Αποτελεί o Έλον Μασκ κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες; Η απάντηση των Financial Times

Οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες αντιμετωπίζουν μια νέα διαδικτυακή απειλή επιρροής και παραπληροφόρησης, όχι από απολυταρχίες όπως η Ρωσία, αλλά από τις ΗΠΑ. Ο Έλον Μασκ, ιδιοκτήτης του X και σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ, χρησιμοποιεί το δίκτυό του για να δυσφημεί ηγέτες που δεν του αρέσουν και να προωθεί ακροδεξιές απόψεις και πολιτικούς.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, μετατοπίζεται εν τω μεταξύ σε μια προσέγγιση «τύπου Μασκ», η οποία δίνει προτεραιότητα στην «ελευθερία του λόγου», έναντι του ανεξάρτητου ελέγχου των γεγονότων στις πλατφόρμες του Facebook και Instagram. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορεί να φοβούνται ότι αν συγκρουστούν με αυτούς τους Αμερικανούς δισεκατομμυριούχους, στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τις δημοκρατίες τους, θα μπορούσαν τώρα να αντιμετωπίσουν αντίποινα από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο.

Η δύναμη που προσδίδει ο τεράστιος πλούτος και η εμβέλεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του Μασκ έχει ενισχυθεί από την εγγύτητά του με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ. Το αφεντικό της X φαίνεται να έχει πρόθεση να κάνει πολιτικό σαματά στο εξωτερικό. Έχει υποστηρίξει το ακροδεξιό κόμμα AfD ενόψει των γερμανικών εκλογών και την Πέμπτη θα φιλοξενήσει μια ζωντανή μετάδοση με την υποψήφια καγκελάριο του κόμματος Alice Weidel. Κατηγόρησε αβάσιμα τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, ότι είναι «συνένοχος σε μαζικούς βιασμούς» -αναφερόμενος σε ένα σκάνδαλο δεκαετίας σχετικά με συμμορίες βιαστών παιδιών-, συκοφάντησε με κακοήθεια μια γυναίκα υπουργό και ζήτησε να απελευθερωθεί ένας φυλακισμένος ακτιβιστής της σκληρής δεξιάς. Ρώτησε τους 211 εκατ. οπαδούς του Χ αν οι ΗΠΑ θα πρέπει να απελευθερώσουν το Ηνωμένο Βασίλειο από την «τυραννική κυβέρνησή του».

Ο Ζάκερμπεργκ φαίνεται να κάνει μια δειλή προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια του Τραμπ, μετά τις τριβές του παρελθόντος

Ο Ζάκερμπεργκ της Meta δεν χρησιμοποιεί, μέχρι στιγμής, τις πλατφόρμες του για να προωθήσει τις δικές του απόψεις ή εξτρεμιστικές ιδεολογίες. Αλλά η αντικατάσταση του ανεξάρτητου ελέγχου των γεγονότων με το μοντέλο «κοινοτικών σημειώσεων» του X -που βασίζεται στους χρήστες για να επισημάνουν την παραπληροφόρηση-, έστω και μόνο στις ΗΠΑ, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν το περιεχόμενο θα ελέγχεται σωστά και αλλού. Φαίνεται επίσης ως μια δειλή προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια του Τραμπ, μετά τις τριβές του παρελθόντος. Εκτός του ότι ευθυγραμμίστηκε ρητά με την ιδέα του Μασκ -και του Τραμπ- για την «ελεύθερη έκφραση», το αφεντικό της Meta δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με τον επερχόμενο πρόεδρο για να αντιταχθεί στη «θεσμοθετημένη λογοκρισία» των διαδικτυακών πλατφορμών στην Ευρώπη. Αυτό δημιουργεί μια σύγκρουση μεταξύ της laissez-faire προσέγγισης των αμερικανικών κοινωνικών δικτύων και των απαιτήσεων της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου για τη ρύθμιση του περιεχομένου.

Αντιδρώντας ιδίως στον Μασκ, οι δημοκρατικοί ηγέτες στην Ευρώπη και αλλού θα πρέπει να αποφύγουν μια πανικόβλητη υπερβολική αντίδραση. Ο Στάρμερ πάλι φαίνεται να αντιλήφθηκε τον σωστό τόνο αυτή την εβδομάδα, δηλώνοντας, χωρίς να κατονομάσει τον ιδιοκτήτη του X, ότι «έχει ξεπεραστεί ένα όριο» από εκείνους που διαδίδουν ψέματα και στηρίζουν την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο.Ο Μασκ κατάφερε, ωστόσο, να καθορίσει την πολιτική ατζέντα του Ηνωμένου Βασιλείου, σπρώχνοντας τεχνηέντως ένα παλιό σκάνδαλο, όσο σοκαριστικό και άδικο κι αν είναι, ξανά στο προσκήνιο.

Κάποια επιείκεια μπορεί επίσης να δικαιολογείται από την αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο ανθεκτική θα αποδειχθεί η φιλία Μασκ-Τραμπ, καθώς εμφανίζονται διασπάσεις στον συνασπισμό υπέρ του Τραμπ. Μια διαφωνία θα μείωνε κάπως την επιρροή του Μασκ - και τους κινδύνους για τους πολιτικούς που προσπαθούν να τον περιορίσουν αλλού.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει ωστόσο να καταστήσουν σαφές ότι υπάρχουν κανόνες που πρέπει να τηρούν τα δίκτυα, τόσο του Μασκ όσο και του Ζάκερμπεργκ.

Ο νόμος της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες και ο νόμος του Ηνωμένου Βασιλείου για τη διαδικτυακή ασφάλεια απειλούν αμφότεροι με βαριά πρόστιμα τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, που δεν καταφέρνουν να περιορίσουν το παράνομο περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων των μορφών παραπληροφόρησης. Μια έρευνα της ΕΕ, το περασμένο καλοκαίρι, εξέδωσε προκαταρκτικά πορίσματα ότι η X (πρώην Twitter) παραβίασε την DSA σε τομείς όπως οι υποτιθέμενες παραπλανητικές τεχνικές για τη χειραγώγηση της συμπεριφοράς των χρηστών, η διαφάνεια των διαφημίσεων και η πρόσβαση των ερευνητών στα δεδομένα.

Οι δημοκρατικές αξίες της Ευρώπης είναι τόσο θεμελιώδεις που οι ηγέτες της δεν πρέπει να διστάζουν να επιβάλλουν κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία τους 

Οι κανόνες της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου απέχουν πολύ από το να είναι τέλειοι. Και οι δύο δικαιοδοσίες πρέπει να φροντίσουν ώστε η ρύθμιση της τεχνολογίας να μην καταπνίγει την καινοτομία, κατηγορία που εκστομίστηκε από τον Ζάκερμπεργκ αυτή την εβδομάδα. Αλλά οι κατηγορίες για αριστερή προκατάληψη στον (ευρωπαϊκό) μετριασμό του περιεχομένου, χρησιμεύουν ως προπέτασμα καπνού για τις πολιτικές και προσωπικές ατζέντες του Τραμπ, του Μασκ και του Ζάκερμπεργκ. Οι δημοκρατικές αξίες της Ευρώπης είναι τόσο θεμελιώδεις που οι ηγέτες της δεν πρέπει να διστάζουν να επιβάλλουν κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία τους - ακόμα και αν αυτό ενέχει τον κίνδυνο να συγκρουστούν με τα αφεντικά των X ή Meta ή με τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ.

ΠΗΓΗ: Financial Times