Αμερικανικές Εκλογές: Πώς επιλέγονται οι υποψήφιοι πρόεδροι;

Κάθε τέσσερα χρόνια όπως φέτος, οι ΗΠΑ διεξάγουν εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου.  Οι εκλογές για την προεδρία των ΗΠΑ προσελκύουν διεθνές ενδιαφέρον και ανησυχία, καθώς οι επιπτώσεις των επιλογών των Αμερικανών πολιτών θα επηρεάσουν την πολιτική σταθερότητα, τις συμμαχίες, την κλιματική αλλαγή, την παγκόσμια οικονομία και το εμπόριο.  Φέτος η Athens Voice είχε την μοναδική ευκαιρία δεδομένου ότι δεν διαθέτει να αποσταλμένο στην άλλη άκρη του Ατλαντικού να λάβει μέρος σε μια σειρά briefing από το Foreign Press Center του State Department. 

Eνδιαφέρον έχει λοιπόν να δούμε πως επιλέγονται οι υποψήφιοι πρόεδροι. 

Το άρθρο δύο του Συντάγματος των ΗΠΑ απαριθμεί τις νομικές προϋποθέσεις για να θέσει κανείς υποψηφιότητα για την προεδρία, καθώς και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί κατά την εκλογή του προέδρου. Ωστόσο, το Σύνταγμα δεν αναφέρει τίποτα σχετικά με τον τρόπο ανάδειξης ενός υποψηφίου για την προεδρία.

Προκριματικά και εκλογές

Οι προκριματικές εκλογές είναι μια μέθοδος εκλογής ενός υποψηφίου για την εκπροσώπηση ενός πολιτικού κόμματος. Οι προκριματικές εκλογές μπορεί να είναι «ανοικτές» (δηλ. ανοικτές σε όλους τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους που μπορούν να ψηφίσουν οποιονδήποτε υποψήφιο)- «κλειστές» (δηλ. περιορισμένες στους ψηφοφόρους που είναι εγγεγραμμένοι στο πολιτικό κόμμα για το οποίο διεξάγονται οι εκλογές)- ή «ημίκλειστες» (δηλ. περιορισμένες στους ψηφοφόρους που είναι εγγεγραμμένοι στο πολιτικό κόμμα για το οποίο διεξάγονται οι εκλογές, αλλά ανοικτές στους ανεξάρτητους ψηφοφόρους).

Τα Caucuses, σε αντίθεση με τις προκριματικές εκλογές, δεν είναι εκλογές και, αντίθετα, διεξάγονται μέσω μιας σειράς μικρότερων, τοπικών συναντήσεων. Η υποστήριξη εκδηλώνεται με χειροκίνητη ψηφοφορία και συνήθως επιτρέπεται να συμμετέχουν μόνο οι ψηφοφόροι που είναι εγγεγραμμένοι στο συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα.

Πότε διεξάγονται οι προκριματικές εκλογές και τα Caucuses;

Οι προκριματικές εκλογές και οι κάλπες των πολιτικών κομμάτων διεξάγονται από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του έτους των προεδρικών εκλογών. Αυτή είναι η μέθοδος με την οποία οι ψηφοφόροι στις 50 πολιτείες, την Ουάσινγκτον και τα εδάφη των ΗΠΑ επιλέγουν τους αντιπροσώπους των κομμάτων για τα αντίστοιχα εθνικά συνέδρια.

Η περίοδος των προκριματικών εκλογών και των caucus, ενώ επικεντρώνεται στις πρώιμες πολιτείες, για να αποκτήσει πλεονέκτημα, έρχεται σε πλήρη εξέλιξη τις «σούπερ Τρίτες», ημέρες κατά τις οποίες μεγάλος αριθμός πολιτειών διοργανώνει προκριματικές εκλογές ή caucus για ένα ή και για τα δύο κόμματα την ίδια ημέρα.

Συνέδρια ανάδειξης υποψηφίων

Το συνέδριο ανάδειξης υποψηφίων κάθε πολιτικού κόμματος αποτελεί το αποκορύφωμα των προκριματικών εκλογών και των εκλογικών αναμετρήσεων που διεξήχθησαν από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο. Οι αντιπρόσωποι που επιλέχθηκαν να εκπροσωπήσουν έναν υποψήφιο κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας δεσμεύονται να υποστηρίξουν τον εν λόγω υποψήφιο στο συνέδριο.

Τα συνέδρια των εθνικών κομμάτων πραγματοποιούνται στα τέλη του καλοκαιριού (Ιούλιος, αρχές Αυγούστου), συνήθως περίπου δυόμισι μήνες πριν από τις εκλογές. Οι υποψήφιοι ανακηρύσσονται επίσημα από τους αντιπροσώπους που εκπροσωπούν τις 50 πολιτείες, την Ουάσινγκτον και τα εδάφη.

Οι αντιπρόσωποι στο συνέδριο είναι εκπρόσωποι των πολιτειών των διαφόρων προκριματικών εκλογών και εκλογών. Υπάρχουν επίσης «μη εξουσιοδοτημένοι» ή «υπερ-εκπρόσωποι», οι οποίοι είναι συνήθως ηγέτες του κόμματος ή εκλεγμένοι αξιωματούχοι. Κάθε αντιπρόσωπος ή υπερ-αντιπρόσωπος δικαιούται μία ψήφο.

Ένας Ρεπουμπλικανός υποψήφιος πρέπει να κερδίσει 1.237 αντιπροσώπους για να κερδίσει την πλειοψηφία και ένας Δημοκρατικός υποψήφιος πρέπει να έχει την υποστήριξη 2.383 αντιπροσώπων για να κερδίσει την πλειοψηφία.

Μόλις ένας υποψήφιος επιτύχει το απαιτούμενο όριο πλειοψηφίας, επιβεβαιώνεται ως υποψήφιος του πολιτικού κόμματος και θα εκπροσωπήσει το κόμμα αυτό στις γενικές εκλογές.

Μετά την επιλογή του υποψηφίου το συνέδριο χρησιμοποιείται ως μέθοδος συγχαρητηρίων και προώθησης του υποψηφίου, ανακοίνωσης του υποψηφίου αντιπροέδρου και δημοσιοποίησης του μηνύματος και της θεματολογίας του υποψηφίου και του κόμματος για τις εκλογές.

Εκστρατεία για τις γενικές εκλογές

Αφού επιλεγούν οι υποψήφιοι των διαφόρων πολιτικών κομμάτων, το επίκεντρο μετατοπίζεται στις γενικές εκλογές. Πριν από το συνέδριο ανάδειξης υποψηφίων, οι υποψήφιοι επικεντρώνονται στην προσέγγιση των μελών των πολιτικών τους κομμάτων προκειμένου να κερδίσουν την υποστήριξη του υποψηφίου.

Κατά τη διάρκεια των γενικών εκλογών, με έναν γνωστό αντίπαλο από το αντίπαλο κόμμα υπάρχει μεγάλη εισροή εθνικών διαφημίσεων και προεκλογικών συγκεντρώσεων. Επίσης, διεξάγονται προεδρικά ντιμπέιτ που μεταδίδονται σε εθνικό επίπεδο από την τηλεόραση, όπου οι υποψήφιοι επιδιώκουν να περάσουν το μήνυμά τους στο ευρύ κοινό και να υποστηρίξουν την υποψηφιότητά τους.

Όπως σε πολλές χώρες, υπάρχουν ορισμένα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών που είναι ιστορικά γνωστό ότι υποστηρίζουν ένα συγκεκριμένο κόμμα. Είναι γνωστό ότι είναι αξιόπιστα «κόκκινα» (ρεπουμπλικάνοι) ή «μπλε» (δημοκράτες). Υπάρχουν όμως και κάποιες πολιτείες που ονομάζονται «battleground» πολιτείες - είναι «μωβ» (ένα μείγμα ρεπουμπλικανών και δημοκρατικών) - αυτές είναι οι πολιτείες που θα μπορούσαν να πάνε και προς τα εκεί κατά τη διάρκεια των εκλογών. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών και εβδομάδων των προεδρικών εκλογών επικεντρώνεται μεγάλη προσοχή σε αυτές τις πολιτείες σε μια προσπάθεια να μετατραπεί η πολιτεία είτε σε «μπλε» είτε σε «κόκκινη». Τοποθετούνται τηλεφωνικές τράπεζες, όπου καλούνται πιθανοί υποστηρικτές και ψηφοφόροι σε μια προσπάθεια να κερδίσουν μια υπόσχεση υποστήριξης- πραγματοποιούνται εκστρατείες εγγραφής ψηφοφόρων, σε μια προσπάθεια να εγγραφούν περισσότεροι ψηφοφόροι- και γίνεται canvassing, ως μέσο προσωπικής προσέγγισης των υποστηρικτών με επισκέψεις στο σπίτι τους.

Εκλογή του Προέδρου

Οι εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής διεξάγονται πάντα την πρώτη Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου.

Η ψηφοφορία γίνεται είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω ταχυδρομείου. Παραδοσιακά οι ψηφοφόροι ψήφιζαν μόνο την ημέρα των εκλογών, τώρα, ωστόσο, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση να επιτρέπεται μια περίοδος πρόωρης ψηφοφορίας, όπου οι ψηφοφόροι μπορούν να πάνε σε κεντρικά σημεία για να ψηφίσουν πριν από την ημέρα των εκλογών. Η πρόωρη ψηφοφορία μπορεί να γίνει για την εξυπηρέτηση του ψηφοφόρου ή ως μέσο για την πρόωρη ψήφο εξ αποστάσεως.

Η επιλογή κάθε ψηφοφόρου αντικατοπτρίζεται στη «λαϊκή ψήφο». Όμως, ο πρόεδρος δεν εκλέγεται με τη λαϊκή ψήφο. Αντ' αυτού, ο πρόεδρος επιλέγεται από το εκλεκτορικό σώμα.

Τι είναι το εκλεκτορικό σώμα;

Το Εκλεκτορικό Κολέγιο αποτελείται από 538 εκλέκτορες, που εκπροσωπούν κάθε πολιτεία, και ο αριθμός των εκλεκτόρων βασίζεται στον πληθυσμό της πολιτείας. Ο αριθμός των αντιπροσώπων είναι επίσης ίσος με τον ίδιο αριθμό των περιφερειών του Κογκρέσου για κάθε πολιτεία, συν δύο γερουσιαστές. Για παράδειγμα, μεγάλες πολιτείες όπως η Καλιφόρνια και το Τέξας, έχουν 55 και 38 εκλέκτορες αντίστοιχα, ενώ μικρότερες πολιτείες όπως το Βερμόντ και η Περιφέρεια της Κολούμπια, έχουν η καθεμία μόνο 3 εκλέκτορες.

Ο πρώτος υποψήφιος που θα υπερβεί το όριο των 270 ψήφων του εκλεκτορικού σώματος εκλέγεται Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε γενικές γραμμές, ο νικητής της λαϊκής ψήφου σε μια πολιτεία, λαμβάνει όλους τους αντιπροσώπους από την εν λόγω πολιτεία, με δύο εξαιρέσεις, τη Νεμπράσκα και το Μέιν.

Οι εκλέκτορες ψηφίζουν γενικά τον υποψήφιο στον οποίο είναι δεσμευμένοι, με βάση τα αποτελέσματα της λαϊκής ψήφου στην πολιτεία τους. Εάν ένας εκλέκτορας ψηφίσει ενάντια στις οδηγίες της αντιπροσωπείας της πολιτείας του, χαρακτηρίζεται ως «άπιστος εκλέκτορας».

Οι εκλέκτορες επιλέγονται από τα αντίστοιχα πολιτικά κόμματα πριν από τις εκλογές, συνήθως στο εθνικό συνέδριο. Μετά την ημέρα των εκλογών, οι εκλέκτορες συναντώνται στην πρωτεύουσα της πολιτείας τους και ψηφίζουν. Τα αποτελέσματα του Κολεγίου Εκλεκτόρων ανακοινώνονται στις 6 Ιανουαρίου στη Γερουσία των ΗΠΑ. Ο νέος πρόεδρος ορκίζεται στις 20 Ιανουαρίου.

Όταν ιδρύθηκαν για πρώτη φορά οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν ήταν δυνατόν να διεξαχθούν εθνικές εκλογές, δεδομένου του μεγέθους, της έλλειψης ευρείας δυνατότητας επικοινωνίας μεταξύ τους και της εκκολαπτόμενης φύσης μιας «εθνικής» ταυτότητας για μια νέα χώρα. Οι πατέρες των ιδρυτών δεν ήθελαν ο πρόεδρος να εκλέγεται από το Κογκρέσο ή αμιγώς με λαϊκή ψήφο - καθώς υπήρχε ο φόβος ότι οι μεγαλύτερες πολιτείες θα είχαν δυσανάλογο πλεονέκτημα να ψηφίζουν τους δικούς τους υποψηφίους.

Παρόλο που η έννοια του εκλεκτορικού σώματος προκαλεί σύγχυση σε ορισμένους, στην ιστορία των προεδρικών εκλογών αυτής της χώρας, που διαρκεί πάνω από 200 χρόνια, έχουν διεξαχθεί μόνο 5 αμφισβητούμενες εκλογές.

• 2016 Ο Ρεπουμπλικάνος Donald J. Trump εκλέγεται πρόεδρος με 304 εκλέκτορες, αν και η Δημοκρατική Hilary Clinton είχε 2.864.903 περισσότερες ψήφους με βάση τη λαϊκή ψήφο
• 2000: Ο Ρεπουμπλικανός Τζορτζ Μπους εκλέγεται πρόεδρος με 271 εκλέκτορες, αν και ο Δημοκρατικός Αλ Γκορ είχε 540.520 περισσότερες ψήφους βάσει της λαϊκής ψήφου
• 1888: Ο Ρεπουμπλικάνος Μπέντζαμιν Χάρισον εκλέγεται πρόεδρος με 233 εκλέκτορες, αν και ο Δημοκρατικός Γκρόβερ Κλίβελαντ είχε 100.456 περισσότερες ψήφους βάσει της λαϊκής ψήφου.
• 1876: Ο Ρεπουμπλικάνος Rutherford B. Hayes εκλέγεται πρόεδρος με 185 εκλέκτορες, αν και ο Δημοκρατικός Samuel J. Tilden είχε 264.292 περισσότερες ψήφους βάσει της λαϊκής ψήφου.
• 1824: Τέσσερις υποψήφιοι μοιράζονται το εκλεκτορικό σώμα και η Βουλή των Αντιπροσώπων εκλέγει πρόεδρο τον Τζον Κουίνσι Άνταμς, παρόλο που ο Άντριου Τζάκσον είχε συγκεντρώσει περισσότερες εκλεκτορικές ψήφους και λαϊκή ψήφο

Εάν κανένας υποψήφιος δεν λάβει την πλειοψηφία των ψήφων του εκλεκτορικού σώματος, τότε η 12η τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ, προβλέπει ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ εκλέγει τον πρόεδρο και κάθε αντιπροσωπεία της πολιτείας λαμβάνει συνολικά μία ψήφο. Στη συνέχεια, ο αντιπρόεδρος θα επιλέγεται από τη Γερουσία, με κάθε γερουσιαστή να έχει μία ψήφο.