Explainer: Πώς το Fentanyl βύθισε σε κρίση τις ΗΠΑ;

Τι σχέση μπορεί να έχει η φαιντανύλη με την αγαπημένη λέξη του Ντόναλντ Τραμπ που -κατά δήλωσή του-  είναι ο «δασμός»; Τη Δευτέρα, ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, σε αυτή τη δεύτερη θητεία του, ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά. Περιέγραψε επίσης ξεχωριστά «έναν πρόσθετο δασμό 10%» στις εισαγωγές από την Κίνα, ο οποίος -ακόμη και αν τεθεί σε ισχύ- θα είναι πολύ χαμηλότερος από το ποσοστό 60% με το οποίο είχε απειλήσει ο Τραμπ κατά την προεκλογική εκστρατεία.

Πιο εκπληκτικός είναι ο ισχυρισμός Τραμπ ότι οι δασμοί αποτελούν απάντηση στην αποτυχία της Κίνας να περιορίσει τη ροή της φαιντανύλης στις ΗΠΑ.

 «Είχα πολλές συνομιλίες με την Κίνα σχετικά με τις τεράστιες ποσότητες ναρκωτικών, ιδίως φαιντανύλης, που αποστέλλονται στις Ηνωμένες Πολιτείες - αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Εκπρόσωποι της Κίνας μου είπαν ότι θα θέσπιζαν τη μέγιστη ποινή τους, αυτή του θανάτου, για οποιονδήποτε έμπορο ναρκωτικών συλληφθεί να κάνει κάτι τέτοιο, αλλά, δυστυχώς, ποτέ δεν το τήρησαν, και τα ναρκωτικά εισρέουν στη χώρα μας, κυρίως μέσω Μεξικού, σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Μέχρι να σταματήσουν, θα επιβάλλουμε στην Κίνα πρόσθετο δασμό 10%», έγραψε σχετικά ο Τραμπ.

Στο μεταξύ, η Κίνα έχει αμφισβητήσει αυτόν τον χαρακτηρισμό της ροής των θανατηφόρων συνθετικών οπιοειδών στις ΗΠΑ.

Την Τρίτη, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε: «Η Κίνα είναι μία από τις πιο σκληρές χώρες στον κόσμο όσον αφορά την καταπολέμηση των ναρκωτικών, τόσο όσον αφορά την πολιτική όσο και την εφαρμογή της. Η φαιντανύλη είναι ένα ζήτημα για τις ΗΠΑ. Στο πνεύμα της ανθρωπιάς, η Κίνα έχει παράσχει στήριξη στην απάντηση των ΗΠΑ σε αυτό το ζήτημα».

Όμως τι είναι η φαιντανύλη; Και γιατί έχει δημιουργηθεί τέτοιο ζήτημα στο αμερικανικό έδαφος;

Η φαιντανύλη είναι ένα συνθετικό οπιοειδές που είναι πολύ πιο ισχυρό από την ηρωίνη. Αν και έχει νόμιμες ιατρικές χρήσεις για τη διαχείριση του πόνου, βρίσκεται επίσης στην καρδιά της κρίσης των οπιοειδών στις ΗΠΑ. Πέρυσι, σχεδόν 75.000 άνθρωποι στις ΗΠΑ πέθαναν από υπερβολική δόση φαιντανύλης. Ο Λευκός Οίκος περιγράφει τη φαιντανύλη ως «μάστιγα που δεν έχει γεωγραφικά ή πολιτικά όρια», ενώ η Vanda Felbab-Brown, ανώτερη συνεργάτις του Ινστιτούτου Brookings, δήλωσε ότι η κρίση είναι η «πιο θανατηφόρα επιδημία ναρκωτικών που έχει υπάρξει ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία».

Πόσο από αυτό το ναρκωτικό προέρχεται από την Κίνα;

Η φαιντανύλη άρχισε να φτάνει στις ΗΠΑ από την Κίνα πριν από περίπου 10 χρόνια.Το 2020, η αμερικανική υπηρεσία καταπολέμησης των ναρκωτικών δήλωσε ότι η Κίνα ήταν η «κύρια πηγή της φαιντανύλης και των ουσιών που σχετίζονται με τη φαιντανύλη και διακινούνται μέσω του διεθνούς ταχυδρομείου». Καθώς οι αρχές στις ΗΠΑ και στην Κίνα έχουν πατάξει τους διακινητές και τις εγκληματικές συμμορίες, μεγάλο μέρος αυτής της ροής έχει επαναδρομολογηθεί μέσω καρτέλ στο Μεξικό. Αντί να στέλνουν φορτία τελικής παράνομης φαιντανύλης απευθείας στις ΗΠΑ, οι έμποροι ναρκωτικών και οι εξαγωγείς στην Κίνα στέλνουν πρόδρομες χημικές ουσίες στο Μεξικό, όπου μπορούν να μετατραπούν σε φαιντανύλη και να σταλούν στις ΗΠΑ.

Τι έχει κάνει η Κίνα για να περιορίσει τη ροή της φαιντανύλης στις ΗΠΑ;

Η δεκαετία του 2010 ήταν ένα φωτεινό σημείο για τη συνεργασία ΗΠΑ-Κίνας για τη φαιντανύλη.Το 2019, με εντολή των ΗΠΑ, η Κίνα έθεσε σε κατάλογο όλες τις μορφές φαιντανύλης, η μόνη μεγάλη χώρα που συμπεριέλαβε μόνιμα τα ναρκωτικά σε κατάλογο ελεγχόμενων ουσιών. Στις ΗΠΑ, τα ανάλογα της φαιντανύλης ελέγχονται μόνο προσωρινά, με την ταξινόμηση να λήγει τον Δεκέμβριο του 2024.

Αλλά το 2022, όταν η τότε πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι επισκέφθηκε την Ταϊβάν, το Πεκίνο απάντησε οργισμένα κόβοντας διάφορους διαύλους επικοινωνίας με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στον τομέα της καταπολέμησης των ναρκωτικών. Μόλις πέρυσι, όταν ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο, οι διμερείς συνομιλίες για τη φαιντανύλη άνοιξαν εκ νέου. Τους τελευταίους μήνες, η Κίνα έχει προγραμματίσει τις πρόδρομες ουσίες της φαιντανύλης που έχουν απαγορευτεί διεθνώς, καλύπτοντας τις κινήσεις για τον αποκλεισμό της ροής των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή της φαιντανύλης, καθώς και για τον αποκλεισμό της ροής του ίδιου του ναρκωτικού. Αυτό, θεωρητικά, θα διευκόλυνε την πάταξη των εμπόρων ναρκωτικών.

Η Κίνα και οι ΗΠΑ συμφώνησαν επίσης να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος. Οι κινεζικές και μεξικανικές οργανωμένες εγκληματικές συμμορίες αποτελούν την οικονομική ραχοκοκαλιά του διεθνούς εμπορίου φαιντανύλης.

Ωστόσο, η Κίνα επιμένει ότι η κρίση της φαιντανύλης είναι, στην καρδιά της, ένα πρόβλημα που δημιούργησαν οι ίδιες οι ΗΠΑ. «Η βασική αιτία της υπερβολικής δόσης βρίσκεται στις ίδιες τις ΗΠΑ, γεγονός που απαιτεί πιο αποτελεσματικά μέτρα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ.

ΠΗΓΗ: Guardian.com