Κοσμος

Συντηρητικοί ακτιβιστές και «κριτική θεωρία»

Λογοκρισία και διώξεις σε δασκάλους που κάνουν λόγο για «συστημικό ρατσισμό»

Κωνσταντίνος Χριστοφόρου
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Με το πρόσχημα της απαγόρευσης της «κριτικής φυλετικής θεωρίας», ένας αυξανόμενος αριθμός αμερικανικών πολιτειών αφαιρεί τώρα από τις βιβλιοθήκες των δημόσιων σχολείων βιβλία με περιεχόμενο που σχετίζονται με τη φυλή ή τον ρατσισμό. Σύμφωνα με την κριτική θεωρία, ο ρατσισμός είναι μέρος της δημιουργίας των λευκών εθνών και είναι ριζωμένος στα νομικά, οικονομικά και εκπαιδευτικά μας συστήματα· δηλαδή είναι «συστημικός». Άρα, χρειάζεται ανατροπές εκ θεμελίων προκειμένου να υπάρξει δικαιοσύνη και ισότητα φύλων και φυλών.

Στην πραγματικότητα, σπανίως η κριτική θεωρία αναφέρεται στο δημοτικό· σε μερικά λύκεια όντως γίνονται τέτοιες συζητήσεις —εξαρτάται από τους διδάσκοντες— αλλά το πλαίσιο είναι πολύ γενικό και αφορά κάποιες πτυχές της ιστορίας του ρατσισμού και το τι είναι το «σωστό». Όσο κι αν η κριτική φυλετική θεωρία αμαυρώνει το αμερικανικό σύστημα και υπερβάλλει τονίζοντας ότι η φυλετικό ισότητα είναι μια βιτρίνα, η αφαίρεση και η λογοκρισία βιβλίων σχετικών με τον ρατσισμό είναι εξίσου αυταρχική με τη woke κουλτούρα η οποία απομακρύνει τους Αμερικανούς από οποιαδήποτε συμφιλίωση. Το να απαγορεύονται βιβλία διότι αναμοχλεύουν παλιά πάθη ή αραδιάζουν υπερβολές δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί· εξάλλου, δίνει επιχειρήματα στους υποστηρικτές της κριτικής θεωρίας. Αντί οι «συντηρητικοί λευκοί» να απαντήσουν στους ισχυρισμούς των woke, επιστρατεύουν τις μεθόδους που ξέρουν και που έχουν εφαρμόσει και για τον δημιουργισμό εναντίον της δαρβινικής θεωρίας —αυτή η τελευταία διαμάχη συνεχίζεται στον 21ο αιώνα.

Η κριτική θεωρία έχει ανασύρει τους «εγχρώμους», οι οποίοι ξεχωρίζουν από τους «λευκούς» λόγω της διαφορετικής ιστορίας και των εμπειριών τους με την καταπίεση: υπογραμμίζουν δηλαδή το χαρακτηριστικό του χρώματος του δέρματος μολονότι η φυλή είναι προϊόν κοινωνικής σκέψης και σχέσεων, μολονότι δεν υπάρχει βιολογική ή γενετική πραγματικότητα. Αν και οι φυλές είναι κατηγορίες που η κοινωνία επινοεί, χειραγωγεί ή από τις οποίες αποσύρεται όταν τη βολεύει, εντέλει καθορίζουν τη μοίρα των ανθρώπων μέσα στον κόσμο. Η απάντηση σ’ αυτή την ιδεολογική κατασκευή θα μπορούσε να είναι η ενημέρωση και ο διάλογος, ιδιαίτερα στο περιβάλλον του σχολείου. Αντίθετα, οι λευκοί Ρεπουμπλικανοί δημιουργούν περαιτέρω μύθους σχετικά με τη φυλετική θεωρία υποστηρίζοντας ότι κηρύσσει την ανωτερότητα των εγχρώμων και το μίσος εναντίον των λευκών. Πολλοί διαμαρτύρονται για το αίσθημα ενοχής που προσπαθεί να ενσταλάξει στους λευκούς και για τη διαρκή και επαναλαμβανόμενη υπενθύμιση παλαιών φρικαλεοτήτων.

Σήμερα στο σχολικό σύστημα περίπου οι μισοί μαθητές K-12 είναι «έγχρωμοι» Γι’ αυτό και για πολλούς άλλους ιστορικούς λόγους, τα σχολικά βιβλία προσφέρουν τώρα περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία των Μαύρων, των Λατίνων και των Ιθαγενών που αμφισβητούν τις παλιές αφηγήσεις θριάμβου με αίσιο τέλος. Το τι μαθαίνουν τα παιδιά της κάθε φυλετικής κοινότητας είναι ωστόσο άλλη ιστορία: δεν μπορούμε να αποτιμήσουν το ενδιαφέρον που δείχνουν π.χ. για τις πολυθρύλητες προκαταλήψεις της αστυνομίας εναντίον των Αφροαμερικανών ή αν ενδιαφέρονται για τα προβλήματα του ρατσισμού. Παρ’ όλ’ αυτά, δάσκαλοι δημοτικών σχολείων, διοικητικοί υπάλληλοι και καθηγητές κολεγίων αντιμετωπίζουν πρόστιμα και σωματικές απειλές λόγω των κατηγοριών ότι διδάσκουν την κριτική θεωρία, ενώ ταυτοχρόνως ομάδες όπως η Citizens for Renewing America παρέχει στους συντηρητικούς ακτιβιστές νομοθετικές ρυθμίσεις για να περάσουν απαγορεύσεις στις πολιτείες τους.