Σαν σήμερα: Η δολοφονία του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ σε απευθείας μετάδοση

Ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, ο 24χρονος άνδρας που υπήρξε βασικός κατηγορούμενος για τη δολοφονία του Τζον Κένεντι, δολοφονήθηκε από τον Τζακ Ρούμπι, κατά τη διάρκεια ζωντανής μετάδοσης από την τηλεόραση και ενώ τελούσε υπό κράτηση. Ήταν μία ημέρα, σαν σήμερα, στις 24 Νοεμβρίου 1963, δύο ημέρες μετά τη σύλληψη του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, στις 11:21 το πρωί, ενώ οι κάμερες της τηλεόρασης κάλυπταν τη μεταγωγή του σε ασφαλέστερο μέρος, ο Ρούμπι βγήκε μπροστά από στους άντρες της ασφάλειας, έβγαλε όπλο και πυροβόλησε τον Όσβαλντ που έπεσε νεκρός. Ο δράστης συνελήφθη επιτόπου. 

Η φωτογραφία της δολοφονίας του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ κέρδισε έναν χρόνο αργότερα το βραβείο Πούλιτζερ και τραβήχτηκε από τον φωτογράφο των Dallas Times Herald Robert H. Jackson. Εκτός από το βραβείο Πούλιτζερ, η εικόνα του Τζάκσον κέρδισε επίσης βραβεία από το Texas Headliners Club και το Sigma Delta Chi. Το 2019 οι New York Times ανέφεραν ότι η εικόνα ήταν «ανατριχιαστικά αποτυπωμένη».

Ποιος ήταν ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ

Ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ είχε γεννηθεί στις 18 Οκτωβρίου του 1939 στη Νέα Ορλεάνη. Σε ηλικία 20 ετών, το 1959 είχε μεταβεί στην ΕΣΣΔ, μετά το πέρας της θητείας του στον Αμερικανικό στρατό, στο Σώμα των πεζοναυτών. Στη Σοβιετική Ένωση, όπου αρχικά βρέθηκε ως τουρίστας και εν συνεχεία, καθώς είχε απασχοληθεί ως εργάτης σε εργοστάσιο του Μινσκ, προσπάθησε να αποκτήσει τη Σοβιετική υπηκοότητα, παρέμεινε μέχρι το 1962 όταν και επέστρεψε στις ΗΠΑ, μαζί με τη Ρωσίδα σύζυγό του και το μικρό τους παιδί. Μετά την επάνοδό του στις Ηνωμένες Πολιτείες ασχολήθηκε με την πολιτική και ήταν ο πρόεδρος μίας επιτροπής με την ονομασία «Δικαιοσύνη για την Κούβα». 

Λίγα δευτερόλεπτα μετά τη δολοφονία του Κέννεντι, ο Όσβαλντ, ο οποίος κρύβονταν επί ώρες στον 5ο όροφο ενός παρακείμενου κτιρίου από όπου και πυροβόλησε τουλάχιστον δύο φορές, προσπάθησε να διαφύγει καταφεύγοντας σε έναν γειτονικό κινηματογράφο. Ωστόσο, έγινε αντιληπτός από έναν υπάλληλο του σινεμά και δύο αστυνομικοί οι Τζην Τίπιτ και Μ. Μακντόναλντ έσπευσαν να τον συλλάβουν. Ο Τίπιτ πυροβόλησε εναντίον του δράστη, αστοχώντας, όμως ο Όσβαλντ ανταπέδωσε τον πυροβολισμό φονεύοντας τον αστυνομικό. Ο δεύτερος αστυνομικός κατάφερε να φτάσει τον Όσβαλντ και να τον ακινητοποιήσει έπειτα από πάλη. Στην κατοχή του Όσβαλντ βρέθηκε ένα τουφέκι τύπου Μάουζερ (7,65), Ιταλικής κατασκευής και δίπλα στο όπλο τρεις άδειοι κάλυκες. Στις 24 Νοεμβρίου, την ώρα της μεταφοράς του που την κατέγραφαν και τα τηλεοπτικά συνεργεία, μέσα σε πλήθος κόσμου ο επιχειρηματίας Τζακ Ρούμπι, βγήκε μπροστά του και τον πυροβόλησε στο στομάχι σκοτώνοντας τον.

Η Επιτροπή Γουώρεν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο Όσβαλντ συμμετείχε σε οποιαδήποτε συνωμοσία με στόχο τη δολοφονία του Προέδρου». Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό αφού εξέτασε τις δραστηριότητές του, συμπεριλαμβανομένων της φυγής του στη Σοβιετική Ένωση, την οργάνωση για την CIA και για το Κουβανικό Σχέδιο του πυρήνα στη Νέα Ορλεάνη, και τις διάφορες δημόσιες και ιδιωτικές δηλώσεις ότι είχε ασπαστεί τον μαρξισμό. Ορισμένοι θεωρητικοί συνωμοσίας υποστήριξαν ότι η φιλοκομμουνιστική συμπεριφορά του Όσβαλντ ήταν στην πραγματικότητα ένα προσεκτικά σχεδιασμένο τέχνασμα και μέρος μιας προσπάθειας των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ να διεισδύσουν σε αριστερές ομάδες και να διεξάγουν επιχειρήσεις αντικατασκοπείας σε κομμουνιστικές χώρες. Άλλοι εικάζουν ότι ο Όσβαλντ ήταν είτε πράκτορας είτε πληροφοριοδότης της κυβέρνησης των ΗΠΑ που προσπαθούσε να αποκαλύψει το σχέδιο πίσω από τη δολοφονία.

Ο ίδιος ο Όσβαλντ αρνήθηκε ότι πυροβόλησε οποιονδήποτε και δήλωσε ότι ήταν απλώς «ο αποδιοπομπαίος τράγος της υπόθεσης». Ο επικεφαλής του Αστυνομικού Τμήματος του Ντάλας Τζέσε Κάρι είχε αμφιβολίες για το αν ο Όσβαλντ σκότωσε τον Κένεντι: «Δεν είμαι σίγουρος γι' αυτό. Κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να τον βάλει (τον Όσβαλντ) στο αποθετήριο σχολικών βιβλίων του Τέξας με ένα τουφέκι στο χέρι». Όταν του ζητήθηκε να πει που βρισκόταν τη στιγμή της δολοφονίας, ο Όσβαλντ ισχυρίστηκε ότι «βγήκε έξω για να παρακολουθήσει την προεδρική αυτοκινητοπομπή» και ότι ήταν «έξω με τον Γουίλιαμ Σέλεϊ, έναν εργοδηγό στο αποθετήριο», και ότι βρισκόταν στην μπροστινή είσοδο του πρώτου ορόφου όταν συνάντησε έναν αστυνομικό. Αρχικά, ο προϊστάμενος του Αποθετηρίου Σχολικών Βιβλίων του Τέξας, Ρόι Τρούλι και ο Όκκους Κάμπελ, ο αντιπρόεδρος του Αποθετηρίου, είπαν ότι είδαν τον Όσβαλντ στην αποθήκη του πρώτου ορόφου. Μερικοί ερευνητές έχουν διατυπώσει τη θεωρία ότι ένας άνδρας που φαίνεται να στέκεται στα μπροστινά σκαλοπάτια του Αποθετηρίου στις ταινίες κατά τη διάρκεια της δολοφονίας, και που ονομάστηκε «ο άνθρωπος της προσευχής», ήταν ο Όσβαλντ, γυρίστηκε από τον Dave Wiegman του NBC-TV και τον Jimmy Darnell του WBAP-TV.

Ο ρόλος του Όσβαλντ ως πληροφοριοδότη του FBI διερευνήθηκε από τον Λι Ράνκιν και άλλους της Επιτροπής Γουώρεν, αλλά τα ευρήματά τους ήταν ασαφή. Αρκετοί υπάλληλοι του FBI φέρεται να είχαν κάνει δηλώσεις που έδειχναν ότι ο Όσβαλντ ήταν πράγματι πληρωμένος πληροφοριοδότης, αλλά η Επιτροπή δεν μπόρεσε να επαληθεύσει τους ισχυρισμούς αυτούς. Ο πράκτορας του FBI Τζέιμς Χόστι ανέφερε ότι οι αλληλεπιδράσεις του γραφείου του FBI με τον Όσβαλντ περιορίζονταν στην αντιμετώπιση των καταγγελιών του για παρενόχληση από τους πράκτορες λόγω της γνωστής συμπάθειάς του προς τον κομμουνισμό. Τις εβδομάδες πριν από τη δολοφονία, ο Όσβαλντ πραγματοποίησε προσωπική επίσκεψη στο γραφείο του FBI στο Ντάλας με μια επιστολή στο χέρι που υποτίθεται ότι περιείχε κάποια απειλή, αλλά, ο Χόστι κατέστρεψε την επιστολή με εντολή του Τζ. Γκόρντον Σάνκλιν, του προϊσταμένου του.

Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι ο Όσβαλντ υπηρέτησε ως ενεργός πράκτορας της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, λέγοντας συχνά πώς αυτομόλησε στη Μόσχα, αλλά μπόρεσε, ωστόσο, να επιστρέψει χωρίς δυσκολία (ακόμη και να λάβει δάνειο επαναπατρισμού από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ). Ένας πρώην συγκάτοικος του Όσβαλντ, ο Τζέιμς Μποτέλο (ο οποίος αργότερα θα γινόταν δικαστής στην Καλιφόρνια) δήλωσε σε μια συνέντευξή στον Μαρκ Λέιν λέγοντας ότι πίστευε ότι ο Όσβαλντ συμμετείχε σε μια αποστολή πληροφοριών στη Ρωσία, αν και ο Μποτέλο δεν ανέφερε αυτή την υποψία στην κατάθεσή του στην Επιτροπή Γουώρεν χρόνια νωρίτερα.

Η μητέρα του Όσβαλντ, Μαργκαρίτ, επέμενε συχνά ότι ο γιος της στρατολογήθηκε από μια υπηρεσία της αμερικανικής κυβέρνησης και στάλθηκε στη Ρωσία. Ο εισαγγελέας της Νέας Ορλεάνης (και αργότερα δικαστής) Τζιμ Γκάρισον, ο οποίος το 1967 δίκασε τον Κλέι Σόου για τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι, είχε επίσης την άποψη ότι ο Όσβαλντ ήταν πιθανότατα ένας πράκτορας της CIA που ενεπλάκη στο σχέδιο προκειμένου να πάρει όλη την ευθύνη πάνω του, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να πει ότι ο Όσβαλντ «είναι πραγματικά ένας ήρωας». Ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Σβάικερ, μέλος της Εξεταστικής Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ παρατήρησε ότι «όπου κι αν κοιτάξεις [με τον Όσβαλντ], υπάρχουν δακτυλικά αποτυπώματα μυστικών υπηρεσιών». Ο Σβάικερ είπε επίσης στον συγγραφέα Ντέιβιντ Τάλμποτ ότι ο Όσβαλντ «ήταν μέλος ενός ψεύτικου προγράμματος αποστασίας που είχε οργανώσει η CIA».

Ποιος ήταν ο Τζακ Ρούμπι, ο δολοφόνος του Όσβαλντ

Ο Jack Leon Ruby ήταν Αμερικανός ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου. Η ταραγμένη παιδική του ηλικία και η εφηβεία του σημαδεύτηκαν από νεανική παραβατικότητα με το χρόνο να περνά σε ανάδοχες κατοικίες. Σε ηλικία 11 ετών το 1922, συνελήφθη.  Από την παιδική του ηλικία, ο Ρούμπι είχε το παρατσούκλι "Sparky". Η αδερφή του, Eva Grant, είπε ότι απέκτησε το παρατσούκλι επειδή έμοιαζε με ένα αργό άλογο με το όνομα "Spark Plug" ή "Sparky" στο σύγχρονο κόμικ Barney Google. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το όνομα δόθηκε λόγω της ιδιοσυγκρασίας του. 

Στη δεκαετία του 1940, η Ρούμπι σύχναζε σε πίστες αγώνων στο Ιλινόις και την Καλιφόρνια. Επιλέχτηκε το 1943 και υπηρέτησε στις Πολεμικές Αεροπορίες του Στρατού των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εργαζόμενος ως μηχανικός αεροσκαφών σε αμερικανικές βάσεις μέχρι το 1946. Μετά την απόλυση, το 1946, η Ρούμπι επέστρεψε στο Σικάγο.  Το 1947, ο Ρούμπι μετακόμισε στο Ντάλας , λόγω της αποτυχίας των εμπορευματικών συμφωνιών στο Σικάγο και για να βοηθήσει στη λειτουργία του νυχτερινού κέντρου της αδερφής του. Λίγο αργότερα, αυτός και τα αδέρφια του συντόμευσαν τα επώνυμά τους από Rubenstein σε Ruby. Η Ρούμπι αργότερα συνέχισε να διαχειρίζεται διάφορα νυχτερινά κέντρα, στριπτιτζάδικα και αίθουσες χορού στο Ντάλας. Ανέπτυξε στενούς δεσμούς με πολλούς αστυνομικούς του Ντάλας που σύχναζαν στα νυχτερινά κέντρα του. 

Από το 1949, μέχρι τη δολοφονία του Όσβαλντ, ο Ρούμπι είχε εννέα ποινικές διώξεις, που κυμαίνονταν από επίθεση έως παραβίαση του κρατικού νόμου περί οινοπνευματωδών ποτών. Σύμφωνα με άτομα που πήραν συνέντευξη από τις αρχές επιβολής του νόμου και την Επιτροπή Γουόρεν, ο Ρούμπι ήθελε απεγνωσμένα να τραβήξει την προσοχή στον εαυτό του. Γνώριζε μεγάλο αριθμό ανθρώπων στο Ντάλας, αλλά είχε μόνο λίγους φίλους. Επειδή τα επιχειρηματικά του εγχειρήματα ήταν ανεπιτυχή, είχε πολλά χρέη.  Η επιτροπή έλαβε αναφορές για την τάση της Ρούμπι για βία. Είχε μια ευμετάβλητη ιδιοσυγκρασία και συχνά κατέφευγε στη βία με υπαλλήλους που τον είχαν αναστατώσει. Είχαν κατηγορηθεί για 25 επιθέσεις κατά πελατών του. Οι καβγάδες συχνά τελείωναν με τον Ρούμπι να πετάει τα θύματά του από τις σκάλες του κλαμπ. Μερικές φορές βγάζει το πουκάμισό του ή άλλα ρούχα σε κοινωνικές συναναστροφές και είτε χτυπά το στήθος του σαν γορίλας είτε κυλιέται στο πάτωμα. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, μπορούσε να αλλάξει το θέμα ξαφνικά στη μέση της πρότασης. Μερικές φορές υποδεχόταν έναν καλεσμένο στο κλαμπ του, αλλά άλλες νύχτες απαγόρευε στον ίδιο καλεσμένο να εισέλθει. Εκείνοι που τον γνώριζαν τον περιέγραψαν ως «εντελώς απρόβλεπτο» και «ψυχοπαθή».