Oυκρανία: Τι «βγήκε» από την έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ευρώπης
Οι ηγέτες πολλών από τις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης ήρθαν στο Παρίσι τη Δευτέρα σε μια προσπάθεια να διαμορφώσουν μια στρατηγική για τη δική τους ασφάλεια, καθώς οι απεσταλμένοι του προέδρου Τραμπ προετοιμάζονται για συνομιλίες με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανίαχωρίς αυτούς.
Η συνάντηση για την Ουκρανία στο Παρίσι οργανώθηκε εσπευσμένα μετά την πρώτη επίσκεψη στην Ευρώπη την περασμένη εβδομάδα του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς και του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, η οποία άφησε τους Ευρωπαίους ηγέτες θορυβημένους τόσο από τον τόνο όσο και από το μήνυμα της νέας κυβέρνησης Τραμπ και από το τι μπορεί να επιφυλάσσει για την ήπειρο.
Το τηλεφώνημα του κ. Τραμπ την περασμένη εβδομάδα στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έσπασε τις γραμμές των περισσότερων Ευρωπαίων συμμάχων που προσπάθησαν να απομονώσουν τον άνθρωπο που διέταξε την εισβολή στην κυρίαρχη Ουκρανία πριν από τρία χρόνια την επόμενη εβδομάδα.
Οι συναντήσεις με τους Αμερικανούς αξιωματούχους έσπειραν τον πραγματικό φόβο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αποσύρουν χιλιάδες στρατιώτες από την Ευρώπη σε ένα χρονοδιάγραμμα που θα αφήσει την Ευρώπη ευάλωτη σε μια επιθετική Ρωσία και ότι ο Τραμπ θα κλείσει συμφωνία με τον Πούτιν χωρίς την Ουκρανία και την Ε.Ε.
Η συνάντηση, που συγκάλεσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν στο Μέγαρο των Ηλυσίων, αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια να συζητηθεί μια πιο συντονισμένη και συλλογική απάντηση στην κυβέρνηση Τραμπ.
Ο Ζελένσκι δήλωσε επίσης ότι όταν πρόκειται να γίνει μια συμφωνία με τη Ρωσία, «η Ευρώπη πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων - δεν ξέρω με ποια μορφή, αλλά αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς».
Ο Ίβο Ντάαλντερ, πρώην Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, ο οποίος βρισκόταν στο Μόναχο, δήλωσε ότι Ζελένσκι είπε στη συγκέντρωση ότι οι Ευρωπαίοι «έχουν συνειδητοποιήσει ότι βρίσκονται μαζί σε αυτή τη βάρκα και δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στις ΗΠΑ».
«Έτσι, πρέπει να εξαρτώνται ο ένας από τον άλλον και οι Ευρωπαίοι πρέπει να αποφασίσουν αν θα πρέπει να παρέμβουν για να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να συνεχίσουν τον πόλεμο, αν η προτεινόμενη συμφωνία είναι κακή, ή να πετάξουν το Κίεβο κάτω από το λεωφορείο, κάτι που θα σήμαινε κατευνασμό του Πούτιν», τόνισε ο Ντάαλντερ. «Τώρα συνειδητοποιούν ότι δεν έχουν καμία πραγματική επιλογή και ότι πρέπει να στηρίξουν την Ουκρανία, και γι' αυτό γίνεται αυτή η συνάντηση».
Αλλά ήδη υπήρχαν ρωγμές. Στις συνομιλίες του Παρισιού συμμετείχαν ηγέτες από τη Γερμανία, τη Βρετανία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Ισπανία, την Ολλανδία και τη Δανία, καθώς και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Υπήρξαν επικρίσεις από ευρωπαϊκά κράτη πρώτης γραμμής που δεν προσκλήθηκαν, με έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Βαλτικής να λέει ότι η πρωτοβουλία του Μακρόν διασπά την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι η συνάντηση θα έπρεπε να είχε συγκληθεί από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και όχι από τον Γάλλο πρόεδρο.
Όπως κάνει συχνά, ο Μακρόν εκμεταλλεύτηκε ένα αντιληπτό κενό στην ευρωπαϊκή ηγεσία για να συγκαλέσει αυτή την άτυπη συνάντηση για να μιλήσει για μια συλλογική απάντηση σε αυτό που πολλοί αντιλαμβάνονται ως αμερικανική υποχώρηση από την επί δεκαετίες ευθύνη για την ασφάλεια στην Ευρώπη, προκειμένου να επικεντρωθεί στην Ασία και τις εγχώριες προκλήσεις.
Ο Μακρόν έχει καταστήσει τις εκκλήσεις για αυξημένη ευρωπαϊκή κυριαρχία και ικανότητα αυτοάμυνας χαρακτηριστικό γνώρισμα της προεδρίας του, την οποία έχει μερικές φορές αποκαλέσει «στρατηγική αυτονομία», λιγότερο εξαρτημένη από την Ουάσινγκτον.
«Η διασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία που θα διασφαλίζει την κυριαρχία της μακροπρόθεσμα είναι απαραίτητη, αν θέλουμε να αποτρέψουμε τον Πούτιν από περαιτέρω επιθετικότητα στο μέλλον», έγραψε ο κ. Starmer.
Ο Μακρόν μιλάει εδώ και μήνες σε Ευρωπαίους ηγέτες για τη δημιουργία μιας ρυθμιστικής δύναμης κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία, ώστε να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία θα διατηρηθεί. Αλλά η αρχική του ιδέα ήταν να έχει ευρωπαϊκές δυνάμεις μακριά από τις γραμμές του μετώπου, για να βοηθήσει τους Ουκρανούς με την εκπαίδευση και την υλικοτεχνική υποστήριξη.
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι πρέπει πρώτα να αποφασιστεί τι είδους δύναμη απαιτείται, με τι είδους πόρους και τι θα συμβεί αν δεχτούν επίθεση από τη Ρωσία. Για το λόγο αυτό οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν πει ότι πρέπει να έχουν εγγυήσεις για την αμερικανική συμμετοχή, ακόμη και αν τα αμερικανικά στρατεύματα δεν βρίσκονται στο έδαφος, για βασικά οπλικά συστήματα, αεράμυνα, αεροπορική κάλυψη, δορυφορικές πληροφορίες και άλλα παρόμοια.
Αλλά όλα αυτά θα εξαρτηθούν από το τι είδους συμφωνία θα προκύψει και αν η Ουκρανία θα την αποδεχθεί. Για το λόγο αυτό πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν πει ότι η συζήτηση είναι προκαταρκτική, αν όχι πρόωρη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Χοσέ Μανουέλ Αλβάρες, δήλωσε πριν από τη συνάντηση ότι ενώ είναι απαραίτητο οι Ευρωπαίοι να συναντηθούν και να προετοιμάσουν αποφάσεις, «κανείς δεν σχεδιάζει επί του παρόντος να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, ειδικά επειδή η ειρήνη είναι ακόμη μακριά». Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει τακτικά ότι είναι πρόωρο να συζητηθεί η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται επίσης να συζητήσουν την επιτάχυνση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, καθώς πολλοί πιστεύουν πλέον ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποσύρουν δεκάδες χιλιάδες αμερικανικά στρατεύματα από την Ευρώπη.
Μόλις 23 από τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ δαπανούν σήμερα τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα - περισσότερο από μια δεκαετία μετά την υπόσχεση που έδωσαν το 2014. Και το ΝΑΤΟ έχει καταστήσει σαφές ότι το 2% πρέπει να είναι «ένα κατώτατο όριο, όχι ένα ανώτατο όριο» και ότι πρέπει να δαπανηθούν περισσότερα. Ένας νέος στόχος για τις δαπάνες θα οριστεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ αυτό το καλοκαίρι και είναι πιθανό να είναι 3% ή 3,5%.
16°
