Σαν Σήμερα: 26 Νοεμβρίου 2011 εκτοξεύεται το Curiosity προς τον πλανήτη Άρη

Σαν Σήμερα στις 26 Νοεμβρίου 2011, η ΝASA εκτόξευσε το ρόβερ Curiosity σε ένα ταξίδι οκτώμισι μηνών στον κόκκινο πλανήτη.

Εδώ και μια 13 χρόνια, το ρομπότ σε μέγεθος αυτοκινήτου μελετά το κλίμα και τη γεωλογία του Άρη για την προετοιμασία της ανθρώπινης εξερεύνησης και βοηθά να απαντηθούν ερωτήματα σχετικά με την καταλληλότητα του Άρη για ζωή στο παρελθόν.

Όμως η εκτόξευσή του αναβλήθηκε επανειλημμένα, καθώς η NASA αντιμετώπισε πολλές καθυστερήσεις. Τελικά, στις 26 Νοεμβρίου 2011, το ρολόι της αποστολής ξεκίνησε καθώς ένα Atlas V εκτόξευσε το ρόβερ από τον αεροπορικό σταθμό Cape Canaveral.

Η επιλογή του τελικού προορισμού του Curiosity στην επιφάνεια του Άρη είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2006, όταν μια διεθνής ομάδα άρχισε να περιορίζει 100 πιθανές τοποθεσίες προσεδάφισης σε μία μόνο. Μέχρι τον Ιούνιο του 2011 είχε τελικά επιλεγεί ο κρατήρας Gale διαμέτρου 154 χιλιομέτρων για τα εκτεθειμένα στρώματα ιζημάτων που πιστεύεται ότι άφησε το νερό μιας αρχαίας λίμνης. Η προσεδάφιση του Curiosity έγινε τελικά στις 6 Αυγούστου 2012 και είχε ως στόχο την πιο στενή έλλειψη προσεδάφισης από οποιαδήποτε άλλη αποστολή μέχρι σήμερα.

Η προσεδάφιση των ρόβερ Spirit και Opportunity είχε γίνει σε μια προβλεπόμενη περιοχή 150 x 20 χιλιομέτρων το 2004- το Curiosity θα περιόριζε αυτή την περιοχή σε μόλις 7 x 20 χιλιόμετρα.

Για να το πετύχει αυτό, το σκάφος έπρεπε να επιβραδύνει κατά έναν παράγοντα περίπου 10.000, από μια σχετική ταχύτητα προσέγγισης 21.000km/h σε έναν αργό ρυθμό βαδίσματος μόλις 0,75m/sec κατά την προσγείωση - δεν είναι εύκολο κατόρθωμα για ένα ρόβερ μήκους 3m και πλάτους 2,8m, με μάζα σχεδόν 900kg.

Πώς προσγειώθηκε το Curiosity στον Άρη

Οι σχεδιαστές της αποστολής του Curiosity υιοθέτησαν μια πρωτότυπη προσέγγιση για την προσεδάφιση, περιγράφοντάς την είτε ως «τη λιγότερο τρελή» λύση είτε ως τα «επτά λεπτά του τρόμου». Αυτό ξεκίνησε όταν η αραιή ατμόσφαιρα του Άρη άρχισε να φρενάρει το σκάφος σε ύψος περίπου 125 χιλιομέτρων, στη συνέχεια, στα 11 χιλιόμετρα, ένα υπερηχητικό αλεξίπτωτο άνοιξε, μειώνοντας την ταχύτητα καθόδου στα 322 χιλιόμετρα/ώρα.

Τα επιστημονικά όργανα του οχήματος Curiosity

Έκτοτε, η NASA έχει τις 17 κάμερες του Curiosity στην επιφάνεια του Άρη για επιστημονικές παρατηρήσεις και έρευνες, συμπεριλαμβανομένης της Mast Cam, η οποία στέκεται σε ύψος 2 μέτρων και έχει προσφέρει εντυπωσιακά πανοράματα.

Τα όργανα του Curiosity είναι επίσης εξοπλισμένα με ηλιακά φίλτρα, τα οποία του επέτρεψαν να τραβήξει εικόνες των φεγγαριών Φόβος και Δείμος, καθώς αυτά έχουν μερική έκλειψη του Ήλιου.

Το ρόβερ διαθέτει επίσης έναν ρομποτικό βραχίονα 2,1 μέτρων με τριπλή άρθρωση για την προετοιμασία και την εξέταση δειγμάτων. Καταλήγοντας σε έναν πύργο που περιστρέφεται, μεταφέρει ένα τρυπάνι, ένα εργαλείο αφαίρεσης σκόνης, ένα φασματόμετρο ακτίνων Χ και το Mars Hand Lens Imager, το οποίο λειτουργεί ακριβώς όπως ένας μεγεθυντικός φακός για έναν γεωλόγο στη Γη.

Οι ανιχνευτές ακτινοβολίας του καταγράφουν την έκθεση σε ενεργητικά σωματίδια και χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση υγρού ή παγωμένου νερού στο υπέδαφος.

Τι ανακάλυψε το Curiosity στον Άρη;

Το Curiosity εκπλήρωσε γρήγορα έναν από τους κύριους στόχους της αποστολής, βρίσκοντας στρογγυλεμένα βότσαλα, που δείχνουν οτι υγρό νερό υπήρχε για μια σημαντική περίοδο στο παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. Βρήκε επίσης ενδείξεις για τα χημικά δομικά στοιχεία της ζωής, καθώς και οργανικό άνθρακα και βασανιστικές εποχιακές μεταβολές στα επίπεδα του μεθανίου, το οποίο χάνεται γρήγορα στο διάστημα. Το μεθάνιο συνδέεται συχνά με βιολογικές διεργασίες, αν και υπάρχουν και άλλες πιθανές εξηγήσεις.

Η κληρονομιά του Curiosity 

Στιγμιότυπο από το βίντεο που δείχνει την προσεδάφιση του ρόβερ Perseverance στην επιφάνεια του Άρη. Πηγή: NASA/JPL-Caltech
Ο σχεδιασμός του Curiosity είναι τόσο επιτυχημένος που χρησιμοποιήθηκε ως βάση για ένα μεταγενέστερο ρόβερ της NASA για τον Άρη, το Perseverance. Το Perseverance εξερευνά επίσης τον Άρη αναζητώντας ενδείξεις ζωής του παρελθόντος, φέρει αναβαθμισμένα όργανα και συλλέγει δείγματα, τα οποία αφήνει αποθηκευμένα σε σωλήνες έτοιμα για συλλογή από μια μελλοντική αποστολή επιστροφής δειγμάτων. Η αποστολή εκτοξεύτηκε στις 30 Ιουλίου 2020 και προσεδαφίστηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2021, χρησιμοποιώντας το ίδιο προφίλ προσεδάφισης Sky Crane με το Curiosity.