Αποψίλωση των δασών: Γιατί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά την αναβολή ενός έτους για τον νέο νόμο

Ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες που εξέφρασαν κράτη μέλη της ΕΕ, τρίτες χώρες, έμποροι και φορείς εκμετάλλευσης ότι δεν θα ήταν σε θέση να συμμορφωθούν πλήρως με τους κανόνες με βάση το ισχύον χρονοδιάγραμμα που προέβλεπε διορία μέχρι τα τέλη του 2024, η Επιτροπή πρότεινε την αναβολή της ημερομηνίας εφαρμογής του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών κατά ένα έτος. Το Κοινοβούλιο συμφώνησε τον Οκτώβριο να εξετάσει την πρόταση με τη διαδικασία κατεπείγοντος και σήμερα ενέκρινε την αναβολή με 371 ψήφους υπέρ, 240 ψήφους κατά και 30 αποχές.

Οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον κανονισμό από τις 30 Δεκεμβρίου 2025, ενώ οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα έχουν προθεσμία έως τις 30 Ιουνίου 2026. Αυτός το διάστημα θα βοηθήσει τους φορείς εκμετάλλευσης σε όλο τον κόσμο να εφαρμόσουν σωστά τους κανόνες εξαρχής, χωρίς να υπονομεύσουν τους στόχους της νομοθεσίας. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης κάποιες τροπολογίες που πρότειναν οι πολιτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας μιας νέας κατηγορίας χωρών «μηδενικού κινδύνου» για την αποψίλωση των δασών, επιπλέον των τριών υφιστάμενων κατηγοριών «χαμηλού», «συνήθους» και «υψηλού» κινδύνου.

Η κατηγορία μηδενικού κινδύνου περιλαμβάνει τις χώρες με σταθερή ή αυξανόμενη ανάπτυξη δασικών περιοχών και προβλέπεται να αντιμετωπίζουν σημαντικά λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις, καθώς υπάρχει αμελητέος ή ανύπαρκτος κίνδυνος αποψίλωσης των δασών. Η Επιτροπή θα πρέπει να ολοκληρώσει ένα σύστημα συγκριτικής αξιολόγησης ανά χώρα έως τις 30 Ιουνίου 2025.

420 εκατομμύρια εκτάρια δασών χάθηκαν λόγω της αποψίλωσης μεταξύ 1990 και 2020

Το Κοινοβούλιο αποφάσισε να αναπέμψει τον φάκελο αυτό στην αρμόδια επιτροπή του για διοργανικές διαπραγματεύσεις. Για να τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές αυτές, το συμφωνηθέν κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο και να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εκτιμά ότι 420 εκατομμύρια εκτάρια δασών (έκταση μεγαλύτερη από ολόκληρη την ΕΕ) χάθηκαν λόγω της αποψίλωσης μεταξύ 1990 και 2020. Η κατανάλωση εντός ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το 10% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών. Το φοινικέλαιο και η σόγια αντιπροσωπεύουν περισσότερο από τα δύο τρίτα αυτού του ποσοστού.

Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών, που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 19 Απριλίου 2023, αποσκοπεί στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας μέσω της πρόληψης της αποψίλωσης των δασών που σχετίζεται με την κατανάλωση εντός ΕΕ προϊόντων βοοειδών, κακάο, καφέ, φοινικέλαιου, σόγιας, ξύλου, καουτσούκ, ξυλάνθρακα και χαρτιού. Με την νομοθεσία να έχει τεθεί σε ισχύ ήδη από τις 29 Ιουνίου 2023, οι διατάξεις της πρέπει να εφαρμόζονται από τις 30 Δεκεμβρίου 2024.