Μάνδρα Αττικής, 12 μέρες μετά

Φτάνοντας, μου ’δωσαν γαλότσες. Όλες μικρά νούμερα. Τριγύρω λάσπες ξεραμένες. Μου ’μοιασε υπερβολή. Η Μελίνα από το Τerre des hommes, η ομάδα της Άρσης και ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες από το καμπ του Σχιστού, που ζήτησαν να βοηθήσουν στα πλημμυρισμένα της Μάνδρας. 12 μέρες μετά.

Προχωρώντας όλα έμοιαζαν κανονικά. Πιο κάτω η κατεστραμμένη πλατεία με ντοσιέ πεταμένα στις λάσπες γύρω από μια σωσμένη («άσωστη» λόγω κατασκευής) προτομή ήταν το πρώτο σημάδι. Και άντρες με κίτρινες γαλότσες και μαντιλάκια προσκοπικού τύπου στο λαιμό που με πλησίασαν θυμωμένοι για την ομάδα μας. «Τους φέρνουν εδώ για να μπορούν να τους δώσουν την ελληνική ιθαγένεια και φεύγουν όπως ήρθαν, αλάσπωτοι». Αναρωτιόμουν πώς θα μπορούσε η ξεραμένη λάσπη να λερώσει, ενώ προσπαθούσα μάταια να εξηγήσω πως η ελληνική ιθαγένεια έχει δύσκολες διαδικασίες με περίπλοκα ερωτηματολόγια που ούτε οι ντόπιοι κατέχοντες δεν μπορούν να απαντήσουν. Στρίβουμε σε ένα μικρό δρομάκι κι έρχονται κι άλλα σημάδια, πιο απειλητικά. Μπουλντόζες που φορτώνουν και πετάνε μπάζα· ό,τι απέμεινε από σπίτια που κατέρρευσαν. Η λάσπη αρχίζει να γυαλίζει και να βαθαίνει. Τα σημάδια του νερού και της λάσπης ξεπερνούν τη μέση των σπιτιών. Δύο γυναίκες καθαρίζουν με ένα πιεστικό ένα σωρό λάσπης που κρύβει ρούχα, αποτέλεσμα της ημίωρης βροχής που μπούκαρε στην ντουλάπα γκρεμίζοντας το φράχτη της αυλής. «Αυτό σώζεται, αυτό πάει», μετράνε.

Τα παιδιά από το καμπ με φτυάρια και καρότσια βγάζουν λασπωμένο νερό, έπιπλα και σερβίτσια από το υπόγειο ενός σπιτιού. Η οικοδέσποινα τους ταΐζει μπισκότα στο στόμα για ανταπόδοση. 12 μερες μετά, ανήλικοι πρόσφυγες βγάζουν τόνους λάσπης μέσα από καινουργιοχτισμένα σπίτια. Ο ιδιοκτήτης, στα 83 του, δηλώνει πως –αφού καταφέρει να το καθαρίσει από τη λάσπη– θα νοικιάσει το κάτω διαμέρισμα σε ξένο, σε Πακιστανό, ό,τι κι αν λέει η γειτονιά. Τα παιδιά από το καμπ ξεφορτώνοντας τις λάσπες γελάνε· το κάνουν σαν παιχνίδι. Νιώθουν μια μικρή ανακούφιση; Συνειδητοποιούν πως δεν είναι μόνο οι δικές τους ζωές προβληματικές και των ντόπιων εξασφαλισμένες. Κανείς δεν είναι τελικά συνέχεια και για πάντα προνομιούχος. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Το σημαντικό είναι να αντέχεις και να ξαναρχίζεις. Μακάρι να σκέφτονται έτσι πετώντας τις λάσπες και τα σάπια έπιπλα και να γελάνε όποτε νιώθουν αδιέξοδα. Δύο οικογένειες Πακιστανών, επιφυλακτικές, κοιτάνε τις αεικίνητες μπουλντόζες μπροστά στην αυλόπορτα του σπιτιού τους. Αυτούς δεν τους βοηθάει κανείς. Ούτε οι εθελοντές, ούτε το κράτος. Τα παιδιά από το καμπ μπουκάρουν στην παραχωμένη στη λάσπη αυλή τους και βγάζουν ό,τι μπορούν. Ξεθάβουν ηλεκτρικές συσκευές, ταυτότητες και διαβατήρια. Τα λασπωμένα παιχνίδια προσπαθούν κάπως να τα σώσουν. Την πλαστική καμηλοπάρδαλη και τα παιδιά της.

Μια ομάδα κοκκινοντυμένοι σε ένα αυτοκίνητο που κινείται αργά και βουλιάζει μισοθαμμένο στις λάσπες του δρόμου, φωνάζουν με ντουντούκα: «Φαγητό...». Από τα γύρω σπίτια άλλοι έρχονται και παίρνουν 10 μερίδες για να χωθεί μόνο ένας στη λάσπη· μια γυναίκα με καροτσάκι λαϊκής παίρνει μια μερίδα και προχωράει σκυφτά και προσεκτικά. «Μέσα στις λάσπες κρύβονται ύπουλες τρύπες» μουρμουράει. Δεν θα ξανακριτικάρω την τηλεόραση, τις σαπουνοπερικές ειδήσεις και τα σόσιαλ μίντια. Εξαιτίας τους έρχονται ακόμα οι εθελοντές και βοηθάνε. 12 μέρες μετά. Δίχως τις συνεχείς υπενθυμίσεις όλοι θα το είχαν ξεχάσει και οι ντόποι θα πάλευαν μόνοι τους με τις λάσπες. «Και οι χρυσαυγίτες;» Δεν ξέρω. Κάθε φορά τρέχουν σαν κοράκια δήθεν για να βοηθήσουν· για να το χτυπάνε μετά. Συνεχίζω να έχω στο νου μου να μην πλησιάσουν τα παιδιά από το καμπ.

Η λάσπη ξεπερνάει πια το ύψος της γαλότσας. Κουβάλησε ολόκληρα αυτοκίνητα μέσα στο νεκροταφείο. Ανάμεσα στους κατεστραμμένους τάφους, φρέσκα στεφάνια πάνω σε χώμα φρεσκοσκαμμένο και αναμμένο λιβάνι. Και μια γυναίκα που δέχεται, ανακουφισμένη αμήχανα, κοινότοπα λόγια κι όχι παρηγορητικές κουβέντες για τον 32χρονο γιο της που κατάπιε η λάσπη. Σκέφτομαι ότι πρέπει να ζητήσω ο τάφος μου να μην έχει μεγάλες και περίπλοκες κατασκευές που σωριάζονται εύκολα.

Όλο αυτό γιατί έβρεξε μισή ώρα πριν 12 μέρες. 24 λεπτά για την ακρίβεια.

Υ.Γ. Τα παιδιά του καμπ μαζεύουν από τα σκουπίδια το τέντιμπεαρ που βρήκαν κάτω από τα στρώματα λάσπης και προτείνουν να συνεχίσουμε να ψάχνουμε τον κάτοχό του. Μακάρι να ξεπλένεται.

Την εξόρμηση οργάνωσαν η Μελίνα Σπαθάρη, Advocacy Manager στο «Τerre des hommes - Αρωγοί των παιδιών παγκοσμίως», και η «Άρσις», που υποστηρίζουν νεαρούς ασυνόδευτους πρόσφυγες (από τις ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΟ)

Φωτογραφίες: Μενέλαος Καραμαγγιώλης