Πώς επαναπροσδιορίζονται τα εμπορικά κέντρα στις ΗΠΑ

Τον τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει μια καινούργια τάση στις ΗΠΑ, όπου πολλά από τα χιλιάδες εμπορικά κέντρα σε όλη τη χώρα έχουν κλείσει και εγκαταλειφθεί. Μέσα σε αυτό το δυσμενές τοπίο υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι «είδαν» μια ευκαιρία να αναδύεται. Έναν τρόπο να εκμεταλλευτούν το μομέντουμ αλλά και να σώσουν ταυτόχρονα κάποιες επιχειρήσεις, αλλά και κάποιους πολίτες.

Υπεύθυνοι ανάπτυξης ακινήτων έχουν ξεκινήσει να μεταμορφώνουν εγκαταλελειμμένα εμπορικά κέντρα στις ΗΠΑ σε «υβριδικά» κέντρα όπου καταστήματα λιανικής πώλησης, χώροι εστίασης, και μικρά στούντιο διαμερίσματα προς ενοικίαση μοιράζονται αυτούς τους τεράστιους χώρους και συνυπάρχουν αρμονικά, εγκαινιάζοντας μια εποχή όπου η ζωή στο εμπορικό κέντρο θα μπορούσε σύντομα να γίνει νέος κανόνας.

Τα νέα υβριδικά εμπορικά κέντρα στις ΗΠΑ

Ορισμένοι κτηματομεσίτες στις ΗΠΑ γκρεμίζουν πολυκαταστήματα όπως το Macy's ή το JCPenney και χρησιμοποιούν τους χώρους των καταστημάτων και τους χώρους στάθμευσής τους για να τοποθετήσουν πολυκατοικίες δίπλα στο εμπορικό κέντρο ή να τα συνδέσουν με αυτό μέσω διαδρόμων και χώρων πρασίνου. Σε άλλες περιπτώσεις, χτίζουν μικρά διαμερίσματα μέσα από τις βιτρίνες κλειστών καταστημάτων σε εμπορικά κέντρα, ή τα αλλάζουν εντελώς για να δημιουργήσουν έναν συνδυασμό κατοικιών, λιανικής, εστιατορίων, και υπαίθριων χώρων.

Αυτή η νέα έκδοση του αμερικανικού εμπορικού κέντρου έρχεται καθώς τα εμπορικά κέντρα σε όλη τη χώρα παλεύουν για να επιβιώσουν και προσβλέπουν στη μεταμόρφωση ώστε να αποφευχθεί η εξαφάνισή τους. Είναι σαφές ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να θέλουν να ψωνίζουν δια ζώσης μετά την πανδημία, αλλά η ιδέα του παραδοσιακού πολυκαταστήματος το οποίο επέλεγαν όλοι έχει παρακμάσει από το 2001 και δεν έχει πια την απήχηση που είχε κάποτε.

Καθώς οι εταιρείες όπως Macy’s, JCPenney και Sears συρρικνώνονται ή παύουν να υπάρχουν εντελώς, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης ακινήτων αποφάσισαν να γίνουν πιο δημιουργικοί και να επαναπροσδιορίσουν αυτούς τους χώρους, οι οποίοι συνήθως είναι τεράστιοι και καταλαμβάνουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι ενός εμπορικού κέντρου.

Κέντρα διανομής της Amazon, γήπεδα pickleball και ακόμη και μια προπονητική εγκατάσταση NHL έχουν αντικαταστήσει όλα τα μεγάλα καταστήματα σε αμερικανικά εμπορικά κέντρα, με τη χώρα όμως να αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο μια μεγάλη στεγαστική κρίση, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χρήση αυτών των χώρων είναι τα συγκροτήματα διαμερισμάτων.

Από τον Ιανουάριο του 2022, τουλάχιστον 192 εμπορικά κέντρα στις ΗΠΑ σχεδίαζαν να προσθέσουν στέγαση στο αποτύπωμά τους και τουλάχιστον 33 έχουν κατασκευάσει διαμερίσματα από την έναρξη της πανδημίας. Τουλάχιστον δώδεκα ακόμη έργα διαμερισμάτων βρίσκονται σε εξέλιξη σε εμπορικά κέντρα σε όλη τη χώρα, όπως στην Καλιφόρνια, τη Φλόριντα, την Αριζόνα και το Τέξας.

Αυτό που φαίνεται πια να χρειάζονται περισσότερο οι Αμερικάνοι πολίτες δεν είναι περισσότερα καταστήματα, καθότι το λιανεμπόριο στις ΗΠΑ είναι 4 φορές περισσότερο απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, αλλά σπίτια. Ακόμα και εμπορικά κέντρα τα οποία είναι παραγωγικά και έχουν προσέλευση κόσμου, έχουν αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι του χώρου τους στην ανάπτυξη κατοικιών μέσα σε αυτά. Προφανώς αυτό είναι ένα ξεκάθαρο σημάδι της ανάγκης που υπάρχει, όσο και της προσοδοφόρας ευκαιρίας που παρουσιάζει.

Οι περισσότεροι Αμερικανοί ζουν περίπου μια ώρα μακριά από ένα εμπορικό κέντρο το οποίο έχει υψηλό ποσοστό κενών καταστημάτων, χαμηλή καταναλωτική κίνηση, ή είναι εντελώς εγκαταλελειμμένο. Εάν σε αυτό προσθέσουμε το έλλειμμα των 4,5 εκατομμυρίων κατοικιών σε εθνικό επίπεδο βλέπουμε να δημιουργείται μια τάση που οι ειδικοί λένε ότι είναι έτοιμη να συνεχιστεί.

Μια τέτοια επιχειρησιακή κίνηση όμως δεν είναι ούτε εύκολη ούτε μικρή σε κόστος, και συνοδεύεται από προκλήσεις και εμπόδια. Το κόστος κατασκευής είναι υψηλό και οι υπεύθυνοι ανάπτυξης ακινήτων πρέπει να περιηγηθούν σε έναν λαβύρινθο νόμων περί χωροταξίας και απαρχαιωμένες συμφωνίες μίσθωσης για να ξεκινήσουν τα έργα. Επίσης, το σχήμα ενός τυπικού εμπορικού κέντρου και πολυκαταστήματος απαιτεί σχεδόν πάντα μια πλήρη ανακαίνιση για να μπορέσει να μεταμορφωθεί σε χώρος στέγασης καθώς είναι δύσκολο να το κάνεις με τρόπο που να δίνει σε κάθε διαμέρισμα πρόσβαση στο φυσικό φως και τον αέρα.

Η δημοτικότητα αυτού του σχεδίου όμως έχει αρχίσει και εξαπλώνεται και μερικά παραδείγματα είναι το εμπορικό κέντρο Lafayette Square στην Ινδιανάπολη το οποίο πρόκειται να ανοίξει 1.200 μονάδες διαμερισμάτων, και το Το Paradise Valley Mall στο Φοίνιξ που μόλις άνοιξε 400 πολυτελείς μονάδες στις 15 Νοεμβρίου.

Ενώ η ανάπτυξη διαμερισμάτων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, η στέγαση σε εμπορικά κέντρα υπάρχει εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία. Ίσως το πιο δημοφιλές και αισιόδοξο παράδειγμα είναι το «The Arcade» στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ - το παλαιότερο κλειστό εμπορικό κέντρο της χώρας που ήταν για δεκαετίες το επίκεντρο του πολυσύχναστου κέντρου του Πρόβιντενς, το οποίο όμως πέρασε μια μεγάλη κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση και είχε μείνει πια άδειο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2000.

Αντί να αφήσουν το ιστορικό αυτό κτίριο να καταρρεύσει, μπήκαν οι υπεύθυνοι ανάπτυξης ακινήτων και κατασκεύασαν 48 μικρές μονάδες στέγασης στον δεύτερο και τον τρίτο όροφο. Δεκάδες ένοικοι ζουν τώρα εκεί και οι επενδυτές ακινήτων έχουν αγοράσει άλλες μονάδες για να νοικιάζουν ως Airbnb, μια ακόμα προσοδοφόρα επιχειρησιακή κίνηση.

Η ιδέα αυτή φαίνεται να έχει προσελκύσει τόσο επενδυτές, για οικονομικούς λόγους, όσο και πολίτες γιατί είναι ιδιαίτερα ελκυστικό το «ολιστικό» κατά κάποιο τρόπο concept του να μπορείς να έχεις τα πάντα εκεί που μένεις, χωρίς καν να χρειάζεται να βγαίνεις έξω. Ένας ένοικος σε ένα τέτοιο διαμέρισμα έχει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση τόσο σε καταστήματα και σε εστιατόρια, όσο και σε υπηρεσίες όπως κομμωτήρια και γυμναστήρια. Ανεξαρτήτως διάθεσης ή καιρού, ακόμα και όταν έξω μπορεί να έχει κρύο και να βρέχει καταρρακτωδώς, ο ένοικος μιας τέτοιας μονάδας έχει ό,τι μπορεί να χρειαστεί κυριολεκτικά δίπλα του, και στο τέλος της ημέρας, όσο παράξενο και αν φαίνεται, μπορεί όλο αυτό να δημιουργεί και μια καινούργια αίσθηση κοινότητας.