Βενεζουέλα: Η τελευταία πράξη του δράματος

Την περασμένη Παρασκευή, 10 Ιανουαρίου, γράφτηκε η τελευταία πράξη του δράματος στη Βενεζουέλα. Ο Νικολάς Μαδούρο, αδιαφορώντας για τις διεθνείς εκκλήσεις για ομαλή μετάβαση στην εξουσία, τις μεγάλες διαδηλώσεις στη χώρα, αλλά και τις προειδοποιήσεις για επιβολή νέων διεθνών κυρώσεων, ορκίστηκε για τρίτη φορά πρόεδρος, στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης στο Καράκας, ενώπιον βουλευτών μόνο του σοσιαλιστικού κόμματος (PSUV).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που δεν αναγνωρίζει το εκλογικό αποτέλεσμα του περασμένου Ιουλίου, με νέα ανακοίνωση της υποστηρίζει πως «ο Νικολάς Μαδούρο στερείται νομιμότητας ενός δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου». Η Ε.Ε. αναγνωρίζει ως «νόμιμο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο» τον επικεφαλής της ενωμένης αντιπολίτευσης, Εδμούντο Γκονζάλες Ουρούτια, που παρουσίασε δημόσια τα πρακτικά των εκλογικών τμημάτων από όλη τη χώρα, σύμφωνα με τα οποία η αντιπολίτευση είναι εκείνη που κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 67%.

Ο Μαδούρο βρίσκεται διεθνώς απομονωμένος. Ακόμη και οι παραδοσιακοί πολιτικοί του σύμμαχοι στη Λατινική Αμερική, του γύρισαν την πλάτη. Στην τελετή ορκωμοσίας του, παρευρέθηκαν μόνο οι πρόεδροι της Κούβας και της Νικαράγουα. Το καθεστώς της Βενεζουέλας εξακολουθούν να στηρίζουν η Ρωσία και το Ιράν, ενώ εσχάτως ο Μαδούρο στρέφεται και στο καθεστώς της Βορείου Κορέας. Ο Νικολάς Μαδούρο έχει περάσει μια κόκκινη γραμμή», καθώς πλέον δεν διαθέτει κανέναν απολύτως μανδύα νομιμοποίησης. Βρίσκεται στο προεδρικό Μέγαρο της Μιραφλόρες, επειδή εξακολουθεί να έχει τη στήριξη του στρατού και να ελέγχει τους θεσμούς, όπως είναι η Δικαιοσύνη. Καθώς ποτέ μέχρι σήμερα δεν έδωσε στη δημοσιότητα τα πρακτικά των εκλογικών τμημάτων, όπως του έχει ζητήσει η διεθνής κοινότητα, εμμέσως έχει ομολογήσει ότι διέπραξε εκλογική νοθεία στις εκλογές του περασμένου Ιουλίου.

Λίγες ώρες μετά από την ανάληψη καθηκόντων του Μαδούρο, η Ε.Ε. επέβαλε κυρώσεις σε ακόμη 15 στελέχη του καθεστώτος, ανεβάζοντας τον αριθμό συνολικά σε 69, από το 2017. Οι ΗΠΑ προχώρησαν ένα βήμα παραπάνω, ανεβάζοντας το ποσό της επικήρυξης του Νικολάς Μαδούρο, για «τρομοκρατία και διακίνηση ναρκωτικών», σε 25.000.000 δολάρια. Εν τούτοις, όπως έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα, ο επικεφαλής της «μπολιβαριανής επανάστασης» δεν φαίνεται να πτοείται από τις διεθνείς πιέσεις. Το καθεστώς εξακολουθεί να παραβιάζει τα δημοκρατικά δικαιώματα, συνεχίζει τις διώξεις κατά στελεχών της αντιπολίτευσης, ενώ προειδοποίησε πως αν χρειαστεί… «θα πάρει τα όπλα» μαζί με τη Νικαράγουα και την Κούβα, για να υπερασπιστεί την «επανάσταση». Και αν οι «απειλές» του Μαδούρο για κάποιους τον καθιστούν γραφικό, το γεγονός ότι (σύμφωνα με το «Foro Penal Venezolano») στις φυλακές της Βενεζουέλας εξακολουθούν να βρίσκονται 1.794 πολιτικοί κρατούμενοι, προϊδεάζουν για την συνέχεια του αυταρχικού καθεστώτος.

Η κρίση στη Βενεζουέλα δεν είναι ένα τοπικό πρόβλημα. Περίπου 7,8 εκατομμύρια Βενεζολάνοι έχουν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν, τα τελευταία χρόνια, σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις ΗΠΑ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Βενεζουέλα αποτελεί παράγοντα αστάθειας στη Λατινική Αμερική. Το γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, καθιστά την κρίση της Βενεζουέλας ένα πρόβλημα με διεθνείς διαστάσεις.

Μπορεί ο Μαδούρο να ορκίστηκε πρόεδρος για μια νέα θητεία, όμως για πρώτη φορά, μετά από δώδεκα χρόνια στην εξουσία, δείχνει να βρίσκεται στην άκρη του ρινγκ. Το έδειξε και την ημέρα της ορκωμοσίας, όπου χιλιάδες στρατιώτες πήραν θέσεις μάχης στο Καράκας και αναπτύχθηκε η αντιαεροπορική άμυνα της χώρας. Για πρώτη φορά ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης δεν έχει θεσμικές «σκιές», αλλά αναγνωρίζεται ως νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος, από τη διεθνή κοινότητα, χωρίς αστερίσκους. Για πρώτη φορά ο Μαδούρο, που δεν έχει πλέον λαϊκή αποδοχή, στερείται πολιτικής στήριξης από τους λατινοαμερικάνους ηγέτες της λεγόμενης «επαναστατικής Αριστεράς». Επιπλέον, στο εσωτερικό του καθεστώτος παρατηρείται ένα ρήγμα.  

Παραμένει άγνωστο αν η αντιπολίτευση θα έχει ξανά την ευκαιρία να προκαλέσει πολιτική αλλαγή. Ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας Άλβαρο Ουρίβε πρότεινε την παρέμβαση μιας «διεθνούς στρατιωτικής δύναμης» για την ανατροπή του Μαδούρο, ενώ στον αντίποδα, ο σημερινός πρόεδρος της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ινάσιο Λούλα Ντα Σίλβα, όπως και ο Πάπας Φραγκίσκος, ζήτησαν να συνεχιστεί ο διάλογος, ο οποίος βέβαια, όπως έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα, όλα αυτά τα χρόνια δίνει «οξυγόνο» στο καθεστώς Μαδούρο.

Αναμφισβήτητα η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί και στηρίζει μόνο μια ειρηνική, πολιτική λύση στη μεγάλη κρίση της Βενεζουέλας. Στο μεταξύ ο Μαδούρο θα έχει να βαδίσει σε έναν δύσβατο δρόμο, με τον φόβο που ιστορικά στοιχειώνει τους αυταρχικούς ηγέτες στη Λατινική Αμερική. Ότι κάποια στιγμή αυτοί που θα τον ανατρέψουν θα είναι οι «δικοί του» άνθρωποι…