Επικίνδυνοι πολίτες στο Αιγαίο

Ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής της αποβιβάζεται στην Ανάφη το 1966 μια νέα ανθρωπολόγος. Η έρευνα στο νησί φέρνει την Margaret E. Kenna σε επαφή με την πολιτική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας και τις διώξεις των αριστερών πολιτών από το 1918 (περίοδος Πάγκαλου). H έρευνα εκείνη την περίοδο δεν ήταν εύκολη. Οι διώξεις των «επικίνδυνων πολιτών» και κομμάτων συνεχίζονται –το ΚΚΕ είναι εκτός νόμου και η ΕΔΑ λειτουργεί υπό ασφυκτικές συνθήκες. Ισχύουν τα «αναγκαστικά μέτρα» και τα «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» παρ' ότι το στρατόπεδο του Αη Στράτη λειτουργούσε μέχρι το τέλος του 1962. Ο απόηχος των «Ιουλιανών» (1965) προαναγγέλλει τον ήχο των ερπυστριών της δικτατορίας του 1967-1974.

Την Ανάφη και τη Γαύδο επισκέπτεται γύρω στα 1935 ο Bert Birtles, γράφοντας το «Εξόριστοι στο Αιγαίο», ένα αφήγημα για τους εξόριστους κομμουνιστές της μεταξικής περιόδου, το οποίο εκδίδεται το 1938. Η ανακάλυψη του «χαμένου φωτογραφικού αρχείου» μαζί με χειρόγραφες εφημερίδες φωτίζουν την περίοδο 1935-1942 και ξυπνούν μνήμες της ιστορίας των διώξεων (εκτόπιση- εγκλεισμός- κράτηση) από τις αρχές του 20ου αιώνα. Πάνω από 40 νησιά έγιναν τόποι εξορίας στο Αιγαίο. Τα κλικς της «αποφασιστικής στιγμής» των φωτογράφων της Ανάφης απεικονίζουν και μορφοποιούν με τρόπο καταλυτικό το κείμενο της Kenna ολοκληρώνοντας το. «Η Κοινωνική Οργάνωση της Εξορίας» προβάλλει με μοναδικό τρόπο την περίοδο 1935-1942 και αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την ιστορική έρευνα των εξοριών.

Το κείμενο και οι φωτογραφίες δείχνουν λεπτομέρειες από τον κόσμο των εξορίστων καταδεικνύοντας τα οράματα, τις κατευθύνσεις μαζί με τις αντιφάσεις, τις δυσκολίες και το δράμα της καθημερινότητας.

Η επίσκεψη της M. E. Kenna πριν μερικούς μήνες στο Μουσείο δρομολόγησε την παρούσα εκδήλωση για τα 50 χρόνια παρουσίας και έρευνας της στην Ελλάδα. Στην προσπάθεια αυτή απόλυτοι και ενθουσιώδεις συνεργοί μας είναι οι πολύτιμοι φίλοι του Μουσείου Μπενάκη και των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, σημειώνει ο Χαρίλαος Σισμάνης μέλος του Διοικητικού συμβουλίου του Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη.

Info: Το Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων Αη Στράτη περιλαμβάνει υλικό από προσωπικές συλλογές που έχουν κατατεθεί σε αυτό. Μέχρι σήμερα αποτελείται κυρίως από υλικό για τους τόπους εξορίας, τις φυλακές και τα στρατόπεδα πολιτικών κρατουμένων, τους πολιτικούς πρόσφυγες και τις πολιτικές διώξεις στον 20ο αιώνα Χρονολογικά καλύπτει την περίοδο από την δεκαετία του είκοσι έως και τη μεταπολίτευση.

Η εκδήλωση «50χρόνια ιστορίας και επιστημονικού έργου της Margaret E. Kenna στην Ελλάδα (1966-2016)» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 7 Μαΐου, στις 19.00, με την παρουσία της ίδιας. Θα μιλήσουν οι καθηγητές Ηλίας Νικολακόπουλος, Βασιλική Χρυσανθοπούλου, Τάσος Σακελαρόπουλος. Αγ. Ασωμάτων 31, Κεραμεικός, 2103213488