Πυρκαγιές φέτος; Ο καιρός να μας φυλάει…

Πυρκαγιές φέτος; Ο καιρός να μας φυλάει… Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς, σχεδόν 1,5 μήνα μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, την ετοιμότητα της χώρας μας στη δασοπροστασία. Υποχρηματοδότηση, έλλειψη έγκαιρου προγραμματισμού, πολιτικές αποφάσεις που παρέχουν κίνητρο για δασικές πυρκαγιές και έλλειψη οργάνωσης σε βασικούς τομείς, αποτελούν τα «προσανάμματα» που απειλούν και φέτος τα δάση μας, με την επίκληση για ήπιες καιρικές συνθήκες να φαντάζει απαραίτητη. Απέναντι σε ένα «καυτό» καλοκαίρι, ο ρόλος των πολιτών και η εγρήγορση της κοινωνίας θα παίξουν για ακόμη μια φορά κομβικό ρόλο.

Βρισκόμαστε στην αρχή του καλοκαιριού και ήδη οι πρώτοι άνεμοι εν μέσω υψηλών θερμοκρασιών, συνοδεύτηκαν από δασικές πυρκαγιές, με τις περισσότερες ζημιές να έχουν προκληθεί στη Ρόδο. Ενάμιση μήνα μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς, εκφράζει τις σοβαρές ανησυχίες της για τον βαθμό ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού δασοπροστασίας, ενώ καλεί τους πολίτες να αποτελέσουν την πρώτη γραμμή άμυνας για τα δάση μας. Ποια είναι όμως ακριβώς η κατάσταση σήμερα, σε επίπεδο πρόληψης και καταστολής;

Πυροπροστασία: μια πονεμένη ιστορία… σε ρυθμούς υποχρηματοδότησης και νομικού αλαλούμ

(1,9 εκατ. ευρώ περίπου) των χρημάτων που είναι απαραίτητα για έργα πρόληψης λαμβάνουν οι ήδη υποστελεχωμένες δασικές υπηρεσίες. Ενώ παράλληλα, η λιγοστή χρηματοδότηση για εργασίες πρόληψης διατίθεται με μεγάλη καθυστέρηση.

1,5 εκατ. ευρώ λιγότερα θα εισπράξουν φέτος οι Δήμοι για την κάλυψη δράσεων πυροπροστασίας. Η διάθεση μάλιστα των 16,9 εκατ. ευρώ συνολικά θα γίνει για ακόμη μια χρονιά χωρίς καμία ουσιαστική αξιολόγηση. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να υπάρξει κάτι τέτοιο, εφόσον οι χρηματοδοτήσεις δεν συνδυάζονται με τις πιθανές προβλέψεις των σχεδίων πυροπροστασίας που οφείλουν να έχουν οι Δήμοι, ούτε βάσει αιτημάτων για συγκεκριμένες, μετρήσιμες και ελεγχόμενες παρεμβάσεις;

Την ώρα που δεν έχουν ανακληθεί ακόμα οι νομικές ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στους ψηφισμένους δασοκτόνους νόμους (ν. 4280/2014 και ν. 4315/2014), οι οποίοι αυξάνουν την ένταση και τον αριθμό των χρήσεων που επιτρέπονται στα ελληνικά δάση, η Κυβέρνηση επιχειρεί συνεχώς να τακτοποιήσει αυθαίρετα μέσα σε δασική γη.

Ακόμα και σε ευνοϊκούς για την ενίσχυση της δασοπροστασίας νόμους, όπως ο νόμος 4249/2014, υπάρχουν, δύο χρόνια μετά την ψήφισή του, εκκρεμότητες. Η θεσμοθέτηση της συνεργασίας της Δασικής Υπηρεσίας με το Πυροσβεστικό Σώμα (άρθρο 100 ν. 4249/2014) για τον καλύτερο μεταξύ τους συντονισμό εκκρεμεί, όπως και πολλές από τις προβλέψεις για την οργάνωση και πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίηση των εθελοντικών ομάδων παραμένουν ακόμα στα χαρτιά. Είναι επιτακτικό να υπάρξουν σύντομα πρωτοβουλίες για την πρακτική υλοποίηση των προβλέψεων του άρθρου 118 (του ν. 4249/2014) π.χ. αποφάσεις και ΚΥΑ για μια σειρά ζητημάτων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα, όπως η Εθνική Σχολή Πολιτικής Προστασίας.

Σε επίπεδο καταστολής, στον ήδη γερασμένο στόλο του Πυροσβεστικού Σώματος έρχονται να προστεθούν τεράστιες ελλείψεις σε υλικό εξοπλισμό (π.χ. λάστιχα πυροσβεστικών οχημάτων, ανταλλακτικά) και ατομικά μέσα προστασίας.

«Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και σωστής προετοιμασίας του κρατικού μηχανισμού είναι ένα θλιβερό σίριαλ που βλέπουμε επί χρόνια σε επανάληψη. Εμείς οι πολίτες πρέπει να υψώσουμε ασπίδα προστασίας για τον φυσικό μας πλούτο. Οι επαγγελματίες και εθελοντές δασοπυροσβέστες σε όλη τη χώρα ριψοκινδυνεύουν κάθε χρόνο τη ζωή τους για να προστατέψουν την πολύτιμη πηγή ζωής όλων μας. Όλοι εμείς, οφείλουμε φέτος να είμαστε σε εγρήγορση, να μην έχουμε – ει δυνατόν - καμία πυρκαγιά από αμέλεια και να συνεργαστούμε με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, ενημερώνοντας σε κάθε υποψία πυρκαγιάς. Ως WWF θα συνεχίσουμε χωρίς δισταγμό να εναντιωνόμαστε σε κάθε νομοσχέδιο που απογυμνώνει τα δάση μας, ενώ ταυτόχρονα θα είμαστε στο πλευρό κάθε θετικής πρωτοβουλίας, καταθέτοντας προτάσεις. Τέλος, δεν μπορούμε να μην εξάρουμε για ακόμη μια χρονιά, τον ρόλο των εθελοντών που αποδεικνύουν έμπρακτα και με θυσίες ότι τα δάση είναι υπόθεση όλων μας. », δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς.

Τα δάση είναι υπόθεση όλων μας! Τι μπορούμε να κάνουμε ως πολίτες;

Τουλάχιστον το 40% των πυρκαγιών κάθε χρόνο προκαλούνται από αμέλεια ημών των ιδίων, των πολιτών, ενώ υπολογίζεται ότι αυτό το ποσοστό ξεπερνά το 70%, αφού γνωρίζουμε τα αίτια μόνο για τις μισές από τις πυρκαγιές που εκδηλώνονται ετησίως. Αυτή η πραγματικότητα όμως αναδεικνύει και το περιθώριο που έχει ο καθένας από εμάς για να κάνει τη διαφορά στην προστασία των δασών.

Οι τοπικές κοινωνίες δείχνουν τον δρόμο. Το παράδειγμα της Άνδρου!

40% της Άνδρου έχει καεί τα τελευταία 30 χρόνια, με το 20% να έχει καεί επανειλημμένα. Το νησί σήμερα κινδυνεύει με μη αναστρέψιμη βλάβη. Φέτος το καλοκαίρι όμως, μια νέα εκστρατεία με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη, καλεί τους Ανδριώτες να πάρουν το μέλλον του νησιού στα χέρια τους. Μια συμμαχία για την ευαισθητοποίηση και τη δράση μιας τοπικής κοινωνίας, αποδεικνύει ότι ως πολίτες μπορούμε σίγουρα να κάνουμε τη διαφορά. www.wwf.gr/andros.

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ