Σχόλιο-γροθιά με Playmobil: Άνθρωποι σκλάβοι των ΑΤΜ

«Η κατάρρευση της Ευρώπης, όπως φαίνεται μέσα από τα παιχνίδια» είναι ο τίτλος του μεγάλου θέματος των πολιτιστικών σελίδων της βρετανικής εφημερίδας Guardian.

O λόγος για τα ευφάνταστα δημιουργήματα του Έλληνα σεναριογράφου Νίκου Παπαδόπουλου, ο οποίος χρησιμοποιώντας Playmobil σχολίασε καυστικά την κρίση που έχει χτυπήσει την Ευρώπη τα τελευταία έξι χρόνια.

Άνθρωποι-σκλάβοι των ΑΤΜ, Χρυσαυγίτες παροπλισμένοι, λουόμενοι περικυκλωμένοι από πρόσφυγες και η Άνγκελα Μέρκελ με κέρατα στο κεφάλι σαν αφέντρα των Βίκινγκς με τα σκυλάκια της, τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη.

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα δημιουργήματα του Νίκου Παπαδόπουλου που παρουσιάστηκαν στον Guardian. O Έλληνας καλλιτέχνης ο οποίος εργάζεται στη χώρα μας ως σεναριογράφος κι έχει πτυχίο Φυσικής από το ΑΠΘ και διδακτορικό στην Αστρονομία, ανέφερε στη δημοσιογράφο Nadja Sayej ότι πηγή έμπνευσης για αυτόν αποτέλεσε ένα συνηθισμένο παιχνίδι με τον γιο του Ιωάννη-Μάριο. «Προσποιούμασταν ότι θα πάει στο κρεβάτι χρησιμοποιώντας Playmobil, γεγονός που μου έδωσε την ιδέα να δημιουργήσω σκηνές όχι μόνο από τη ζωή στο σπίτι αλλά από ολόκληρη την κοινωνία» λέει ο κ. Παπαδόπουλος.

Από τότε, ο Έλληνας καλλιτέχνης έχει δαπανήσει 900 ευρώ και πολύ χρόνο για να μετατρέψει τα playmobil σε έργα που έχουν κάτι να πουν αναφορικά με την οικονομική κρίση και το προσφυγικό, αλλά και την εξάλειψη της βίας απέναντι στις γυναίκες.

«Στην πραγματική φωτογραφία» από παραλία της Κω, ο δημιουργός μιλώντας στον Guardian θυμάται πως «η μητέρα και ο γιος της έφτασαν από τη θάλασσα, και η γυναίκα που έκανε ηλιοθεραπεία στην ξαπλώστρα γύρισε από την άλλη για να αποφύγει την επαφή με τους πρόσφυγες ώστε να μην καταστραφούν έτσι οι διακοπές της». Στο δημιούργημα του Παπαδόπουλου, η λουόμενη μετακινεί τα γυαλιά ηλίου της για να δει καλύτερα τη γυναίκα με την κόκκινη μπούρκα. «Είναι μήνυμα σε αυτούς που ενδιαφέρονται μόνο για τους εαυτούς τους και δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για τους ανθρώπους που υποφέρουν από τον πόλεμο, την ώρα που ειρωνικά το μόνο πράγμα που θέλουν είναι μια ασφαλέστερη και καλύτερη ζωή για αυτούς και τα παιδιά τους».

Η ελληνική κρίση στο «μεγαλείο» της. Ένα μηχάνημα αυτόματης ανάληψης ΑΤΜ σέρνει με αλυσίδα τον σκλαβωμένο πελάτη. Η δημιουργία αυτή σχολιάζει το ημερήσιο όριο ανάληψης των 60 ευρώ ημερησίως. «Ήταν σαν όλοι αυτοί να είναι σκλάβοι των ΑΤΜ. Για αυτό και ονόμασα τη φωτογραφία “ATM’s Bitch”. Το τελικό συμπέρασμα είναι: “Να φοβάστε τους κενούς ανθρώπους και όχι τα άδεια ΑΤΜ”».

Κατά πολλούς, η πιο ξεκαρδιστική δημιουργία μιας πραγματικότητας που «καίει» είναι αυτή με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ που φορά το γνωστό καπέλο των Βίκινγκς με τα κέρατα και κρατά από τα λουριά δυο Έλληνες πολιτικούς. «Αυτοί οι δύο άνδρες συμβολίζουν τους υποψήφιους πρωθυπουργούς των τελευταίων εκλογών, τους οποίους βλέπω σαν τα σκυλάκια της Μέρκελ» λέει ο Παπαδόπουλος αναφερόμενος στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη. Στον Ευάγγελο Μεϊμαράκη μάλιστα, έχει ζωγραφίσει κι ένα μουστάκι.

Τέλος, ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα έργα του Παπαδόπουλου, κατά τη Nadja Sayej είναι αυτό που δείχνει έναν οπαδό της Χρυσής Αυγής να επιτίθεται σε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο. «Δεν μπορούν να αντέξουν την ελεύθερη δημοκρατική έκφραση» λέει ο Έλληνας δημιουργός.

Ο στόχος του Νίκου Παπαδόπουλου είναι τριπλός: Να είναι αστείος, επικριτικός στην κυβέρνηση και να καταδείξει σε εμάς τους ίδιους τις συνέπειες των πράξεών μας. «Όσο θεωρούμε ότι μόνο οι πολιτικοί είναι υπεύθυνοι για τη μιζέρια μας, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει» υποστηρίζει.

Ο «πόλεμος» με την Playmobil

Πάντως, δεν είδαν όλοι με «καλό μάτι» τη χρησιμοποίηση των Playmobil ως κομμάτι μιας πράξης τέχνης με πολιτικό περιεχόμενο. Η εταιρεία κατέβασε το πρώτο του site με το πρόσχημα της παραβίασης εμπορικών σημάτων και της «πολιτικής» χρήσης των προϊόντων της.

Αυτό όμως, δεν τον πτόησε και άνοιξε νέο site. Τότε, δέχθηκε νέα προειδοποίηση ότι θα μπορούσε να ξαναγίνει το ίδιο αν δεν αφαιρούσε το πολιτικό περιεχόμενο.

Έπειτα από μια σειρά διαπραγματεύσεων με την Playmobil, η ιστοσελίδα του και το blog του έχουν το μήνυμα πως οι εικόνες του δεν χορηγούνται, δεν παράγονται αλλά ούτε έχουν την άδεια της Playmobil.

«Θα έπρεπε να έχω το δικαίωμα να χρησιμοποιώ ένα παιχνίδι που έχω αγοράσει με τον τρόπο που εγώ επιθυμώ χωρίς λογοκρισία» διαμηνύει από την πλευρά του ο Νίκος Παπαδόπουλος ο οποίος εξακολουθεί να παίζει ακόμα με τις διάσημες φιγούρες μαζί με τον γιο του.

«Μια φιγούρα Playmobil συμβολίζει κάτι αγνό και αθώο. Όταν την τοποθετώ σε μια σκληρή ανθρώπινη σκηνή, θέλω να υπενθυμίσω στον κόσμο αυτό το συναίσθημα που είχαν ως παιδιά, το συναίσθημα που χάσαμε εντελώς. Τα παιδιά μου δεν το έχουν χάσει και ελπίζω ότι όταν θα έρθει η ώρα που θα πρέπει να καταλάβουν την πραγματικότητα, η πραγματικότητα αυτή να είναι πιο ανθρώπινη» καταλήγει ο Έλληνας δημιουργός.

Twitter: @Anti_Marianna