Νότια Κορέα: Από στρατιωτικό νόμο σε φιάσκο το χρονικό που συγκλόνισε την χώρα

Κατά την ακρόασή του πριν από τρεις μήνες, ο υπουργός Άμυνας της Νότιας Κορέας Kim Yong-hyun απέρριψε τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι ήθελε να επιβάλει στρατιωτικό νόμο. Ήταν, είπε ο συντηρητικός σκληροπυρηνικός, πολιτική προπαγάνδα.

Αλλά όταν οι εντάσεις μεταξύ του προέδρου της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γιολ και των πολιτικών του αντιπάλων έφθασαν σε σημείο βρασμού αυτή την εβδομάδα, ήταν ο Κιμ, παλιός έμπιστος του Γιουν, που συνέστησε την επιβολή στρατιωτικού νόμου, σύμφωνα με ανώτερο στρατιωτικό αξιωματούχο και καταθέσεις μομφής από στελέχη της αντιπολίτευσης την Τετάρτη.

Ο Κιμ πρότεινε την ιδέα επειδή πίστευε ότι η φιλελεύθερη αντιπολίτευση είχε σπρώξει τον Γιουν στα άκρα, δήλωσε η στρατιωτική πηγή, η οποία αρνήθηκε ότι ο σχεδιασμός για στρατιωτικό νόμο βρισκόταν στα σκαριά από πριν από την ακρόαση για την επικύρωση.

Η κίνηση-σοκ του Γιουν την Τρίτη δίχασε τους υπουργούς του και το κυβερνών κόμμα και εξαπέλυσε έξι ώρες πολιτικού χάους στη Νότια Κορέα. Η κήρυξη του στρατιωτικού νόμου που μεταδόθηκε αργά το βράδυ από την τηλεόρασή του βύθισε σε κρίση μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ασίας και αμαύρωσε τη φήμη ενός συμμάχου των ΗΠΑ που μετατράπηκε από δικτατορία σε μια δημοκρατική ιστορία επιτυχίας τη δεκαετία του 1980.

Μέχρι τη στιγμή που ο 63χρονος Γιουν ανακάλεσε τον στρατιωτικό νόμο νωρίς το πρωί της Τετάρτης, μετά από ψηφοφορία του κοινοβουλίου που κυριαρχείται από την αντιπολίτευση για την απόρριψή του, η πολιτική του τύχη και η εξουσία του στη χώρα είχαν καταρρεύσει θεαματικά.

Καθώς περνούσε η μέρα, πολλοί από τους συμμάχους του Γιουν τον εγκατέλειψαν και η υποστήριξη σε όλο το πολιτικό φάσμα για την παραπομπή του σε δίκη και την απομάκρυνσή του από το αξίωμα αυξήθηκε. Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ψηφοφορία για την παραπομπή του σε δίκη, την οποία η αντιπολίτευση επιδιώκει να προωθήσει αυτή την εβδομάδα.

Έχουν υπάρξει περισσότερες από δώδεκα κηρύξεις στρατιωτικού νόμου από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Νότιας Κορέας το 1948, η τελευταία το 1979-1980 μετά τη δολοφονία του πρώην προέδρου Παρκ Τσουνγκ Χι.

Συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου

Η ταχύτητα με την οποία εξελίχθηκαν οι διαμάχες μεταξύ της συντηρητικής κυβέρνησης και των αντιπάλων της σχετικά με τους προϋπολογισμούς, τις έρευνες και τα σκάνδαλα εξέπληξε τη Νότια Κορέα και τους συμμάχους της.

Επίσης, αιφνιδίασε το κυβερνών κόμμα, ο ηγέτης του οποίου Χαν Ντονγκ Χουν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το προεδρικό γραφείο δεν είχε συμβουλευτεί τον ίδιο για την κίνηση αυτή. Συμμετείχε στις εκκλήσεις προς τον Γιουν να ανακαλέσει τη διαταγή.

Ο Γιουν, ο οποίος εξελέγη οριακά το 2022, έχει χαμηλά ποσοστά αποδοχής ρεκόρ, καθώς σκάνδαλα που έπληξαν τον ίδιο και τη σύζυγό του, και έχει εκφράσει απογοήτευση για τις κινήσεις της αντιπολίτευσης να ελέγξει τους κυβερνητικούς προϋπολογισμούς.

«Η λεγόμενη φράξια Τσουνγκάμ, αυτοί που πήγαν στο ίδιο σχολείο με τον πρόεδρο, αυτοί οι άνθρωποι έχουν τοποθετηθεί σε θέσεις με εξουσία επί του στρατιωτικού νόμου και αυτοί που είναι σε θέση να εφαρμόσουν τον στρατιωτικό νόμο εδώ και αρκετούς μήνες», δήλωσε ο Κιμ Μιν-Σεοκ, νομοθέτης του Δημοκρατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης.

Τσουνγκάμ είναι το όνομα του λυκείου στο οποίο φοιτούσε ο Γιουν μαζί με τον Κιμ Γιονγκ Χιουν, ο οποίος θα γινόταν βασικός έμπιστος του Γιουν και επικεφαλής της προεδρικής του ασφάλειας. Ενώ ο υπουργός Άμυνας διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο, ο Κιμ Μιν-Σέοκ δήλωσε ότι πιστεύει ότι ο πρόεδρος έπαιρνε τελικά τις αποφάσεις.

Τι συμβαίνει στο κοινοβούλιο

Ο Κιμ Μιν-Σέοκ ήταν μεταξύ των 190 βουλευτών που έσπευσαν να επιστρέψουν στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης στη νότια όχθη του ποταμού Χαν μετά το τηλεοπτικό διάγγελμα του Γιουν.

Κεντρικό ρόλο στην αποτυχία του τεχνάσματος του Γιουν έπαιξε η γρήγορη και ομόφωνη ψήφος των βουλευτών που αψήφησαν την αστυνομία και τις ειδικές δυνάμεις για να συγκεντρωθούν στο νομοθετικό σώμα και να εμποδίσουν το διάταγμα περί στρατιωτικού νόμου.

Τα κυριότερα κόμματα της αντιπολίτευσης κάλεσαν τα μέλη του κοινοβουλίου και τους υπαλλήλους τους πίσω στο κτίριο όταν άκουσαν την ομιλία του Γιουν. Λίγο αργότερα ήρθε ένα στρατιωτικό διάταγμα που απαγόρευε τη δραστηριότητα του κοινοβουλίου και των πολιτικών κομμάτων και ζητούσε τον κυβερνητικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης.

Επικράτησε σύγχυση καθώς οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, οι δημοσιογράφοι και άλλοι πάλευαν με το τι σήμαινε γι' αυτούς το διάταγμα. Στο YTN, έναν σημαντικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, ένας άντρας παρουσιαστής ήταν εμφανώς ταραγμένος, με τη φωνή του να τρέμει μετά την ομιλία του Γιουν.

Στις 10:50 μ.μ., μόλις 25 λεπτά μετά την ομιλία του Γιουν, η αστυνομία είχε αποκλείσει την πρόσβαση στο κοινοβούλιο, δήλωσε ο Κιμ Μιν-γκι, γενικός γραμματέας της Εθνοσυνέλευσης, σε ενημέρωση την Τετάρτη.

Ένας «αμέτρητος» αριθμός αστυνομικών περικύκλωσε τις κύριες πόρτες του κτιρίου της αίθουσας της Εθνοσυνέλευσης, δήλωσε ο Τζον Κι-Εουν, με το γραφείο του κοινοβουλευτικού ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος της Κορέας. «Η αστυνομία βρισκόταν σε όλες τις πόρτες εμποδίζοντας τους νομοθέτες και τους πολίτες να μπαίνουν και να βγαίνουν», είπε.

Ο Λι Τζουν-σεοκ, νομοθέτης του Νέου Μεταρρυθμιστικού Κόμματος και εκδιωχθείς πρώην ηγέτης του Κόμματος Λαϊκής Εξουσίας του Γιουν, δήλωσε ότι φάνηκε ότι ορισμένοι αστυνομικοί δεν ήξεραν τι να κάνουν. «Άκουσα κάποιους από αυτούς να επικοινωνούν μέσω γουόκι-τόκι, κάποιοι έλεγαν «αφήστε τους νομοθέτες να μπουν» και άλλες φορές «μην τους αφήσετε να μπουν»», είπε.

Ορισμένοι νομοθέτες, μεταξύ των οποίων ο Κιμ Μιν-Σέοκ και ανώτεροι ηγέτες του Δημοκρατικού Κόμματος, σκαρφάλωσαν τους τοίχους για να μπουν στο συγκρότημα.

Περίπου στις 11:40 μ.μ. ο στρατός άρχισε να αναπτύσσει 230 στρατιώτες με 24 πτήσεις ελικοπτέρων στο συγκρότημα της εθνοσυνέλευσης και άλλοι 50 εισήλθαν μέσω ενός φράχτη.

Τα στρατεύματα προσπάθησαν να εισέλθουν στο κεντρικό κτίριο, σπάζοντας παράθυρα, δημιουργώντας φόβους ότι θα εμπόδιζαν την ψηφοφορία, αλλά οι βοηθοί των νομοθέτων και οι πολίτες βοήθησαν στην κατασκευή ενός οδοφράγματος για να εμποδίσουν την πρόσβαση.

Τα πλάνα έδειχναν ορισμένους υπαλλήλους να χρησιμοποιούν πυροσβεστήρες για να κρατήσουν τα στρατεύματα μακριά. Ο Lee Jun-seok δήλωσε ότι τα στρατεύματα ήταν οπλισμένα με μη θανατηφόρα βλήματα.

Ενώ ξέσπασαν συμπλοκές στις πύλες, δεν υπήρξε σοβαρή βία. Και παρά τη διαταγή για λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης, δεν ασκήθηκε τέτοιος έλεγχος.

«Η γενιά που έζησε τον πραγματικό στρατιωτικό νόμο στην Κορέα το βλέπει αυτό ως παιδικό παιχνίδι και ερασιτεχνικό σόου εξαιτίας αυτού που φάνηκε να είναι η αδυναμία των στρατιωτών να κλειδώσουν την Εθνοσυνέλευση, ή ίσως ακόμη και η έλλειψη επικοινωνίας από τη διοίκηση», δήλωσε  αναλυτής του Κέντρου για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια με έδρα τη Σεούλ.

Ιστορική ψηφοφορία

Λίγο πριν από τη 1 π.μ., ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης συγκάλεσε συνεδρίαση. Μέσα σε 10 λεπτά οι συγκεντρωμένοι νομοθέτες ενέκριναν ομόφωνα ψήφισμα με το οποίο ζητούσαν από τον Γιουν να άρει την κατάσταση στρατιωτικού νόμου.

Σύμφωνα με το σύνταγμα της Νότιας Κορέας, ο πρόεδρος πρέπει να ανακαλέσει ένα διάταγμα στρατιωτικού νόμου εάν το κοινοβούλιο ψηφίσει εναντίον του.

«Μέσα στην αίθουσα ψηφοφορίας, οι Δημοκρατικοί ήταν αρκετά φωνακλάδες και ήταν απολύτως ενωμένοι στο να σταματήσει αυτή η κατάσταση», δήλωσε ο Λι Τζουν-σεοκ. «Ήταν προφανές ότι οι Δημοκρατικοί είχαν τον πρώτο λόγο, μέχρι την ψηφοφορία».

Ορισμένα μέλη του κυβερνώντος κόμματος του Γιουν εμφανίστηκαν στην ψηφοφορία, η οποία πέρασε με 190-0.

Γύρω στη 1:10 π.μ., τα στρατεύματα άρχισαν να αποχωρούν από το κτίριο του κοινοβουλίου. Οι τελευταίοι είχαν φύγει μέχρι τις 2 π.μ. Τελικά, στις 4:30 π.μ., ο Γιουν υποχώρησε και δήλωσε ότι θα άρει τον στρατιωτικό νόμο, προκαλώντας χαρμόσυνες γιορτές μεταξύ των χιλιάδων διαδηλωτών που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το κοινοβούλιο.