Διεύθυνση Αλλοδαπών

Δυόμισι το πρωί, 200 μέτρα ουρά, 300 άτομα. Ξεκίνησαν να φτάνουν από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, με τα πόδια και με το λεωφορείο. Ο καιρός δεν βοηθάει. Η βροχή δυναμώνει κι η υγρασία τρυπάει το κόκαλο. Μαύρες σκιές με κασκόλ, σκούφους και χαλασμένες ομπρέλες περπατούν μόνες ή σε παρέες τεσσάρων-πέντε ατόμων. Μέχρι τις έξι το πρωί του Σαββάτου, όπως κάθε Σάββατο, θα έχουν γίνει πολλές εκατοντάδες. Είναι από την Ασία και την Αφρική και διεκδικούν ένα «ραντεβού» επιβίωσης με τη Διεύθυνση Αλλοδαπών.

Κάποιοι κάθονται ο ένας πλάι στον άλλον στα ανύπαρκτα πεζοδρόμια της οδού Σαλαμινίας. Οι γύρω δρόμοι έχουν αποκλειστεί με αστυνομική ταινία, ενώ σε διάφορες εσοχές και εισόδους εργοστασίων λουφάζουν περιπολικά με σβησμένα τα φώτα τους. Παρακολουθούν βαριεστημένα την «κίνηση».

Η διεύθυνση στην Πέτρου Ράλλη είναι το μοναδικό σημείο στην Αττική και τους γύρω νομούς όπου μπορεί κανείς να καταθέσει αίτηση για πολιτικό άσυλο. Αριθμό για ραντεβού θα πάρουν τελικά 150-300. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να ξανάρθουν. Και να ξανάρθουν, και να ξανάρθουν, μέχρι να πάρουν το χαρτάκι για το ραντεβού. Και μετά το ραντεβού, τι; Τους πρώτους εννέα μήνες του 2008, το ποσοστό των αιτήσεων για χορήγηση πολιτικού ασύλου που εγκρίθηκε ήταν 0,03%.

Ντρέπομαι. Γι’ αυτό που βλέπω, αλλά και γι’ αυτά που έχω ήδη ακούσει πριν φτάσω εδώ. Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης, ως υφυπουργός Δημόσιας Τάξης, είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος για να περιγράψει την κατάσταση: «Μαζεύονται περίπου χίλια διακόσια με χίλια τριακόσια άτομα, τα οποία πολλές φορές δυστυχώς βρίσκονται εκεί από το βράδυ της προηγούμενης ημέρας, προκειμένου να πιάσουν σειρά. Έτσι, πηγαίνουν και εγκαθίστανται εκεί. Μάλιστα, πολλοί από αυτούς περιφέρονται και στην περιοχή, διότι τους δίνεται η ευκαιρία να κάνουν γνωριμίες με συμπατριώτες τους, αλλά και διάφορες συζητήσεις». 

«Μικρο-επεισόδια» στο ρέμα 

Δεν είναι μόνο η ταλαιπωρία και η αναμονή. Στην οδό Σαλαμινίας από τον Οκτώβριο έχουν χάσει τη ζωή τους δύο άνθρωποι, τουλάχιστον 15 έχουν τραυματιστεί, εκ των οποίων ο ένας νοσηλεύεται σε κωματώδη κατάσταση. Η αστυνομία έκανε λόγο για «μικρο-επεισόδια». Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης διέψευσε τα πάντα: «Δεν προκύπτει από πουθενά, δεν υπάρχει οποιαδήποτε μαρτυρία οποιουδήποτε ότι πρόκειται περί εγκληματικής ενέργειας, πολύ περισσότερο περί ανάμειξης οποιουδήποτε αστυνομικού. Διότι στην περιοχή δεν υπάρχουν αστυνομικές δυνάμεις, δεν υπήρχε η οποιαδήποτε καταδίωξη, δεν φαίνεται να υπάρχουν τραύματα τέτοιου είδους που να δικαιολογούν επίθεση με οποιοδήποτε όργανο το οποίο μπορεί να φέρει πάνω του ένας αστυνομικός. Σε κάθε περίπτωση διενεργείται προανάκριση, αναμένονται να έλθουν και ιατροδικαστικές εκθέσεις και τότε θα έχουμε το οριστικό αποτέλεσμα».

Αργά το βράδυ της Παρασκευής, πάντως, η περιοχή ήταν γεμάτη περιπολικά και μέσα στο προαύλιο υπήρχαν λεωφορεία της αστυνομίας. Πήγα κι ένα πρωί, και μέτρησα τουλάχιστον έξι. Τρεις αστυνομικοί προσπάθησαν να με εμποδίσουν να βγάλω φωτογραφίες –πουθενά δεν υπήρχε πινακίδα απαγόρευσης– λέγοντας: «Έλεος, δεν καταλαβαίνετε πού βρίσκεστε;». 

Οι δύο πρόσφυγες που έχασαν τη ζωή τους βρέθηκαν νεκροί στο ρέμα επί της οδού Σαλαμινίας. Σκουπίδια, μπάζα, τσακισμένα σύρματα, πέτρινος τοίχος και σπασμένα τσιμέντα. Το βράδυ εύκολα γλιστράς. Ακόμα πιο εύκολα εάν σε κυνηγούν, όπως καταγγέλλουν οι πρόσφυγες. 

«Σε κάθε περίπτωση εκείνο το οποίο θα ήθελα να πω εγώ, είναι το εξής: Απ’ ό,τι φαίνεται, εάν ακολουθήσουν τον κανονικό δρόμο για να πάνε στη διεύθυνση αλλοδαπών οι συνάνθρωποί μας οι οποίοι ζητούν το πολιτικό άσυλο, η απόσταση είναι μεγάλη, γι’ αυτό κόβουν δρόμο και διασχίζουν το ρέμα που βρίσκεται εκεί, το οποίο έχει βάθος περίπου επτά μέτρα. Ίσως να μην υπάρχει ο κατάλληλος φωτισμός και πιθανόν να πρόκειται περί ατυχημάτων» εξήγησε ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης.

Δεν προλαβαίνουν

Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, τα προβλήματα με την παραλαβή των αιτήσεων για τη χορήγηση πολιτικού ασύλου εκδηλώθηκαν όταν ξαφνικά η Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής αποφάσισε να σταματήσει να παραλαμβάνει άλλα αιτήματα, λόγω της διογκούμενης προσέλευσης αλλοδαπών. 

Όπως επισημαίνει η υπηρεσία Αλλοδαπών, την 21η του Σεπτέμβρη παρέλαβε 2.000 αιτήσεις, όσες δηλαδή υπολόγιζε να συγκεντρώσει σε διάστημα δύο μηνών. «Τέτοια προβλήματα θα έπρεπε να θεωρούνται αναμενόμενα ενόψει του μαζικού αριθμού των εισελθόντων, κατά το τρέχον έτος, στη χώρα αλλοδαπών «χωρίς χαρτιά» και της κατάστασης εξαθλίωσης στην οποία οι περισσότεροι εξ αυτών τείνουν να περιέλθουν» υποστηρίζει σε σχετικό δελτίο Τύπου ο Συνήγορος του Πολίτη και προτείνει «τη δραστική αποκέντρωση των διαδικασιών του ασύλου, κατά το πρότυπο των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, την πλήρη αξιοποίηση των προβλεπόμενων θεσμικών δυνατοτήτων και τη συντονισμένη κινητοποίηση περισσοτέρων υπουργείων, υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και της κοινωνίας των πολιτών για τη βελτίωση της διαδικασίας και τη θωράκιση της κοινωνικής συνοχής». 

Η ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σιμόνε Τρόλερ είναι βέβαιη ότι η Ελλάδα «κάνει τη βρόμικη δουλειά της Ευρωπαϊκής Ένωσης» σε θέματα προσφύγων και μετανάστευσης. Η Τρόλερ, η οποία ασχολείται ιδίως με τα δικαιώματα των παιδιών, έχει πλούσια εμπειρία στην  Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τον Οργανισμό και την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. 

Τόνισε σε πρόσφατο άρθρο της ότι τα παιδιά που καταφέρνουν να φτάσουν στην Αθήνα εξακολουθούν να διατρέχουν μεγάλους κινδύνους. Όπως η 10χρονη Φατίμε από τη Σομαλία, την οποία συνάντησε ασυνόδευτη έξω, στην Πέτρου Ράλλη. Ήταν η τέταρτη φορά που η Φατίμε είχε οδηγηθεί στα κρατητήρια της Διεύθυνσης Αλλοδαπών. «Είμαι δέκα ετών. Είπα στην αστυνομία πόσο ετών είμαι, αλλά απάντησαν ότι δεν έχουν πού άλλου να με βάλουν. Είμαι μόνη μου. Δεν έχω κανέναν. Εάν με διώξουν από εδώ και πάλι στην Ομόνοια θα καταλήξω».