Σύνοδος Κορυφής: Τηλεφώνημα Μακρόν σε Τραμπ - Ζελένσκι - Διχογνωμία για την αποστολή στρατού στην Ουκρανία

Σήμερα (18.2) ξεκινούν οι συνομιλίες Ρωσίας - ΗΠΑ στο Ριάντ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου. Οι συνομιλίες έρχονται μόλις ένα μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ και αντικατοπτρίζουν μια σημαντική απόκλιση από τη θέση του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος απέφευγε τις δημόσιες επαφές, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Ρωσία δεν ήταν σοβαρός συνομιλητής για τον τερματισμό του πολέμου. 

Σύμφωνα με το Reuters, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο. Η Ουκρανία λέει ότι δεν μπορούν να γίνουν συμφωνίες για λογαριασμό της στις συνομιλίες, τη στιγμή που το Κίεβο δεν προσκλήθηκε σε αυτές. Αμερικανοί αξιωματούχοι επιχειρούν να θεωρήσουν τις σημερινές συνομιλίες ως μια πρώτη επαφή για να καθορίσουν εάν η Μόσχα μπορεί να αποτελέσει σοβαρό συνομιλητή για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο πρότεινε οι συζητήσεις να καλύπτουν «όλο το σύμπλεγμα των ρωσοαμερικανικών σχέσεων», καθώς και να προετοιμαστούν για συνομιλίες για μια πιθανή διευθέτηση σχετικά με την Ουκρανία και μια συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων.

Σε ανάλυσή του, το CNN υποστηρίζει ότι το γεγονός ότι ο Τραμπ σπεύδει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, ίσως ανοίγει ένα επικίνδυνο ρήγμα. «Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ποθεί έναν πρόωρο πολιτικό θρίαμβο για να τροφοδοτήσει τις αξιώσεις του για το Νόμπελ Ειρήνης». Οι τελευταίες εξελίξεις θέτουν υπαρξιακά ζητήματα για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η ένταση επιδεινώθηκε με την απόφαση του προέδρου να αποκλείσει αξιωματούχους από το Κίεβο και ευρωπαϊκές δυνάμεις από τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας που πραγματοποιήθηκαν στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη.

Ο Τραμπ θέλει μια συμφωνία – ίσως οποιαδήποτε συμφωνία για την Ουκρανία

Ο πόλεμος συχνά φαίνεται να αποσπά την προσοχή από αυτό που πραγματικά θέλει ο Τραμπ: την ευκαιρία να βρεθεί με τον Πούτιν, έναν από τους ισχυρούς παγκόσμιους άντρες που θαυμάζει. Το CNN επισημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα οι τελευταίες εξελίξεις να αλλάξουν τη δυναμική αυτού του πολέμου. Ο Τραμπ εκφράζει μόνο μια πραγματικότητα που πολλοί Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μοιράζονται ιδιωτικά εδώ και μήνες: ότι η Ουκρανία δεν μπορεί πλέον να κερδίσει τον πόλεμο και να διώξει τη Ρωσία από όλα τα εδάφη που έχει καταλάβει.

Οι θαυμαστές του Τραμπ τον επαινούν ατελείωτα ως τον μεγαλύτερο διαπραγματευτή στον κόσμο. Στην πιο ασυνήθιστη κίνησή του, ο Τραμπ προσπάθησε να διεκδικήσει τον μισό από τον πλούτο της Ουκρανίας. Ο Τραμπ φαίνεται να έχει ελάχιστη κατανόηση των ιστορικών κινδύνων είτε στην Ουκρανία είτε στη Μέση Ανατολή, δεδομένου του σχεδίου του να μετακινήσει τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα ώστε να μπορέσει να χτίσει παραλιακά θέρετρα. Η άποψη του Τραμπ για κάθε γεωπολιτική κρίση ως μια συμφωνία ακινήτων που περιμένει να κλείσει υποδηλώνει ότι «μπορεί να ασπαστεί μια συμφωνία που επιτρέπει στον Πούτιν να κρατήσει όλη τη γη που έχει κλέψει μόνο και μόνο για να σταματήσει τον πόλεμο». Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Μια εσπευσμένη ειρηνευτική συμφωνία που ενισχύει τη Ρωσία και αποδυναμώνει την ευρωπαϊκή ασφάλεια επικυρώνοντας τον επεκτατισμό του Πούτιν πιθανότατα θα έσπερνε τους σπόρους για έναν ακόμη χειρότερο μελλοντικό πόλεμο, τονίζει το CNN. 

Τι δηλώνει το Κρεμλίνο ενόψει των σημερινών συνομιλιών

Η Ρωσία ελπίζει ότι οι ΗΠΑ θα ακούσουν τη θέση της Μόσχας στις συνομιλίες στο Ριάντ, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου.

Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax επικαλέστηκε τον Kirill Dmitriev, έναν πρώην τραπεζίτη της Goldman Sachs με σπουδές στις ΗΠΑ, ο οποίος έπαιξε ρόλο στις πρώτες επαφές μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ ως προέδρου από το 2016-20. Εν τω μεταξύ, η έναρξη των συνομιλιών Ρωσίας-ΗΠΑ δεν θα έχει αντίκτυπο στη συνεργασία της Μόσχας με την Τεχεράνη, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Tass την Τρίτη, επικαλούμενο τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. Πρόσθεσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να βοηθήσει το Ιράν στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με το πυρηνικό του πρόγραμμα. 

Η στάση που τηρεί η Ευρώπη

Μερικοί ηγέτες στη σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα (17.2) στη Γαλλία - ειδικά ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, ο οποίος απέχει μία εβδομάδα από τις εκλογές - θέλησαν να εμποδίσουν οποιαδήποτε συζήτηση για την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Ο Κιρ Στάρμερ, αφού δεσμεύτηκε την Κυριακή για την αποστολή βρετανικών στρατευμάτων, προχώρησε παραπέρα επιμένοντας ότι μια τέτοια δύναμη ήταν εφικτή μόνο με την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Μιλώντας μετά την τρίωρη σύνοδο κορυφής, είπε: «Η Ευρώπη πρέπει να παίξει τον ρόλο της και είμαι έτοιμος να εξετάσω τη δέσμευση των βρετανικών δυνάμεων, εάν υπάρξει μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία, αλλά πρέπει να υπάρξει backstop των ΗΠΑ, γιατί η εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ είναι ο μόνος τρόπος για να αποτρέψει αποτελεσματικά τη Ρωσία από το να επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία».

Η έκτακτη σύνοδος κορυφής συγκλήθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, 48 ώρες μετά την ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, εν μέσω αυξανόμενων φόβων στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι ο Τραμπ και ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, προσπαθούν να διαπραγματευτούν το μέλλον της ασφάλειας της ηπείρου πάνω από τα κεφάλια των Ευρωπαίων ηγετών. Ο Μακρόν είπε μετά τη σύνοδο κορυφής ότι μίλησε τόσο με τον Τραμπ όσο και με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ότι «θα εργαστούμε για αυτό μαζί με όλους τους Ευρωπαίους, Αμερικανούς και Ουκρανούς – αυτό είναι το κλειδί. Αναζητούμε μια ισχυρή και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία. Για να το πετύχει αυτό, η Ρωσία πρέπει να τερματίσει την επιθετικότητά της και αυτό πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας για τους Ουκρανούς», δήλωσε ο Μακρόν στο X.

«Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος αυτή η κατάπαυση του πυρός να καταλήξει όπως οι συμφωνίες του Μινσκ», είπε, αναφερόμενος στις συμφωνίες που επιδίωκαν να τερματίσουν τη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία το 2014 και το 2015.

Ο Στάρμερ επέμεινε ότι οι ΗΠΑ δεν είναι έτοιμες να εγκαταλείψουν το ΝΑΤΟ, αλλά είπε ότι το ζήτημα του επιμερισμού των βαρών εντός της συμμαχίας έχει γίνει πιεστικό. «Αυτή τη στιγμή πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη νέα εποχή στην οποία βρισκόμαστε τώρα και να μην κολλάμε απελπιστικά στις ανέσεις του παρελθόντος και να αναλάβουμε την ευθύνη για την ασφάλειά μας και την ήπειρό μας», είπε.

Ο Σολτς συμφώνησε με τον Στάρμερ ότι μια τέτοια δύναμη ήταν αδιανόητη χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ, αλλά επέκρινε τη συζήτηση για τα στρατεύματα ως «εντελώς πρόωρη και εντελώς λάθος στιγμή για να γίνει αυτή η συζήτηση τώρα». «Δεν βρισκόμαστε ακόμη σε ειρήνη, αλλά εν μέσω ενός πολέμου που διεξάγεται βάναυσα από τη Ρωσία». 

Σε μια σύνοδο κορυφής που δεν είχε ποτέ σκοπό να καταλήξει σε απόφαση, η πιο ξεκάθαρη συναίνεση αφορούσε την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε: «Δεν θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά την Ουκρανία εάν δεν λάβουμε άμεσα συγκεκριμένα μέτρα σχετικά με τις δικές μας αμυντικές δυνατότητες. Εάν η Ευρώπη, και αυτό συμβαίνει σήμερα, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το στρατιωτικό δυναμικό της Ρωσίας, τότε πρέπει να καλύψουμε αμέσως τη διαφορά».

Ο Σολτς είπε επίσης ότι ήθελε να δοθεί έμφαση στο πώς η Ευρώπη θα μπορούσε να αφαιρέσει τις αυξήσεις των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες δημοσιονομικού χρέους. «Είναι ξεκάθαρο ότι η συνεχής και απαραίτητη υποστήριξή μας στην Ουκρανία, είναι δυνατή μόνο εάν μπορούμε να αποφασίσουμε να τη χρηματοδοτήσουμε χωριστά», είπε. Επικρίνοντας την απόφαση του Τραμπ να βιαστεί για ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, είπε ότι είναι «πολύ ακατάλληλο» να έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το αποτέλεσμα των συνομιλιών που δεν είχαν ακόμη πραγματοποιηθεί και διεξάγονταν χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας. Είπε ότι «είναι σαφές για εμάς: πρέπει να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία – και πρέπει να μπορεί να βασίζεται σε εμάς».

Μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ έχουν αρνηθεί να δεσμευτούν να παράσχουν οποιαδήποτε βοήθεια. «Το ΝΑΤΟ βασίζεται στο γεγονός ότι ενεργούμε πάντα μαζί και παίρνουμε ρίσκα μαζί, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλειά μας. Αυτό δεν πρέπει να τεθεί υπό αμφισβήτηση», είπε ο Σολτς. 

Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, η οποία έφτασε σχεδόν με μια ώρα καθυστέρηση για τη σύνοδο κορυφής, είπε ότι η επιλογή «που περιλαμβάνει την ανάπτυξη Ευρωπαίων στρατιωτών στην Ουκρανία μού φαίνεται ότι είναι η πιο περίπλοκη και ίσως η λιγότερο αποτελεσματική. Θα πρέπει να διερευνηθούν άλλοι δρόμοι που περιλαμβάνουν επίσης τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών, επειδή είναι στο ευρωατλαντικό πλαίσιο που θεμελιώνει την ευρωπαϊκή και αμερικανική ασφάλεια», είπε.

Με πληροφορίες από CNN και Guardian