Υπόθεση Ντρέιφους: Σαν Σήμερα 22 Δεκεμβρίου 1894 καταδικάζεται για κατασκοπεία

Σαν Σήμερα στις 22 Δεκέμβριο 1894, ο Άλφρεντ Ντρέιφους, λοχαγός του γαλλικού στρατού, εβραϊκής καταγωγής, κρίθηκε ένοχος για την κατηγορία ότι είχε πουλήσει στρατιωτικά μυστικά της Γαλλίας στους Γερμανούς. Η πολιτική αυτή κρίση, η υπόθεση Ντρέιφους -όπως έμεινε γνωστή- αποτέλεσε όχι μόνο ένα στρατιωτικό και πολιτικό σκάνδαλο κατασκοπείας, αλλά ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες δικαστικές πλάνες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, που εκ πρώτης έμοιαζε με «πόλεμο» μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών, ήταν ο Γάλλος Εβραίος αξιωματικός με καταγωγή από την Αλσατία, Άλφρεντ Ντρέιφους (1859 - 1935), ο οποίος στις 18 Οκτωβρίου 1894 κατηγορείται για προδοσία -ειδικότερα, ότι πουλούσε στρατιωτικά μυστικά στον Γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο, σε μία περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις Γαλλίας - Πρωσίας ήταν τεταμένες.

Ο Ντρέιφους καθαιρείται από το αξίωμα του και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη υπό συνθήκες πλήρους απομόνωσης στο Νησί του Διαβόλου, νησί καταδίκων στη Γαλλική Γουιάνα. Ο 36χρονος αξιωματικός αρνήθηκε τις κατηγορίες, όμως η δίκη ήταν παρωδία, καθώς τα στοιχεία ήταν ελλιπή και επιπλέον διεξήχθη με πλείστες όσες παρατυπίες. Οι εφημερίδες της εποχής έθεταν ερωτήματα όπως, ήταν περισσότερο Γάλλος ή Γερμανός; Ή μήπως, μέρος της «διεθνούς εβραϊκής συνωμοσίας»;

Προσπάθεια για ανατροπή

Η προσπάθεια για ανατροπή της ποινής αρχικά έγινε μόνο από τα μέλη της οικογένειας του Ντρέιφους. Ωστόσο, όταν τα στοιχεία που έρχονταν σταδιακά στο φως, από το 1896, αναδείκνυαν τον ρόλο ενός άλλου Γάλλου αξιωματικού, του Φερντινάν Βαλσέν Εστερχάζι, ο οποίος και φαινόταν να αποτελεί τον πραγματικό ένοχο, η πλευρά που υπερασπιζόταν τον Ντρέιφους απέκτησε σιγά-σιγά περισσότερους οπαδούς. Ανάμεσά τους οι Ζοζέφ Ρεϊνάχ και Ζορζ Κλεμανσό -ο μελλοντικός πρωθυπουργός του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου-, καθώς και ο γερουσιαστής Ογκίστ Σουρέρ-Κεστνέρ.  Στις 13 Ιανουαρίου 1898, ο διάσημος συγγραφέας Εμίλ Ζολά -διακινδυνεύοντας τη φήμη και την καριέρα του- δημοσιεύει στην πρώτη σελίδα της καθημερινής παρισινής εφημερίδας «L’ Aurore» -του Ζορζ Κλεμανσό, μετέπειτα πρωθυπουργού της Γαλλίας- το περίφημο «Κατηγορώ…!», μια ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Λέγεται ότι, ήταν ο αδελφός του Ντρέιφους, που αναζήτησε τον συγγραφέα και την πολύτιμη στήριξη του.

Η κυβέρνηση πιέστηκε από τους εθνικιστές να οδηγήσει στο εδώλιο του κατηγορούμενου τον Ζολά, ενώ αντισημιτικές εξεγέρσεις ξέσπασαν στην επαρχία. Η δίκη Ζολά ξεκίνησε στις 7 Φεβρουαρίου 1898 κι εκεί κατηγορήθηκε σαν ένοχος για συκοφαντία και καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκιση και πρόστιμο 3.000 φράγκων. Σύντομα όμως μια αίτηση που απαιτούσε την επανάληψη της δίκης Ντρέιφους υπεγράφη από 3.000 άτομα.

Τον Αύγουστο του 1898 ένα νέο στοιχείο έρχεται στο φως. Ο συνταγματάρχης Ζοζέφ Ανρί που ανακάλυψε την επιστολή των μυστικών εγγράφων βάσει των οποίων καταδικάστηκε ο Ντρέιφους, ήταν στην πραγματικότητα ο συντάκτης της επιστολής, η οποία φυσικά και αποδείχθηκε, μετά από αυτή την αποκάλυψη, πλαστή. Ο Ανρί παραδέχτηκε την πλαστογράφηση και λίγο καιρό αργότερα αυτοκτόνησε, ενώ ο έτερος ένοχος, Εστερχάζι, διέφυγε στο Λονδίνο. Η κυβέρνηση μετά από αυτή την εξέλιξη αναγκάστηκε να στείλει την υπόθεση στο εφετείο προκειμένου να εξετάσει την αίτηση αναθεώρησης της δίκης, παρά την αντίθετη γνώμη του Υπουργείου Στρατιωτικών. Το 1899 το εφετείο παρέπεμψε τον Ντρέιφους στο Πολεμικό Συμβούλιο, ενώ οι ταραχές που ξέσπασαν ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους του Ντρέιφους οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης.
 
Τον Ιούνιο του 1899 ο Ντρέιφους επέστρεψε από το Νησί του Διαβόλου για τη δίκη και εμφανίστηκε μπροστά σε νέο στρατιωτικό δικαστήριο στην πόλη Ρεν (7 Αυγούστου - 9 Σεπτεμβρίου 1899). Καταδικάστηκε και πάλι, όμως με ελαφρυντικά. Δέκα ημέρες μετά τη δίκη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμίλ Λουμπέ, επιθυμώντας να δώσει τέλος στην υπόθεση, του απένειμε χάρη. Ο Ντρέιφους δέχθηκε την πράξη επιείκειας, αλλά διατήρησε το δικαίωμα να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποδείξει την αθωότητά του.

Τον Ιούλιο του 1906 το εφετείο απαλλάσσει τον Ντρέιφους και αναιρεί όλες τις προηγούμενες καταδίκες. Η Βουλή ψηφίζει νόμο με τον οποίο αποκαθιστά πλήρως τον Ντρέιφους και σβήνει κάθε αμφιβολία για την αθωότητά του. Στις 22 Ιουλίου του απονεμήθηκε το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής.