Κηδεία Κωστή Παλαμά: Όσα συνέβησαν κι όσα ακούστηκαν στην κηδεία του σημαντικού Έλληνα ποιητή.
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα έγραφε ο Άγγελος Σικελιανός, ξημερώματα της 28ης Φεβρουαρίου του 1943, μόλις κυκλοφόρησε η είδηση του χαμού του Κωστή Παλαμά.
Ο Παλαμάς, γεννημένος στις 13 Ιανουαρίου του 1859 στην Πάτρα, ξεκίνησε από πολύ μικρός να ασχολείται με την ποίηση. Καθιερώθηκε γρήγορα και ήδη το 1896, του ανατέθηκε η σύνθεση του Ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων. To έργο του τεράστιο και σημαντικό, ενώ σαν εκπρόσωπος της Νέας Αθηναϊκής σχολής συντέλεσε στην καθιέρωση της δημοτικής. Τα πιο επιφανή του έργα, ο «Τάφος», μοιρολόγι μετά το χαμό του 4χρονου γιου του Άλκη, και ο «Δωδεκάλογος του Γύφτου» (που μελοποίησε ο Γιάννης Χαρούλης). Είχε προταθεί 14 φορές για Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943, και η κηδεία του, την επόμενη μέρα μετατράπηκε γοργά σε εθνοπατριωτική γιορτή ενάντια στους Γερμανούς.
Παρά την αντίθετη γνώμη του γιου του Λέανδρου, που όπως καταγράφεται δεν ήθελε να κάνουν τον πατέρα του «ύποπτο φλάμπουρο», και φοβόταν μην του στερήσουν οι γερμανικές αρχές το διαβατήριο. Παρόλα αυτά, χιλιάδες κόσμου ακολούθησαν τον ποιητή στο Πρώτο Νεκροταφείο, έψαλλαν τον Εθνικό Ύμνο, ενώ ο Άγγελος Σικελιανός απήγγειλε το ποίημα του «Παλαμάς», αντί επικηδείου.
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα... Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα ! Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! Ένα βουνό με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα, κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό, ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα; Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά, Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια, μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ' τον στα χέρια γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη, πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς !", ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η οικουμένη ! Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα... Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Αλλά και ο Σωτήρης Σκίπης, ποιητής, επίσης εκπρόσωπος της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, ξεπήδησε απ’το πλήθος και απήγγειλε κι εκείνος ένα ποίημα:
Κι έπεσες καθώς από σεισμό πέφτει μια μαρμάρινη κολόνα κάποιου πανάρχαιου ναού. Σα ναός, οπού χτυπιέται απ' τα βόλια των βαρβάρων. Σαν τον Παρθενώνα, ήρωα, ποιητή του Αιώνα. Μάτια στερεμένα από τις τόσες συμφορές, δάκρυα δε θα χύσουνε για Σένα. Θα σε κλάψουνε μια μέρα οι ίδιοι αυτοί που μας σκοτώνουν έναν - ένα, σαν ξυπνήσουν απ' τη μέθη τους κι αντικρύσουν τι ερημιές εσκορπίσανε στο διάβα τους σ' αναρίθμητες καρδιές.
Κι έζησε, σύμφωνα με την εκπομπή Μαρτυρίες, στην αρχή με την προσμονή, και στη συνέχεια με τον καημό, που οι Γερμανοί δεν τον συλλάβανε για την πράξη του αυτή…
Έχει πολύ ενδιαφέρον το ντοκιμαντέρ αυτό της ΕΡΤ και του Γιώργου Πετρίτση, που παρουσιάζει τα γεγονότα της ημέρας αυτής, μέσα από τις μαρτυρίες τεσσάρων προσώπων που την έζησαν από κοντά - ένας εξ αυτών κουβάλησε στην πλάτη του το φέρετρο του Παλαμά. Το φέρετρο, στο οποίο, όπως έλεγε ο Σικελιανός, ακούμπησε η Ελλάδα.
11°
