Οι εικόνες από τους παγιδευμένους πρόσφυγες στις λάσπες της Ειδομένης και στα παραπήγματα του Πειραιά κάνουν εδώ και καιρό τον γύρο του κόσμου, εκθέτοντας ανεπανόρθωτα τον κρατικό μηχανισμό ο οποίος δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, σε αντίθεση με τη συγκινητική στάση που τήρησε το μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.
Παρ’όλα αυτά, στο παραθαλάσσιο χωριό Μυρσίνη της Ηλείας, υπάρχει ένα ξεχωριστό camp προσφύγων, όπου οι συνθήκες φιλοξενίας των προσφύγων μπορούν να κάνουν περήφανους όλους όσους συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί. Βρέθηκα εκεί το πρωί, συνοδεύοντας τη βοήθεια που απέστειλε η ολλανδική MKO The Humanity Formula*, κι αποχώρησα γεμάτος με έντονα συναισθήματα αλλά τουλάχιστον σίγουρος ότι οι πρόσφυγες που διαμένουν εκεί έχουν βρει ένα ασφαλές καταφύγιο.
Οδηγώντας προς τη Μυρσίνη, παρατηρούσα το άγριο τοπίο χαμηλής βλάστησης της Ηλείας και στο μυαλό μου ήρθαν ανάλογες εικόνες με εκείνες που κάποτε είδα από το παράθυρο της αμαξοστοιχίας που εκτελούσε το δρομολόγιο Χαλέπι-Δαμασκός. Σκέφτηκα ότι με έναν τρόπο οι πρόσφυγες θα ένιωθαν σαν το σπίτι τους αλλά από την άλλη με προβλημάτισε το ενδεχόμενο να ενισχυθεί με αυτόν τον τρόπο η νοσταλγία για τον τόπο τους. Λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, δίπλα στην εκκλησία του χωριού, είδα τα καφενεία της Μυρσίνης γεμάτα με γλυκούς κοστουμαρισμένους γέροντες της κυριακάτικης λειτουργίας και αναρωτήθηκα πόσοι γνωρίζουν ότι την ίδια ακριβώς εικόνα μπορεί κανείς να αντικρίσει σχεδόν παντού στη Μέση Ανατολή, μετά την προσευχή της Παρασκευής.
Φτάνοντας στο μέρος που φιλοξενούνται οι πρόσφυγες, η πρώτη σκέψη που σου έρχεται στο μυαλό αφορά την προ-κρίσης Ελλάδα της φούσκας κι όχι τη Συρία του εμφυλίου. Το LM Village είναι ένα παραθεριστικό κέντρο που κατασκευάστηκε το 1998 από τον Δήμο Άνω Λιοσίων(!), ο οποίος έλαβε σχετικό δάνειο ύψους 800 εκατομμυρίων δραχμών. Όπως τα περισσότερα εγχειρήματα κρατικής επιχειρηματικότητας στη Μεταπολίτευση, έτσι και το project του LM Village απέτυχε παταγωδώς κι από το 2008 και μετά ο χώρος εγκαταλείφθηκε.
Όταν λοιπόν έπεσε στο τραπέζι η πρόταση να φιλοξενηθούν πρόσφυγες στις ερειπωμένες εγκαταστάσεις, οι διαφωνίες ήταν μάλλον χλιαρές. Με τον δήμαρχο της περιοχής Ναμπίλ Ιωσήφ Μοράντ να κατάγεται από τη Συρία και να μιλά αραβικά, οι πιθανότητες να προκύψει κάτι καλό ήταν πολλές ενώ καθοριστική ήταν η συμβολή των σμηνιτών και των στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας (117 Πτέρυγα Μάχης).
Συνολικά, οι συνθήκες διαμονής των περίπου 330 Σύριων (οι περισσότερες από τις κουρδικές περιοχές της ταλαιπωρημένης χώρας) είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικές, γιαυτό και προτιμήθηκαν κυρίως οικογένειες με πολλά μικρά παιδιά. Πάρα πολλά όμως, τόσα που δεν προλαβαίνεις να διαχειριστείς τη χαρά και τη συγκίνηση σου από τα πολλαπλά χαμόγελα τους. Στον χώρο μας ξενάγησε ο δημοτικός σύμβουλος Ανδρέας Χαμουζάς, ο οποίος έχει οριστεί πρόεδρος της επιτροπής του κέντρου φιλοξενίας, και ο Φ. ο άτυπος «πρόεδρος» των Σύριων. Σε πολύ καλά αγγλικά, ο Φ. μας αφηγήθηκε την ιστορία του και τα γυαλιά ηλίου μας βοήθησαν να κρύψουμε τη συγκίνηση μας. Μπροστά μας είχαμε έναν μορφωμένο μεσήλικα που στην πατρίδα του ήταν ένας πετυχημένος επιχειρηματίας που χρειάστηκε να πουλήσει τα πάντα για να καταφέρει να σώσει την οικογένεια του. Όταν ο 16χρονος γιος του φυλακίστηκε για μερικούς μήνες λόγω αντίστασης στο καθεστώς, έκρινε ότι είχε έρθει η ώρα να σηκωθεί να φύγει. Πούλησε τα πάντα σε εξευτελιστικές τιμές, βρέθηκε στην Τουρκία κι από εκεί με λαστιχένια βάρκα πέρασε στη Χίο. Σήμερα, άλλα μέλη της οικογένειας του βρίσκονται στη Γερμανία, άλλα στη Μυρσίνη κι άλλα έχουν χαθεί. Ο ίδιος δεν θέλει να πάει ούτε στη Γερμανία, ούτε να μείνει στη Ελλάδα. Θέλει να γυρίσει στη Συρία αλλά μονολογεί ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό…
Πριν φύγουμε, μας σφίγγει τα χέρια και μας λέει «όταν κάποτε θα γυρίσω στη Συρία, θα έρθω για μερικές μέρες πίσω στην Ελλάδα, μόνο για να ευχαριστήσω όλους όσους μας βοηθήσατε, από την πρώτη στιγμή που από τη βάρκα είδαμε τη Χίο». Τον χαιρετάμε αμήχανα και προσθέτει «αλήθεια θα έρθω»…
*Η ΜΚΟ The Humanity Formula ιδρύθηκε από φοιτητές ολλανδικών πανεπιστημίων στη Χάγη που ήθελαν να συντονίσουν τη δράση τους για το προσφυγικό. Μάθετε περισσότερα στο thehumanityformula.org
11°
