Ελλαδα

Ο Umberto Eco γράφει για το «ψέμα των παρελάσεων»

Ένα επίκαιρο κείμενο

Δημήτρης Μαστρογιαννίτης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

 «… Τι είναι μια στρατιωτική παρέλαση; Μια παράσταση κατά την οποία από τη μια μεριά προσφέρεται (στο ντοπιο κοινό) ένα θέαμα αντρών με ωραίες στολές, κρόσια, γαλόνια, σημαίες, τυμπανοκρουσίες, σαλπίσματα και χορογραφικά σχεδιασμένους βηματισμούς, αλλά από την άλλη προσφέρεται σε όλους, περιλαμβανομένων και των ξένων παρατηρητών, μια πληροφόρηση σχετικά με τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα του στρατού της χώρας...

»… Εδώ όμως γεννιέται μια αντίφαση ανάμεσα στην τελετή και τη μυθολογία της στρατιωτικής παρέλασης. Γιατί η παρέλαση έχει την τάση να δίνει απαγορευμένες πληροφορίες τη στιγμή που οποιοσδήποτε πολίτης θα έδινε σε τρίτους (με γράμμα, με μήνυμα κλεισμένο σε μπουκάλι,….) πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση των ενόπλων δυνάμεων (πόσα μαχητικά αεροπλάνα, πόσοι πύραυλοι, πόσα μεταγωγικά) θα δικαζόταν αμέσως για κατασκοπία, κι αυτό ισχύει για όλες τις χώρες.

Επομένως η στρατιωτική παρέλαση δηλώνει επιδειχτικά κάτι που ο οποιοσδήποτε δεν μπορεί και δεν πρέπει να δηλώσει. Μια και δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα διάφορα υπουργεία αμύνης κάνουνε κατασκοπία υπέρ του εχθρού, αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες που δίνονται είναι ψεύτικες. Μια παρέλαση «πρέπει» να επιδεικνύει ισχύ μεγαλύτερη ή μικρότερη από την πραγματική, διαφορετικά γίνεται πράξη εσχάτης προδοσίας…

»… Έτσι, κάθε χρόνο και σε όλες τις χώρες, παρατηρείται το παράδοξο γεγονός όλοι οι πολίτες και οι μέγιστες αρχές των κρατών να πηγαίνουνε να παρακολουθήσουν, με ύφος επίσημο και περήφανο, την εορταστική διατύπωση ενός ψεύδους. Πρόκειται για ψεύδος τόσο έγκυρο που ακόμη και οι ξένοι πολιτικοί σχολιαστές το πιστεύουν ολόψυχα και δημοσιεύουν άρθρα γεμάτα ανησυχία, για παράδειγμα, για την “εντυπωσιακή επίδειξη ισχύος της Σοβιετικής Ένωσης, της Κίνας, της Γαλλίας (μουτζουρώστε ό,τι δεν σας ενδιαφέρει)…”».


*Τα αποσπάσματα είναι από το κείμενό του «Τα χαλύβδινα ψεύδη» (1970) που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή» (εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, απόδοση-ανθολόγηση: Αντώνης Τσοπάνογλου).