Αυτός ήταν ο Σπύρος Μουστακλής

Σήμερα είναι η 42η επέτειος από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος το βράδυ θα πραγματοποιήσει την καθιερωμένη δεξίωση παρουσία των πολιτικών αρχηγών, κατέθεσε στεφάνι στην προτομή του Σπύρου Μουστακλή, ο οποίος βασανίστηκε από τη χούντα των συνταγματαρχών, στο πάρκο Ελευθερίας.

Ο Σπύρος Μουστακλής ήταν από τους λίγους αξιωματικούς του στρατού που πήραν μέρος στο «Κίνημα του Ναυτικού» κατά της δικτατορίας. Το σχέδιο του κινήματος ήταν ο αποκλεισμός του Πειραιά και άλλων μεγάλων λιμανιών και η κατάληψη της Σύρου. Εκεί, θα σχημάτιζαν «εθνική κυβέρνηση». Όμως, το κίνημα προδόθηκε πριν από την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα μεταξύ των αξιωματικών να συλληφθεί και ο ίδιος (22 Μαΐου 1973).

Ο Σπύρος Μουστακλής κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προκάλεσε εγκεφαλικό και ολική παράλυση των δεξιών του άνω και κάτω άκρων. Μεταφέρθηκε στο 401 με ψεύτικο όνομα και αιτιολογία εισαγωγής «τρακάρισμα στον ιππόδρομο». Ύστερα από προσπάθειες πολλών μηνών, ο Μουστακλής κατάφερε να σταθεί όρθιος και να περπατήσει, αλλά δεν μπόρεσε να ξαναμιλήσει. Έπειτα από αυτό το συμβάν, το δικτατορικό καθεστώς μετρίασε τα βασανιστήρια κατά των αξιωματικών που είχαν συλληφθεί, φοβούμενο αντιδράσεις. «Θα σε κάνω να ακούς ΕΣΑ και να τρέμεις», ήταν η φράση του διαβόητου βασανιστή Σπανού, μπαίνοντας στο κελί του Μουστακλή.

Μετά από χρόνια ο εκ των πρωτεργατών της δικτατορίας Στ. Παττακός είπε: «Καλά του κάναμε. Να ησυχάσουμε. Η δύναμις επιβάλλεται δια παντός τρόπου. Ό,τι δε λύνεται, κόβεται. Σπαθί.»

Σε συνέντευξή της, το 2010, η σύζυγός του, Χριστίνα Μουστακλή, έλεγε: «Όταν το 1973 ο Σπύρος Μουστακλής βρέθηκε στα χέρια των γιατρών του 401 “ένα κομμάτι συκώτι”, όπως τον χαρακτήρισε η κυρία Πολίτη που τον παρέλαβε, κανείς δεν τίμησε τον όρκο του στον Ιπποκράτη. Έκαναν ό,τι ήθελαν σε έναν άνθρωπο που είχε χάσει τα πάντα. Δεν ειδοποίησαν ποτέ κανέναν συγγενή του για την κατάστασή του και έκρυβαν έναν ζωντανό νεκρό, συνωμοτώντας με τους δικτάτορες και καλύπτοντας τους δήμιους των ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ούτε και εκείνοι ζήτησαν μια συγγνώμη όλα αυτά τα χρόνια. Εγώ προσπάθησα να περισώσω ό,τι είχε απομείνει από τον άνδρα μου και να σταθώ δίπλα στην κόρη μας, τη Ναταλί, που ήταν τότε μόλις δεκαέξι μηνών».

Η Χρστίνα Μουστακλή έλεγε, επίσης, ότι ο σύζυγός της δεν ήθελε κανέναν να τον λυπάται. Και ότι η κατάστασή του «δεν τον πείραζε, γιατί έκανε αυτό που πίστευε». Ο Σπύρος Μουστακλής πέθανε στις 28 Απριλίου 1986.