματα του Εξωτερικού.

(γ) Τα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, μέχρι τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους.

Ειδικές περιπτώσεις εξαρτώμενων τέκνων

Εφόσον πληρούν και τα ανωτέρω ηλικιακά όρια, εξαρτώμενα θεωρούνται:

(α) Τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του ενός ή και των δύο συζύγων, σε περίπτωση έγγαμων, εφόσον ο αιτών/υπόχρεος ή η σύζυγός του έχουν με δικαστική απόφαση την επιμέλεια των τέκνων. Προκειμένου δε για ενήλικα τέκνα, εφόσον έχουν την κύρια ή αποκλειστική ευθύνη διατροφής τους.

(β) Τα τέκνα άγαμου πατέρα, εφόσον ο αιτών/υπόχρεος άγαμος πατέρας τα έχει αναγνωρίσει με συμβολαιογραφική πράξη ή με δικαστική απόφαση και έχει την επιμέλεια με δικαστική απόφαση.

(γ) Τα τέκνα συζύγων σε διάσταση, εφόσον ο αιτών γονέας έχει με δικαστική απόφαση ή ιδιωτικό συμφωνητικό την επιμέλεια των τέκνων. Προκειμένου δε για ενήλικα τέκνα, εφόσον έχει την κύρια ή αποκλειστική ευθύνη διατροφής των τέκνων.

Αίτηση-Υπεύθυνη Δήλωση για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού

1. Ο υπόχρεος υποβολής της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος υποβάλλει, ηλεκτρονικά, κατ' έτος, αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού, μέσω της ιστοσελίδας του ΟΓΑ. Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α' 75) ως προς τα δηλωθέντα στοιχεία, καθώς και δήλωση συναίνεσης για τη λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και διασταύρωσης των στοιχείων του ιδίου και των μελών της οικογενείας του με τα στοιχεία άλλων υπηρεσιών. Απαραίτητη προϋπόθεση για την οριστική υποβολή της αίτησης αποτελεί η συμπλήρωση όλων των υποχρεωτικών πεδίων της.

2. Σε περίπτωση θανάτου, αφάνειας, δικαστικής συμπαράστασης, καταδίκης με τελεσίδικη δικαστική απόφαση για κακούργημα ή εκ προθέσεως τελούμενο πλημμέλημα κατά της ζωής, της υγείας, της προσωπικής ή γενετήσιας ελευθερίας, σε βάρος του τέκνου του ή του άλλου γονέα ή υπαίτιας εγκατάλειψης των τέκνων και οριστικής διακοπής της συγκατοίκησης με αυτά του δικαιούχου ή δικαστικής απόφασης ανάθεσης της επιτροπείας σε φυσικό πρόσωπο ή διαζυγίου, η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση, η άσκηση της επιμέλειας των τέκνων, προκειμένου δε για ενήλικα τέκνα, από το φυσικό πρόσωπο που έχει την κύρια ή αποκλειστική ευθύνη διατροφής των τέκνων.

Μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης επιμέλειας, το επίδομα χορηγείται στο γονέα που έχει την κύρια ευθύνη διατροφής, όπως αυτό προκύπτει από υπεύθυνη δήλωση των γονέων.

Σε περίπτωση θανάτου και των δύο γονέων των ορφανών τέκνων που αποτελούν ιδία οικογένεια, η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο που έχει με δικαστική απόφαση την επιτροπεία-επιμέλεια των ανήλικων τέκνων και λαμβάνεται υπόψη μόνο το εισόδημα των τέκνων.

Όσον αφορά ενήλικα ορφανά τέκνα και από τους δύο γονείς, η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 υποβάλλεται από το μεγαλύτερο σε ηλικία τέκνο, ως Επίτροπο, δηλώνοντας ως εξαρτώμενα τέκνα, τον εαυτό του και τα αδέλφια του.

3. Ως αρχική ημερομηνία υποβολής της αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης Α21 εκάστου έτους ορίζεται η 2α Ιανουαρίου και ως καταληκτική η 31η Δεκεμβρίου του ιδίου έτους.

4. Ο δικαιούχος, σε κάθε μεταβολή της οικογενειακής κατάστασής του, οφείλει εντός ενός μήνα να προβαίνει σε τροποποίηση της αρχικής αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης Α21 και μόνο στα πεδία που υπάρχουν μεταβολές.

5. Σε περίπτωση μεταβολής ή λανθασμένης καταχώρισης οποιουδήποτε στοιχείου που δηλώνεται στην αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21, αυτή μπορεί να διορθωθεί-τροποποιηθεί με ευθύνη και ενέργεια του δικαιούχου, οπωσδήποτε, όμως, μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.

6. Η εγκεκριμένη ή μη αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 δύναται να ανακαλείται απευθείας από το δικαιούχο, εντός του έτους και μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της. Τυχόν καταβληθέντα ποσά επιδόματος επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.

Χρόνος και τρόπος καταβολής

1. Το επίδομα παιδιού καταβάλλεται στους δικαιούχους κάθε έτους ανά δίμηνο, από τον ΟΓΑ, με πίστωση σε ενεργό τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου από την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε διμήνου και εντός 25 ημερών.

Το ποσό του επιδόματος υπολογίζεται, βάσει των στοιχείων της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Μετά την υποβολή φορολογικής δήλωσης τρέχοντος έτους ή τροποποιητικής αυτής, το ποσό του επιδόματος επανυπολογίζεται με βάση το εισόδημα και τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων. Σε

περίπτωση που ο δικαιούχος έλαβε διαφορετικό ποσό επιδόματος από αυτό που δικαιούται, τότε αυτό συμψηφίζεται με το ποσό των επόμενων πληρωμών.

Η καταβολή του επιδόματος στους δικαιούχους γίνεται, βάσει συγκεντρωτικής κατάστασης με το πλήθος των δικαιούχων και το συνολικό ποσό ανά κατηγορία, που συντάσσει η ΗΔΙΚΑ και αποστέλλεται στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΓΑ. Επίσης, από την ΗΔΙΚΑ δημιουργείται και τηρείται αναλυτικό ηλεκτρονικό αρχείο των πληρωμών, το οποίο είναι προσβάσιμο από τους χρήστες του ΟΓΑ.

2. Το επίδομα παιδιού χορηγείται:

(α) Για τέκνα γεννημένα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους υποβολής της αίτησης, από την 1η Ιανουαρίου του έτους υποβολής της αίτησης.

(β) Από την 1η του επόμενου μήνα από αυτόν της γέννησής τους για τέκνα γεννημένα εντός του έτους υποβολής της αίτησης.

(γ) Από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους εγγραφής τους σε σχολή ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, στο «Μεταλυκειακό έτος-Τάξη Μαθητείας» των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), καθώς και σε Κολέγια.

(δ) Για τα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, από την 1η του επόμενου μήνα εκείνου της επέλευσης της αναπηρίας.

3. Ειδικά, για το έτος 2018, στους δικαιούχους που έλαβαν το έτος 2017 το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων ή το ειδικό επίδομα για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, δύναται να χορηγείται προκαταβολή, του πρώτου διμήνου έτους 2018, ακόμη και αν δεν υποβάλλουν αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21.

Το ποσό της προκαταβολής έτους 2018 είναι ίσο με αυτό που θα ελάμβανε ο δικαιούχος για το πρώτο δίμηνο με βάση τις κατηγορίες ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος του άρθρου 214 του ν. 4512/2018 (Α' 5) και τη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Ε1 που υπέβαλε για το προηγούμενο έτος, όπως αυτό αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τα τηρούμενα στοιχεία.

Απαιτούμενα δικαιολογητικά

1. Ο αιτών/δικαιούχος οφείλει, εφόσον κληθεί από τον ΟΓΑ είτε να αποστείλει ή να καταθέσει στον ΟΓΑ είτε να επισυνάψει ηλεκτρονικά στην αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21, τα δικαιολογητικά για τα οποία έχει ήδη συμπληρώσει τα αντίστοιχα πεδία του εντύπου Α21.

(α) Πιστοποιητικό/ά οικογενειακής κατάστασης από το Δήμο, στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένα όλα τα μέλη της οικογένειας με κανονική εγγραφή.

(β) Πιστοποιητικό σπουδών για τέκνα, τα οποία, μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, φοιτούν στη μέση εκπαίδευση, σε ανώτερο ή ανώτατο εκπαιδευτικό Ίδρυμα της Ελλάδας ή αναγνωρισμένο του εξωτερικού, καθώς και σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) ή σε Κολέγια ή σε στο Μεταλυκειακό έτος-Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑΛ. Εάν πρόκειται για εκπαιδευτικό

ίδρυμα χώρας του εξωτερικού, εκτός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πιστοποιητικό σπουδών πρέπει να είναι θεωρημένο από το Ελληνικό Προξενείο.

(γ) Ιατρική γνωμάτευση των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή απόφαση Υγειονομικής Επιτροπής του ΙΚΑ ή των Ανώτατων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (ΑΣΥΕ), του Ναυτικού (ΑΝΥΕ), της Αεροπορίας (ΑΑΥΕ) και της Ελληνικής Αστυνομίας, για εξαρτώμενο τέκνο που έχει συμπληρώσει το 18ο, αλλά όχι το 24ο έτος της ηλικίας του, δεν είναι σπουδαστής ή φοιτητής και έχει ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω. Τα εν λόγω δικαιολογητικά θα πρέπει να είναι σε ισχύ τη χρονική στιγμή που υποβάλλεται η αίτηση-υπεύθυνη δήλωση Α21 και να προκύπτει η διάρκεια της αναπηρίας από αυτά.

(δ) Εάν συντρέχει περίπτωση από τις αναφερόμενες στην παρ. 5 του άρθρου 6 της παρούσας απόφασης, υποβάλλεται αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης θανάτου του δικαιούχου ή απόφαση δικαστηρίου περί αφάνειας ή δικαστικής συμπαράστασης του δικαιούχου ή αμετάκλητη δικαστική απόφαση περί καταδίκης του ή δικαστική απόφαση ανάθεσης επιτροπείας σε φυσικό πρόσωπο ή οποιοδήποτε στοιχείο από το οποίο να φαίνεται το πρόσωπο που έχει αναλάβει την επιμέλεια των τέκνων.

2. Εκτός από τα ανωτέρω, υποβάλλεται επιπλέον, εφόσον απαιτείται επικυρωμένο φωτοαντίγραφο ενός από τα κατωτέρω δικαιολογητικά, κατά κατηγορία δικαιούχου:

(α) Βεβαίωση εγγραφής πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής, για πολίτη κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(β) Ειδικό δελτίο ταυτότητας ομογενούς, για ομογενή αλλοδαπό.

(γ) 'Αδεια διαμονής, για πολίτη χώρας που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, για πολίτη της Ελβετίας, καθώς και για πολίτη άλλου κράτους, (εκτός των ανωτέρω και της της Ευρωπαϊκής Ένωσης) που διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα.

(δ) 'Αδεια διαμονής Δικαιούχου Διεθνούς Προστασίας, με ένδειξη «Πρόσφυγας» ή «Επικουρική Προστασία».

(ε) 'Αδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.

Για όποια από τα ανωτέρω δικαιολογητικά προβλέπεται διάρκεια ισχύος, αυτά θα πρέπει να είναι σε ισχύ κατά την υποβολή της αίτησης.

3. Προκειμένου για δικαιούχους αλλοδαπής υπηκοότητας ή ανιθαγενείς, τα δικαιολογητικά των εδαφίων με στοιχεία (α) και (δ) της παρ. 1 παρέχονται από τις αρχές της χώρας, της οποίας είναι υπήκοοι, και αν αυτό είναι αδύνατο, τα στοιχεία αυτά αποδεικνύονται από άλλα πρόσφορα έγγραφα, κατά τη κρίση του οργάνου αναγνώρισης του δικαιώματος (π.χ. ληξιαρχικές πράξεις γέννησης τέκνων).

4. Τα έγγραφα της αλλοδαπής του παρόντος άρθρου θα πρέπει να είναι νόμιμα μεταφρασμένα και επικυρωμένα.

5. Στον ΟΓΑ τηρείται ηλεκτρονικό αρχείο ή και φυσικό για τους κατατεθέντες από τους αιτούντες φακέλους, με τα απαιτούμενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά.

Διακοπή επιδόματος

1. Το επίδομα παιδιού διακόπτεται:

(α) Από την 1η του επόμενου μήνα λήξης του σπουδαστικού ή ακαδημαϊκού έτους περάτωσης των σπουδών, προκειμένου για φοιτητές-σπουδαστές ή την 1η του μήνα του επόμενου εκείνου που λήγει η γνωμάτευση των ΚΕΠΑ και πάντως όχι πέραν του 24ου έτους της ηλικίας τους.

(β) Από την 1η του μήνα του επόμενου εκείνου του θανάτου του δικαιούχου ή του εξαρτώμενου τέκνου.

(γ) Από την 1η του μήνα του επόμενου εκείνου του γάμου εξαρτώμενου τέκνου.

(δ) Από την 1η του μήνα του επόμενου εκείνου που ο δικαιούχος ή/και τα εξαρτώμενα τέκνα εγκατασταθούν μόνιμα στο εξωτερικό.

2. Η διακοπή καταβολής των επιδομάτων γνωστοποιείται εγγράφως στο δικαιούχο.

Δεν αναστέλλεται η καταβολή του επιδόματος στις εξής περιπτώσεις απομάκρυνσης από την Ελλάδα, ανεξάρτητα από τη χρονική διάρκεια αυτής:

(α) Εάν η απουσία του δικαιούχου ή εξαρτώμενου τέκνου οφείλεται σε λόγους νοσηλείας σε θεραπευτήρια.

(β) Εάν ο δικαιούχος ή εξαρτώμενο τέκνο απασχολούνται στην αλλοδαπή σε εργασία για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου ή Ελληνικού ΝΠΔΔ ή Ελληνικής Τράπεζας ή Οργανισμού ή άλλων Ελληνικών Επιχειρήσεων, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα ή ακολούθησε την οικογένειά του στο εξωτερικό η οποία απουσιάζει για τους ανωτέρω λόγους ή εάν η απουσία οφείλεται σε λόγους σπουδών των τέκνων σε Ανώτερες ή Ανώτατες σχολές του Εξωτερικού.