Το Αman Resort της Κυλλήνης

Το κείμενο αυτό βγήκε δυστυχώς προφητικό. Την Κυριακή ένα παιδάκι 18 μηνών πνίγηκε στην αφύλακτη πισίνα του πιο προβεβλημένου κέντρου φιλοξενίας προσφύγων της Ελλάδας. Ξέσπασαν επεισόδια, βγήκαν μαχαίρια, αγανακτισμένοι πρόσφυγες προπηλάκισαν και έστειλαν στο νοσοκομείο μια εθελόντρια. Προβλέπεται δύσκολος ο χειμώνας στη Μυρσίνη Ηλείας.

Πολύχρωμα bungalows, ανάμεσα σε φοίνικες και καταπράσινους κήπους, απλώνονται μπροστά σε μια απέραντη αμμουδιά. Πλακοστρωμένα δρομάκια, παιδιά που τρέχουν πίσω από μια μπάλα, μητέρες με καρότσια που κάνουν βόλτα, μελαψοί άντρες που καπνίζουν, πολύχρωμες μπουγάδες στις αυλές. Νόμιζα πως βρίσκομαι κάπου στην Καραϊβική. 

Είχα μόλις φτάσει στο LM, πρώην ξενοδοχείο (που έγινε με δανεικά και χρεοκόπησε) και νυν το «καλύτερο» και πιο προβεβλημένο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων της Ελλάδας, στην Κυλλήνη Ηλείας. Αυτό που θαυμάζουμε στην τηλεόραση όταν οι κρατικοί μας λειτουργοί υπερήφανοι μοιράζουν συνεντεύξεις και υποσχέσεις. Με καλωσόρισε εγκάρδια ο Γ.Α., υπεύθυνος του κέντρου, εθελοντής από τον Δήμο Κυλλήνης, και με ξενάγησε στους χώρους.  

Ένας πενηντάρης άντρας, ο σοφός «αρχηγός» των προσφύγων, με κάλεσε για καφέ και μου διηγήθηκε την ιστορία τους. Ζούσαν στη Συρία, είχαν οικονομική άνεση, ωραίο σπίτι με κήπο, μεγάλο αυτοκίνητο. Εκείνος, πατέρας έξι παιδιών, δίδασκε σε πανεπιστήμιο, λάτρευε τους φοιτητές του, δούλευε πολύ αλλά περνούσαν καλά, ήταν ευτυχισμένοι. Με τον πόλεμο καταστράφηκαν όλα κι έφυγαν για την Τουρκία. Μια μέρα τού τηλεφώνησαν οι δυο μεγάλοι γιοι του ότι τη νύχτα πέρασαν με βάρκα στην Ελλάδα. Πήρε τη μεγάλη απόφαση, μάζεψε την υπόλοιπη οικογένεια, γυναίκα, κόρες, εγγόνια, μπήκαν στο «rubberboat» και, εκεί που έβλεπαν το χάρο με τα μάτια τους, τους έσωσε η ελληνική ακτοφυλακή. Λέσβος, Πειραιάς, Ειδομένη, ξανά Πειραιάς και τώρα Κυλλήνη. 

«Είναι κάπως καλύτερα εδώ;» τον ρώτησα.«Εδώ έχουμε σπίτια αντί σκηνές και αυτό είναι σημαντικό. Αλλά είμαστε ξεχασμένοι, εγκαταλειμμένοι, μόνοι. Δεν υπάρχει διοίκηση και δομή κέντρου φιλοξενίας όπως αλλού. Ούτε ενημέρωση, ούτε φύλαξη, ούτε ασφάλεια, ούτε ένα αυτοκίνητο, αν χρειαστεί επείγουσα μεταφορά. Το ίντερνετ υπολειτουργεί, η επαφή με τον έξω κόσμο είναι δύσκολη. Όλο το κέντρο διοικείται από τον  εθελοντή Γ.Α., που είναι καθημερινά εδώ, από το πρωί ως το βράδυ. Κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει το κράτος». Αργότερα πληροφορήθηκα ότι για τη σύνδεση ίντερνετ (που αδυνατούσε να εγκαταστήσει το ΥΕΘΑ), Γαλλο-Ελληνίδα δωρήτρια πλήρωσε σε κάποιους ένα σχεδόν τετραψήφιο ποσό!

«Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματά μας είναι το φαγητό» συνέχισε. «Δεν τρώγεται, το πετάμε στα ζώα. Το catering  κοροϊδεύει. Του πληρώνει το κράτος 6 ευρώ το άτομο, δηλαδή 60 ευρώ την ημέρα για μια δεκαμελή οικογένεια, και αυτός φέρνει πολύ κακής ποιότητας φαγητό, που κοστίζει κάτω από τα μισά. Καλύτερα να μαγειρεύουμε μόνοι μας». 

Η συζήτηση ξαναγυρίζει στον ίδιο και τους δικούς του. «Δεν έχω δουλειά, τελείωσαν τα χρήματα, δεν μπορώ να προσφέρω τίποτα στην οικογένειά μου, δεν είμαι άντρας όπως ήμουν. Ι am less than a man. Ιt’s like death» μου απάντησε με πίκρα.  

Έμεινα στην Κυλλήνη μια εβδομάδα τον Ιούνιο, εκπροσωπώντας την πολιτιστική αστική εταιρεία ΠΥΡΝΑ, με δεκαπέντε μαθητές-εθελοντές από την Αθήνα. Στόχος μας ήταν, μεταξύ άλλων, να διαμορφώσουμε και να εξοπλίσουμε ένα μικρό χώρο νηπιαγωγείου. Είχαμε τη σύμφωνη γνώμη του δήμου και την αμέριστη βοήθεια του Γ.Α. και έμπειρων εθελοντριών. Παρά τα εμπόδια, το νηπιαγωγείο έγινε και είναι πανέμορφο. Τα παιδιά, οι γονείς και οι εθελοντές ενθουσιάστηκαν, αλλά από τους αρμόδιους δεν φάνηκε να χάρηκε κανείς! 

Ξαναγύρισα πριν λίγες μέρες στην Κυλλήνη, με τους μαθητές που ήθελαν να ξαναβρεθούν με τους Σύριους φίλους τους. Στην πύλη μια μεγάλη πινακίδα ενημερώνει τον επισκέπτη, αλλά και τον πρόσφυγα, ότι το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας «ανταποκρίνεται άμεσα στην προσφυγική κρίση, παρέχοντας κατάλυμα, σίτιση, υγειονομική περίθαλψη, διασφαλίζοντας υγεία και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης στην ομάδα στόχου και δαπανώντας, με συγχρηματοδότηση, €23.898.120»! Προφανώς είχα καταλάβει λάθος ότι το κατάλυμα το παρέχει ο δήμος, την υγειονομική περίθαλψη οι Γιατροί του Κόσμου και τα είδη προσωπικής υγιεινής ο Ερυθρός Σταυρός. Όσο για τις ασφαλείς συνθήκες, μάλλον δεν θα πήραν είδηση τις κλοπές, ούτε τις απειλές και το φόβο των γυναικών, ούτε το παιδάκι που βρέθηκε να αρμενίζει πάνω σε μια σανίδα του σερφ! 

Μπαίνοντας, μια ευγενέστατη Αγγλίδα με καλωσόρισε και μου έδωσε κάρτα επισκέπτη. Επιτέλους υπάρχει φύλαξη, η κατάσταση διορθώθηκε, σκέφτηκα. Καθώς με οδηγούσε προς την αποθήκη, μου εξήγησε ότι είναι εθελόντρια δασκάλα από την Ουαλία και ότι από τον Αύγουστο βρίσκεται στο LM μαζί με τον άντρα της, επίσης εκπαιδευτικό, και διδάσκoυν καθημερινά παιδιά και ενήλικες. «Θα μείνουμε μέχρι τα Χριστούγεννα και αγωνιώ για τα προβλήματα που θα φέρει ο χειμώνας και για το ποιος θα συνεχίσει την εκπαίδευση» μου είπε.

Στο γήπεδο, δύο ψηλοί ξανθοί νέοι έπαιζαν μπάσκετ με τα παιδιά. «Είναι Γερμανοί» μου εξήγησε η M., η δασκάλα, «μας κινητοποίησε όλους μια δραστήρια ελληνίδα εθελόντρια που εργάστηκε στο LM από την αρχή της λειτουργίας του. Από το καλοκαίρι έχουμε δουλέψει εδώ πάνω από πενήντα εθελοντές, από διάφορα μέρη του κόσμου, κάνοντας και πολλές χειρωνακτικές εργασίες, όπως τη μόνωση της στέγης του σχολείου, που πλημμύρισε με τη βροχή».

Τη ρώτησα αν βλέπει να βελτιώνεται η κατάσταση και μου απάντησε πως της φαίνεται παράξενο που οι κρατικοί λειτουργοί όχι μόνο αδιαφορούν, αλλά αντιστέκονται σε βελτιώσεις! Είναι γιατί θέλουν να τις κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, ψιθύρισε ειρωνικά κάποιος δίπλα της. Προφανώς γι’ αυτό δεν χάρηκαν και με το νηπιαγωγείο, σκέφτηκα! Με πήγε στο χώρο του σχολείου, όπου ο D., ο άντρας της, υποδεχόταν τα μεγαλύτερα παιδιά για τεστ μαθηματικών. Παραδίπλα, στο χώρο των γυναικών, μια κυρία από τον Πύργο μάθαινε σε μια ομάδα κοριτσιών να πλέκουν. 

Συνάντησα τον Γ.Α., που προσπαθούσε να βρει αυτοκίνητο για κάποια γυναίκα που αρρώστησε και εισιτήρια λεωφορείου για νεο-αφιχθέντες πρόσφυγες που ήθελαν να επιστρέψουν αμέσως στην Αθήνα! «Ελπίζω να σε καλέσουν στο Μαξίμου ή στις Βρυξέλλες για να σου δώσουν το βραβείο του καλύτερου εθελοντή» τον πείραξα. 

Τα προσφυγόπουλα με φώναξαν με ενθουσιασμό στην πάντα αφύλαχτη πισίνα, να δω τα βατράχια να χοροπηδάνε μες στα βρώμικα νερά και τα σμήνη των κουνουπιών να χορεύουν από πάνω. Δεν διάβασε φαίνεται κανείς τα προληπτικά μέτρα του Ιατρικού Συλλόγου για την ελονοσία. Πόρτα για την παραλία εξακολουθεί να μην υπάρχει, αλλά ευτυχώς είναι ακόμα ανοιχτό το κοντινό beach bar και ο ιδιοκτήτης ειδοποιεί όταν βλέπει περιπλανώμενα νήπια στην παραλία!

Οι μαθητές μας καθάριζαν το νηπιαγωγείο όταν ήρθε ένα αυτοκίνητο και βγήκε μια παρέα μαυροντυμένων νεαρών. Η κοπέλα, ευγενέστατη, είδε ότι τους κοίταζα με κάποια απορία και μου συστήθηκε. «Εθελοντές;» τη ρώτησα. «Όχι» μου απάντησε. «Αλληλέγγυοι. Από την ομάδα αναρχικών της Πάτρας»! Tη ρώτησα ποια είναι η διαφορά και μου εξήγησε ότι οι αλληλέγγυοι δεν προσφέρουν μόνο υλικά αγαθά αλλά και αλληλεγγύη-συμπαράσταση. Άνοιξαν το πορτμπαγκάζ, έβγαλαν μερικά πράγματα, κουβέντιασαν καμιά ώρα στη λιακάδα και έφυγαν. Μετά από λίγο ήρθε ένα ταξί και κατέβηκε μια γελαστή κοπέλα μ’ ένα μεγάλο σακίδιο. «Γεια, είμαι η Ν., εθελόντρια από την Ισπανία» μου συστήθηκε. «Θα μείνω ένα μήνα  για ν’ ασχοληθώ με τα μικρότερα παιδιά, στο νηπιαγωγείο». Μπράβο, κοπέλα μου, δίνεις μια άνεση χρόνου στο Υπουργείο Παιδείας να τοποθετήσει νηπιαγωγό, της απάντησα μέσα μου. 

Τα παιδιά από τη Συρία και την Αθήνα έπαιξαν με την ψυχή τους όλο το Σαββατοκύριακο μπάσκετ, βόλεϊ, κρυμμένο θησαυρό, έφτιαξαν βραχιόλια, έβαψαν νύχια, πήγαν σινεμά! Την ώρα της αναχώρησης είχαμε δάκρυα, αγκαλιές, φιλιά και φυσικά ανταλλαγές διευθύνσεων social media!    

Μπήκα στο πούλμαν και σταμάτησα να σκέφτομαι πού πήγαν τα εκατομμύρια της πινακίδας. Αυτό το Σαββατοκύριακο φιλίας, χαράς, γέλιου και παιχνιδιού άξιζε περισσότερα.     

Δυστυχώς, το κείμενο που γράφτηκε την περασμένη εβδομάδα, επιστρέφοντας από το κέντρο προσφύγων Μυρσίνης στην Κυλλήνη, βγήκε προφητικό. Την Κυριακή ένα παιδάκι πνίγηκε στα βρωμόνερα της πισίνας. Τον Ιούνιο είχα πει να κάνουμε ως εθελοντική δράση την περίφραξη της πισίνας και της νεροτσουλήθρας, και μου είχαν απαντήσει ότι δεν χρειάζεται, θα το αναλάβει η αεροπορία. Λυπάμαι ειλικρινά, μέσα στον πόνο αυτών των ανθρώπων, προστίθεται και ένας τόσο άδικος θάνατος. 

*Η λέξη «aman» σημαίνει ειρήνη, ασφάλεια, στέγη, προστασία, συνύπαρξη. Στο λεξικό του Μπαμπινιώτη «αμάν» είναι έκφραση αγανάκτησης και σημαίνει «επιτέλους δεν πάει άλλο».