Καθώς στα 23 γεγονότα που ακολουθούν δεν περιλαμβάνονται τραγωδίες σαν αυτές που συμβαίνουν καθημερινά στη Συρία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, ίδιας αγριότητας με αυτή του Παρισιού για παράδειγμα, ας ελπίσουμε ότι το 2016 δεν θα είναι μια ακόμα χρονιά που τέτοια γεγονότα και εικόνες θα θεωρούνται «ρουτίνας».
Η κρίση του προσφυγικού
Στις 2 Σεπτεμβρίου όλος ο κόσμος είδε τη φωτογραφία του 3χρονου Αϊλάν Κουρντί να βρίσκεται πνιγμένος μπρούμυτα στην άμμο στο Μποντρούμ της Τουρκίας. Έπρεπε να δούμε τη φωτογραφία κάποιοι για να στεναχωρηθούμε, αν και η ειδησεογραφία σχεδόν κάθε ημέρας αναφερόταν σε πνιγμούς προσφύγων και μεταναστών στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, από την αρχή του 2015 μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου περίπου 972.500 άνθρωποι είχαν εγκαταλείψει τις χώρες τους με κατεύθυνση την Ευρώπη, μέσω της Μεσογείου, λόγω πολέμων, διώξεων και φτώχειας. Ένας στους δύο που διέσχισε τη Μεσόγειο ήταν Σύρος πρόσφυγας, το 20% ήταν Αφγανοί και το 7% Ιρακινοί. Περίπου 3.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους αυτή. Το 80% όσων έφτασαν στην Ευρώπη το έκαναν από το Αιγαίο, μέσω Τουρκίας και Ελλάδας. Φράχτες υψώθηκαν σε σύνορα, για «όνειδος» για τη διεθνή κοινότητα μίλησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν. Όπως είπε, στον πενταετή πόλεμο της Συρίας έχουν σκοτωθεί περίπου 250.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους και πολλοί άμαχοι, τέσσερα εκατομμύρια έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και εκατοντάδες χιλιάδες λιμοκτονούν.
Η τρομοκρατία
7 Ιανουαρίου, Παρίσι, Γαλλία. Δύο ένοπλοι εισβάλλουν στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo πυροβολώντας και φωνάζοντας «Αλλάχ Ακμπάρ», δηλαδή «Ο Θεός είναι μεγάλος». Ο απολογισμός της επίθεσης ήταν 12 νεκροί. Οι 9 ήταν εργαζόμενοι στο περιοδικό, ένας επισκέπτης και δύο αστυνομικοί. Στο παρελθόν, το περιοδικό είχε δημοσιεύσει σατιρικά σκίτσα του Μωάμεθ, προκαλώντας αντιδράσεις.
9 Ιανουαρίου, Παρίσι, Γαλλία. Ένοπλος μπαίνει σε εβραϊκό παντοπωλείο και σκοτώνει 4 από τους ανθρώπους που κρατούσε ομήρους.
20 Ιουλίου, Σουρούτς, Τουρκία. Επίθεση αυτοκτονίας με στόχο συγκέντρωση μελών της Ένωσης Σοσιαλιστών Νέων είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 32 άνθρωποι.
10 Οκτωβρίου, Άγκυρα, Τουρκία. Διπλή έκρηξη στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης λίγη ώρα πριν την έναρξη πορείας ειρήνης. Έξι μέρες μετά την επίθεση η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τα θύματα ήταν 102. Νωρίτερα, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών είχε κάνει λόγο για 128 νεκρούς.
31 Οκτωβρίου, Χερσόνησος Σινά, Αίγυπτος. Το αεροσκάφος Airbus A-321 της ρωσικής εταιρείας Kogalymavia, που είχε απογειωθεί από το Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου με προορισμό την Αγία Πετρούπολη, συνετρίβη στο κέντρο της Χερσονήσου του Σινά, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 224 επιβαίνοντες. Όπως προέκυψε από την έρευνα, είχε τοποθετηθεί βόμβα εντός του αεροσκάφους.
13 Νοεμβρίου, Παρίσι, Γαλλία. Συνολικά 130 νεκροί σε μια σειρά επιθέσεων στο 10ο και 11ο διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας και στο προάστιο του Σεν Ντενί. Για ώρες επικράτησε χάος, ένοπλοι πυροβολούσαν αδιακρίτως στη διάρκεια συναυλίας στο θέατρο Μπατακλάν, εναντίον θαμώνων σε καφέ, στη μέση του δρόμου. Νεκροί έπεσαν και οι 8 από τους δράστες.
20 Νοεμβρίου, Μπαμακό, Μάλι. Ομάδα ενόπλων εισβάλλει στο ξενοδοχείο Radisson Blu και κρατά ομήρους 170 ανθρώπους. Τον απολογισμό έδωσε μία ημέρα μετά ο πρόεδρος της χώρας: 27 νεκροί.
Ο πόλεμος στη Συρία και ο ISIS
Προσφυγικό και τρομοκρατία έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο στη Συρία και τη δράση του ISIS (Ισλαμικό Κράτος). Δείτε τι έλεγε στην Athens Voice (τ. 549) ο Δημήτρης Μπούρας, ο οποίος είναι φωτογράφος-ερευνητής και έχει επισκεφθεί τις περιοχές αυτές πολλές φορές.
Για τις αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία:Στη Συρία πολεμάνε, βασικά, τέσσερις διαφορετικές πλευρές. Ο κυβερνητικός στρατός που βρίσκει στήριξη από τη Χεζμπολά του Λιβάνου και το Ιράν, η Daesh (IS/ISIS), το τοπικό παρακλάδι της Αλ Κάιντα (Αλ Νούσρα) και ο ελεύθερος συριακός στρατός (FSA), που τον στηρίζουν οι δυτικές χώρες και στις τάξεις του βρίσκονται όλοι αυτοί που αποσκίρτησαν από το στρατό του προέδρου Άσαντ. Σε όλα αυτά έρχονται και προστίθενται 228 καταμετρημένες αντάρτικες ομάδες με διαφορετικά «θέλω» και «πιστεύω» – κάποιες μάχονται απλά και μόνο για να «απελευθερώσουν» τη συνοικία τους. Συνάπτουν παροδικές συμμαχίες ή ξαφνικά αρχίζουν και μάχονται μεταξύ τους. Σε κάποιες από τις ομάδες αυτές ο μισθός το 2011 και το 2012 ήταν 1.500 δολάρια και σήμερα είναι 30 με 40. Γι’ αυτό εγκαταλείπουν πολλοί. Γιατί η Συρία δεν είναι πια η Συρία, είναι ένα φρενοκομείο, μια παγκόσμια έκθεση πολέμου και εμείς βρισκόμαστε εκεί για να μην μπορεί κανείς να πει «μα δεν ήξερα τι γινόταν στην Συρία». Όμως και αυτό πλέον δεν έχει νόημα, μιας και ο έλεγχος έχει χαθεί εντελώς και καμία εμπιστοσύνη δεν υπάρχει – όλα είναι εμπορεύσιμα με πρώτο την ανθρώπινη ύπαρξη.
Για το Daesh (ISIS/IS - Ισλαμικό Κράτος): Ήταν τέτοια η διαφθορά στο Ιράκ που οι σουνίτες υποδέχθηκαν τον ISIS σχεδόν σαν απελευθερωτές. Ο ISIS υποσχέθηκε στους σουνίτες προστασία, θρησκεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες και πολλά από αυτά τα έκανε. Υποδομές που σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού οι εθνικές και θρησκευτικές διαφορές –οι ερμηνείες του Κορανίου– τους τα είχαν αρνηθεί. Μέχρι και εθνικό νόμισμα τύπωσε, το χρυσό δηνάριο, σαν μια πομπώδης δήλωση εθνοκάθαρσης. Δεν είναι μια τρομοκρατική οργάνωση με τα δυτικά μοντέλα, δεν χτυπά και μετά κρύβεται στα βουνά, έχει έδαφος και πληθυσμό. Και εάν εμείς στη Δύση όταν αναφερόμαστε στην Daesh εννοούμε τη Συρία, εκεί ακριβώς κρύβεται και η άγνοιά μας. Γιατί το αυτοαποκαλούμενο «Χαλιφάτο» πρώτον δεν αναγνωρίζει σύνορα –απλά «μεθόριο»– και, δεύτερον, σαν παιδί γέννημα θρέμα του Ιράκ δεν προσβλέπει στην πτώση του καθεστώτος του Άσαντ αλλά σε αυτό που αποτελεί διακαή πόθο του – το «Χαλιφάτο». Σε αυτό το τοπίο επιχειρούν με μια θαυμαστή στρατηγική που τους έχει χαρίσει ναπολεόντειες νίκες. Επιχειρούν στην κοιλάδα ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη, στις στέπες που απλώνονται και στην έρημο που ακολουθεί. Ίδιο πεδίο (terrain) και στο Ιράκ, ίδιο και στη Συρία, αλλά με μια ειδοποιό διαφορά, ότι έχουν να κάνουν με διαφορετικές πολιτικές συνθήκες και διαφορετικές στρατηγικές πολέμου. Έτσι συνεχώς καταφέρνουν να αιφνιδιάζουν και ελίσσονται. Όλα αυτά με δεδομένη την κατοχή μεγάλων τμημάτων της περιοχής, πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου.
Κρίση στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας
Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού Su-24 από τουρκικά μαχητικά στις 24 Νοεμβρίου θεωρήθηκε ως το σημαντικότερο παρόμοιο γεγονός από τη δεκαετία του ’50: Μια χώρα του ΝΑΤΟ προκαλούσε ανοιχτά τη Ρωσία. Η Άγκυρα υπερασπίστηκε, είπε, το δικαίωμά της να υπερασπίζεται τον εναέριο χώρο της, όμως και η απάντηση της Μόσχας ήταν σκληρή. Εκτός από το οικονομικό εμπάργκο σε διάφορα θέματα και τον περιορισμό στη δυνατότητα εισόδου Τούρκων, επιχειρηματιών και τουριστών, στη Ρωσία, αξιώνει τρεις όρους για να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις τους. Να υπάρξει επίσημη συγγνώμη, να δικαστούν οι υπεύθυνοι για την κατάρριψη του αεροσκάφους και να υπάρξει χρηματική αποζημίωση της Ρωσίας. Η Τουρκία δεν μπορεί και δεν πρόκειται να αποζημιώσει τη Ρωσία, ήταν η απάντηση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, με τη διεθνή κοινότητα να καλεί τις δύο πλευρές να επιδείξουν ψυχραιμία, καθώς ένα νέο περιστατικό μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο.
Ο Δημήτρης Μπούρας μάς είχε μιλήσει και για το ρόλο της Τουρκίας:Η Τουρκία βιώνει θεμελιώδεις αλλαγές – βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι προσπαθώντας να συγκρατήσει και να διαχειριστεί την ανομοιογένεια ενός πληθυσμού πολλών εκατομμυρίων. Αρκεί να αναζητήσει κανείς τους τρόπους που στήριξε την ανάπτυξή της τα τελευταία χρόνια. Κοινό μυστικό το «μαύρο χρήμα» του Ιράν, κοινό μυστικό και οι συναλλαγές πετρελαίου με το «Χαλιφάτο». Κοινός και ο φόβος δημιουργίας ενός κουρδικού κράτους που εκτός από τα χαλάσματα του Ιράκ και της Συρίας θα αναζητήσει και μεγάλο τμήμα του τουρκικού κράτους. Να μην ξεχνάμε ότι στην Τουρκία κατοικούν και ζουν περίπου 12 με 15 εκατομμύρια Κούρδων. Κι όσο ξεφουσκώνει το «τουρκικό οικονομικό θαύμα», που έφερε εκατομμύρια ανθρώπων στην Ιστανμπούλ και άλλα αστικά κέντρα, αυτή η μάζα πρέπει να μένει σε έλεγχο. Και τι καλύτερο εργαλείο από έναν πόλεμο – όχι έναν πόλεμο όπως τον γνωρίζαμε έως τώρα, αλλά τη νέα μορφή ενός υβριδικού πολέμου «un-declared war».
Οι σημαντικότερες εκλογικές αναμετρήσεις
Ισπανία: Γρίφος η επόμενη μέρα
Δύσκολος γρίφος η επόμενη μέρα των εκλογών στην Ισπανία, όπου το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι ήρθε μεν πρώτο, όμως χωρίς αυτοδυναμία και με τη δύναμή του σημαντικά μειωμένη. Μειωμένη ήταν και η δύναμη των Σοσιαλιστών, που ήρθαν δεύτεροι. Τα δύο μεγάλα κόμματα έχασαν πολλούς ψηφοφόρους, οι οποίοι κατευθύνθηκαν στο αριστερό Podemos (περίπου 20%) και στο φιλελεύθερο Ciudadanos (14%). Σύμφωνα με τους αναλυτές, το «κλειδί» κρατούν οι Σοσιαλιστές. Στην περίπτωση όμως που συμμαχήσουν με το Ραχόι θεωρείται βέβαιο ότι θα απολέσουν ακόμη ένα σημαντικό τμήμα των υποστηρικτών τους, ενώ το Podemos ναι μεν έχει «λειάνει» τις θέσεις του, ύστερα και από το ελληνικό παράδειγμα, τάσσεται όμως αναφανδόν υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος στην Καταλονία για την ανεξαρτησία, θέμα με το οποίο κύκλοι των Σοσιαλιστών δεν θέλουν ούτε να ακούν. Το βέβαιο είναι ότι οι Ισπανοί δεν επιθυμούν μια νέα εκλογική αναμέτρηση, καθώς σε πρόσφατη δημοσκόπηση δύο στους τρεις «ψήφισαν» υπέρ της δημιουργίας μιας συμμαχικής κυβέρνησης.
Πορτογαλία: Έκπληξη με κυβέρνηση σοσιαλιστών - αριστεράς
Εκπλήξεις έκρυβε το αποτέλεσμα της κάλπης στην Πορτογαλία, όπου ο κεντροδεξιός συνασπισμός, παρότι ήρθε πρώτος, είδε τα ποσοστά του να μειώνονται κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες και να μην καταφέρνει να βρει σύμμαχο για να κυβερνήσει. Έτσι, ο προερχόμενος από την κεντροδεξιά πρόεδρος, Σίλβα, αποφάσισε να δώσει τη διερευνητική εντολή στους Σοσιαλιστές, ζητώντας «εγγυήσεις πως η συμμαχία των Σοσιαλιστών με δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν θα θέσουν σε κίνδυνο την τήρηση των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων». Τελικά, οι Σοσιαλιστές κατέληξαν σε προγραμματική συμφωνία με το Μπλόκο (Αριστερά) και τη συμμαχία Πρασίνων και Κομμουνιστών και τον Ιανουάριο θα σχηματίσουν κυβέρνηση. Για την ιστορία, ο κεντροδεξιός συνασπισμός εξέλεξε 104 έδρες, οι Σοσιαλιστές 85, το Μπλόκο 19 και το CDU, ο συνασπισμός Κομμουνιστών και Πρασίνων, 16 έδρες. Μία έδρα πήρε το Κόμμα για τα ζώα και τη φύση.
Βρετανία: Σαρωτική νίκη Κάμερον και προβληματισμός για τις δημοσκοπήσεις
Συντριπτική ήταν η νίκη του Συντηρητικού κόμματος του Ντέιβιντ Κάμερον στις εκλογές του Μαΐου: συγκέντρωσε 331 έδρες και την απόλυτη πλειοψηφία. Νικητής θεωρήθηκε και το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα (SNP), που σε εθνικό επίπεδο αντιπροσωπεύει το 4,8% των ψήφων. Το Εργατικό Κόμμα έλαβε 232 έδρες, 26 λιγότερες σε σύγκριση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες που συμμετείχαν στον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Συντηρητικούς τα τελευταία 5 χρόνια, υπέστησαν πανωλεθρία, καθώς από τους 56 βουλευτές που είχαν εκλέξει «κράτησαν» μόνο τους 8, ενώ και ο ευρωσκεπτικιστής και λαϊκιστής Φάρατζ δεν κατάφερε για έκτη συνεχή φορά να κερδίσει την έδρα της εκλογικής του περιφέρειας. Από τα αποτελέσματα αυτά το ενδιαφέρον που προκύπτει είναι ο νέος αρχηγός των Εργατικών, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος θα επιχειρήσει να γυρίσει το κόμμα του προς τα αριστερά, αλλά και κάτι που βλέπουμε κι εμείς στην Ελλάδα: οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ντέρμπι μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών, με αποτέλεσμα να διαψευστούν πανηγυρικά. Ενόψει, μάλιστα, της ψηφοφορίας το 2017 για την παραμονή ή όχι της χώρας στην Ε.Ε., ήδη συστάθηκε επιτροπή ειδικών πανεπιστημιακών η οποία θα εξετάσει το θέμα και το πόρισμά της αναμένεται τον Ιανουάριο.
Αργεντινή: Άνοδος της δεξιάς στην εξουσία
Δεξιά στροφή στην Αργεντινή ύστερα από 12 χρόνια παραμονής στην εξουσία των περονιστών. Η τέως πρόεδρος, η σοσιαλίστρια Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ, η οποία διαδέχθηκε στην προεδρία τον σύζυγό της το 2007, δεν μπορούσε λόγω Συντάγματος να είναι ξανά υποψήφια. Και ο Ντανιέλ Σκιόλι, πρώην πρωταθλητής αγώνων ταχύτητας, δεν τα κατάφερε τελικά απέναντι στο νέο πρόεδρο, τον Μαουρίτσιο Μάκρι, ηγέτη του κόμματος «Θα Αλλάξουμε». Ο 56χρονος πολυεκατομμυριούχος, πρώην δήμαρχος του Μπουένος Άιρες και πρόεδρος της Μπόκα Τζούνιορς, έχει ήδη προαναγγείλει μια πιο φιλελεύθερη πολιτική. Αντικατέστησε όλα τα μέλη του ΔΣ της κεντρικής τράπεζας και σκοπεύει να έρθει σε ένα συμβιβασμό με τα κερδοσκοπικά ταμεία με τα οποία η χώρα βρίσκεται στα δικαστήρια μετά την πτώχευση του 2001, αλλά και να προσελκύσει ξένους επενδυτές. Παράλληλα, αλλάζει τις συμμαχίες της χώρας, καθώς ζήτησε την αποβολή της Βενεζουέλας από την εμπορική συμμαχία της Νότιας Αμερικής, τη Mercosur, επειδή η κυβέρνησή της, όπως λέει, φυλακίζει ηγέτες της αντιπολίτευσης. Οι περονιστές, από την άλλη, αφού μίλησαν για «ουσιαστικά ισόπαλο αποτέλεσμα», διαμηνύουν ότι θα επιστρέψουν σύντομα στην εξουσία και κατηγορούν τον Μάκρι ότι θα υποβάλει τους 41 εκατομμύρια πολίτες της χώρας στις αποτυχημένες νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές της δεκαετίας του ’90 που οδήγησαν στην πτώχευση του 2001.
Βενεζουέλα: Πρώτη ήττα για τον Νίκολας Μαδούρο
Ιστορικές ήταν οι εκλογές του 2015 για τη χώρα, καθώς η αντιπολίτευση κέρδισε την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο για πρώτη φορά ύστερα από 16 χρόνια και, μάλιστα, με πλειοψηφία σχεδόν τριών πέμπτων. Το «Τραπέζι της Δημοκρατικής Ενότητας» (MUD), ο μεγάλος συνασπισμός της αντιπολίτευσης, υποστηρίζει ότι με την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο θα καταφέρει να περάσει νόμους για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, αν και ο Νίκολας Μαδούρο, διάδοχος του Ούγκο Τσάβες από το 2013, παραμένει πρόεδρος. Η αντιπολίτευση ήταν το ξεκάθαρο φαβορί για τις εκλογές, λόγω της μεγάλης δυσαρέσκειας των πολιτών για την οικονομική κρίση, η οποία προκλήθηκε από την πτώση των τιμών του αργού πετρελαίου στη χώρα με τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στον κόσμο.
Οι μεγάλες τραγωδίες
Πιλότος ρίχνει αεροσκάφος στις Άλπεις
Στις 24 Μαρτίου αεροσκάφος Α320 της γερμανικής εταιρείας Germanwings συντρίβεται στις γαλλικές Άλπεις, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 150 επιβαίνοντες. Ο συγκυβερνήτης, Αντρέας Λούμπιτς, φέρεται να έριξε εσκεμμένα το αεροπλάνο στην πλαγιά του βουνού, καθώς έπασχε από βαριά κατάθλιψη – την τελευταία πενταετία είχε απευθυνθεί σε 41 γιατρούς, ενώ έκρυβε το πρόβλημά του στο χώρο εργασίας του. Η Lufthansa, μητρική εταιρία της Germanwings, ανακοίνωσε ότι είναι πιθανόν να αρχίσει να υποβάλλει σε αιφνιδιαστικούς ιατρικούς ελέγχους τους πιλότους της, ώστε να ανιχνεύεται η τακτική λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε πως όλοι οι πιλότοι των εταιρειών που πετούν στο χώρο της Ε.Ε. θα πρέπει να υποβάλλονται σε ψυχομετρικά τεστ και να δίνουν πρόσβαση στο ιατρικό τους ιστορικό για τη δημιουργία ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων.
Πολύνεκροι σεισμοί στο Νεπάλ
Έγινε στις 25 Απριλίου και ήταν μεγέθους 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Στις 12 Μαΐου ακολούθησε ένας ακόμη ισχυρός σεισμός 7,3 Ρίχτερ. Στους δύο σεισμούς σκοτώθηκαν τουλάχιστον 8.700 άνθρωποι, ενώ τα σπίτια που καταστράφηκαν από τις κατολισθήσεις ήταν περίπου 300.000, σύμφωνα με την τοπική κυβέρνηση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι να βρεθούν εκτεθειμένοι στην περίοδο των μουσώνων που ακολούθησε. Ειδικοί από το πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ είπαν ότι ο σεισμός μετακίνησε το έδαφος κάτω από το Κατμαντού, την πρωτεύουσα του Νεπάλ, κατά περίπου τρία μέτρα προς τα νότια, ενώ η Εθνική Υπηρεσίας Τοπογραφίας, Χαρτογραφίας και Γεωπληροφορικής της Κίνας ανακοίνωσε ότι η κορυφή του όρους Έβερεστ μετακινήθηκε τρία εκατοστά νοτιοδυτικά.
Ποδοπάτημα στη Μέκκα
Περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι βρήκαν τραγικό θάνατο όταν ποδοπατήθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου στον καταυλισμό της Μίνα, λίγο χιλιόμετρα από την ιερή πόλη του μουσουλμάνων, Μέκκα, στη Σαουδική Αραβία. Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι ορισμένοι προσκυνητές, προκειμένου να σώσουν τις ζωές τους, ποδοπάτησαν άλλους προσκυνητές σαν να μην επρόκειτο για ανθρώπους, καθώς και ότι οι πρώτοι που έπεσαν ήταν οι πιο ηλικιωμένοι, γυναίκες και ασθενείς. Η Σαουδική Αραβία δέχτηκε σφοδρή κριτική για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τον απολογισμό των θυμάτων.
Τα καλά νέα της χρονιάς
Συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν
Στις 14 Ιουλίου έξι παγκόσμιες δυνάμεις, οι ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα, Βρετανία και Γερμανία, ήρθαν σε συμφωνία με το Ιράν. Η συμφωνία αυτή χαρακτηρίστηκε ως ορόσημο και έχει στόχο τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, με αντάλλαγμα την άρση των διεθνών οικονομικών κυρώσεων που έχουν οδηγήσει τη χώρα σε απομόνωση σχεδόν επί μια δεκαετία. Ενάντια εκφράστηκαν Ισραήλ και Σαουδική Αραβία, ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε λόγο για μια ολοκληρωμένη μακροπρόθεσμη συμφωνία με το Ιράν που θα εμποδίσει την απόκτηση πυρηνικών όπλων και θα μειώσει τις πιθανότητας μιας κούρσας εξοπλισμών με πυρηνικά στη Μέση Ανατολή. Η συμφωνία προβλέπει τον περιορισμό του εμπλουτισμού ουρανίου και της παραγωγής πλουτωνίου. Στις αρχές του 2016 θα αρχίσουν οι επιθεωρήσεις από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας και από αυτές θα προκύψει αν αρθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την άρση των κυρώσεων του ΟΗΕ.
Συμφωνία για την κλιματική αλλαγή
Ύστερα από μια 20ετία αδιέξοδων συναντήσεων και έξι χρόνια μετά την απογοητευτική σύνοδο της Κοπεγχάγης, οι ηγέτες 195 χωρών συμφώνησαν στις 12 Δεκεμβρίου στο Παρίσι σε ένα κοινό σχέδιο δράσης για τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η συμφωνία δεσμεύει τις κυβερνήσεις να διατηρούν την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου και όλες οι χώρες, και οι Κίνα και Ινδία, προβλέπεται να μειώσουν τις εκπομπές τους. Επιπλέον, ΗΠΑ και Ε.Ε. συμφώνησαν να βοηθήσουν οικονομικά τις φτωχότερες χώρες ώστε να προσαρμόσουν τις οικονομίες τους στα νέα δεδομένα. Η συμφωνία ήρθε ύστερα από 13 ημέρες διαπραγματεύσεων και η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace σχολίασε ότι «στέλνει στην άσχημη πλευρά της ιστορίας» την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα.
Νέα σελίδα στις σχέσεις ΗΠΑ - Κούβας
Στις 20 Ιουλίου υψώθηκε η κουβανική σημαία στην πρεσβεία της χώρας στην Ουάσιγκτον, στις 14 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η έπαρση της αμερικανικής σημαίας στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα. Οι σχέσεις των δύο χωρών άρχισαν να χαλούν από την Επανάσταση του 1959 που έφερε τον Φιντέλ Κάστρο στην εξουσία, ενώ οι ΗΠΑ υπέστηλαν στη σημαία τους από την πρεσβεία της Αβάνας δύο χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 1961. Έκτοτε οι σχέσεις των δύο χωρών είχαν τα χαρακτηριστικά του ψυχρού πολέμου. Η Κούβα ζητεί από τις ΗΠΑ να τερματίσουν το οικονομικό εμπάργκο που επιβάλλουν στη χώρα εδώ και δεκαετίες και να επιστρέψουν την αμερικανική ναυτική βάση του Γκουαντάναμο που διατηρούν στην ανατολική Κούβα. Οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πιέσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα ζητήσουν οι φυγάδες στους οποίους έχουν χορηγήσει άσυλο να μπορούν να επιστρέψουν στο νησί, ενώ θα υποστηρίξουν διεκδικήσεις Αμερικανών των οποίων περιουσίες είχαν εθνικοποιηθεί από την κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο.
Νερό στον Άρη
Σε μια έκτακτη συνέντευξη Τύπου στις 28 Σεπτεμβρίου ερευνητές της NASA ανακοίνωσαν ότι βρήκαν τις «πιο ισχυρές ενδείξεις έως σήμερα» για την ύπαρξη αλμυρού νερού στον Άρη. Η ύπαρξη νερού στον Κόκκινο Πλανήτη αυξάνει την πιθανότητα ύπαρξης ζωής σε αυτόν. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα σημεία αυτά θεωρητικά είναι ιδανικά για μελλοντικές αποστολές αστροναυτών στον Άρη, καθώς θα μπορούσαν να ανεφοδιασθούν με νερό, αν και επισημαίνουν ότι κάθε αποστολή στον πλανήτη θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγει τη μόλυνσή του με μικρόβια από τη Γη.
27°
