Κοσμος

Σαν σήμερα γεννιέται ο Τιμ Σαμαράς, ο Έλληνας που σκοτώθηκε κυνηγώντας ανεμοστρόβιλους

Υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της παρατήρησης του φαινομένου

62224-137655.jpg
Newsroom
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Σαν Σήμερα: Γεννιέται ο Τιμ Σαμαράς ο Έλληνας που σκοτώθηκε κυνηγώντας ανεμοστρόβιλους...
© screenshot/youtube

Σαν Σήμερα 12 Νοεμβρίου: Γεννιέται ο Τιμ Σαμαράς ο Έλληνας που σκοτώθηκε κυνηγώντας ανεμοστρόβιλους

Σαν σήμερα 12 Νοεμβρίου του 1958, γεννιέται ο Τιμ Σαμαράς ένας από τους κορυφαίους κυνηγούς καταιγίδων που είχε ιδρύσει την εταιρεία ερευνών για ανεμοστρόβιλους Twistex.

Ο βίαιος σφηνοειδής ανεμοστρόβιλος συνοδεύονταν από ανέμους ταχύτητας 295 mph ( 475 km/h) κοντά στο Περιφερειακό Αεροδρόμιο του El Reno, στην Οκλαχόμα. Στη διάρκεια παρατήρησης του ανεμοστροβίλου τραυματίστηκαν και κινδύνεψαν και άλλοι ερευνητές όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο του Weather Channel. Ο θάνατος του Τιμ Σαμαρά και της ομάδας του συγκλόνισε τη μετεωρολογική κοινότητα καθώς επρόκειτο για πρωτοπόρο της έρευνας και πολύ σοβαρό παρατηρητή φαινομένων που έθεσε νέα δεδομένα για την μελλοντική παρακολούθηση και έρευνα. 

Tιμ Σαμαράς: Η ζωή του άοκνου κυνηγού καταιγίδων

Ο ουρανός ήταν μαύρος και γινόταν όλο και πιο μαύρος. Οι κότες άρχισαν να κάνουν κύκλους και τα άλογα έτρεξαν έξω από τον αχυρώνα. Ο θείος Χένρι και οι άντρες φώναζαν, κρατώντας τα καπέλα τους. Μπουκέτα από αγριόχορτα περνούσαν, μετά ολόκληρα μικρά δέντρα. Μια φαρδιά μαύρη στήλη ξεπρόβαλε στον ορίζοντα. Ο άνεμος ούρλιαζε σαν τρένο εξπρές, και η Ντόροθι και ο Τότο πάλευαν να περάσουν την πύλη. Όμως, μόλις μπήκαν ασφαλείς στο αγροτόσπιτο, τα παράθυρα έπεσαν και όλο το σπίτι απογειώθηκε μέσα στην καταιγίδα, γκρεμίζοντας τα μελανιά σύννεφα...

Αυτή ήταν η στιγμή που ο Τιμ Σαμαράς κόλλησε με τους ανεμοστρόβιλους. Ήταν έξι ετών και παρακολουθούσε τον «Μάγο του Οζ» μόνο επειδή τον είχε αναγκάσει η μητέρα του. Δεν ξέχασε ποτέ το μεγάλο, μαύρο, θηριώδες τέρας που οργίαζε πάνω από την πεδιάδα. Αλλά σκέφτηκε επίσης πόσο όμορφο ήταν. Η λέξη «ομορφιά» ερχόταν συχνά στα χείλη του όταν μιλούσε γι' αυτά. Ομορφιά στην πανύψηλη, στενεύουσα χοάνη, στο συνεχές βρυχηθμό, στη μυρωδιά του χόρτου που φρεσκοκομμένο από τον άνεμο και της γης που σκίστηκε από αυτόν: η απόλυτη δύναμη αυτού που μπορούσε να κάνει η Μητέρα Φύση. Κανένα βιντεοπαιχνίδι δεν μπορούσε να το αγγίξει. Ούτε μια ταινία.

Το αγαπημένο του μέρος ήταν η Νότια Ντακότα, όπου στις 24 Ιουνίου 2003, λίγο έξω από το χωριουδάκι Μάντσεστερ, συνάντησε έναν ανεμοστρόβιλο (μεγέθους EF4 στην ενισχυμένη κλίμακα Fujita) αρκετά ισχυρό ώστε να ξεριζώσει τηλεφωνικούς στύλους από το έδαφος. Ήταν πολύ κοντά. Αλλά ήταν αρκετά γρήγορος, στα 82 δευτερόλεπτα πριν τον φτάσει η καταιγίδα, ώστε να τοποθετήσει στο δρόμο ανιχνευτές που θα μπορούσαν να τον μετρήσουν. Κατέγραψαν την πιο απότομη πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης που έχει καταγραφεί ποτέ, 100 millibar σε λιγότερο από ένα λεπτό, καθώς και τη χαμηλότερη πίεση (προσαρμοσμένη στο υψόμετρο) στην επιφάνεια της Γης, καθώς ο ανεμοστρόβιλος περνούσε από πάνω του.

Μοναδικός και πρωτοπόρος

Διότι ο Τιμ Σαμαράς δεν ήταν απλώς ένας κυνηγός καταιγίδων, ένας από τους εκατοντάδες γκαουλάιτερ που φράζουν τους επαρχιακούς δρόμους της Οκλαχόμα με τα οχήματά τους κάθε εποχή ανεμοστρόβιλων. Ήταν ένας ερευνητής, ο οποίος περνούσε τον χρόνο του προσπαθώντας να συλλάβει φαινόμενα που άλλοι επιστήμονες θεωρούσαν ασύλληπτα: τι συνέβαινε στο εσωτερικό των ανεμοστρόβιλων και στο έδαφος κάτω από αυτούς, ή τις ακριβείς στιγμές που σχηματίζονταν και χτυπούσαν οι κεραυνοί. Αυτοδίδακτος μηχανικός, κατασκεύαζε σχεδόν όλα τα όργανά του. Οι ανιχνευτές του, φωτεινές πορτοκαλί «χελώνες» με διάμετρο 20 ίντσες και βάρος 45 κιλά, μπορούσαν να βρίσκονται χαμηλά κάτω από καταιγίδες και να καταγράφουν τη στατική τους πίεση, τη θερμοκρασία και την υγρασία, καθώς και, για πρώτη φορά, να τις κινηματογραφούν: από βίντεο που τράβηξε κοντά στο Storm Lake της Αϊόβα το 2004, μέσα από τα συντρίμμια και τη βροχή, υπολόγισε ότι ένα μικρό ραβδί που βρισκόταν σε απόσταση εκατοστών από το έδαφος κινούνταν με ταχύτητα 72 μιλίων την ώρα (116 χλμ/ώρα) και ένα φύλλο σφενδάμου με ταχύτητα 125 μιλίων την ώρα. Για τη μέτρηση των ταχυτήτων του ανέμου ψηλότερα είχε το κινητό του σύστημα mesonet, ψηλές κεραίες τοποθετημένες σαν σβούρες στην κορυφή των αυτοκινήτων του, και το τροποποιημένο ανεμόμετρό του, το οποίο μπορούσε να αντέξει ταχύτητες κοντά σε αυτές του ήχου. Μετέφερε επίσης μαζί του, στο κινητό του εργαστηριακό ρυμουλκούμενο, το ραντάρ Doppler και την υπερυψηλής ταχύτητας φωτογραφική μηχανή του, ένα μοντέλο του ψυχρού πολέμου που είχε μετατραπεί σε ψηφιακό, το οποίο μπορούσε να τραβήξει 1,4 εκατ. καρέ το δευτερόλεπτο -ιδανικό για τους κεραυνούς.

Με αυτό το «ολόκληρο γκαράζ» εξοπλισμού περιπλανήθηκε σε όλη τη Βόρεια Αμερική, διανύοντας 35.000 χιλιόμετρα σε δύο μήνες σε ορισμένες εποχές, με αυτοκίνητα που μύριζαν από τον ιδρώτα και τα μπαγιάτικα σάντουιτς. Ο Απρίλιος-Μάιος σήμαινε το Tornado Alley, από τις Great Plains προς τα νότια- ο Ιούνιος-Ιούλιος ήταν η εποχή του Καναδά- ο Αύγουστος τον πήγε στα νοτιοδυτικά και τις καταιγίδες του. Στην τετραμελή ομάδα του Twistex (για το πείραμα Tactical Weather Instrumental Sampling in Tornadoes Experiment) συμμετείχε και ο γιος του Paul, ο οποίος χειριζόταν τη βιντεοκάμερα και ακούστηκε σε ένα απόσπασμα να φωνάζει «Μπαμπά, δεν έχουμε χρόνο, δεν έχουμε χρόνο, σοβαρά». Αλλά το μυαλό του πατέρα του θα ήταν στο να βρει το κατάλληλο σημείο για να τοποθετήσει τον ανιχνευτή, προκειμένου να πιάσει τη στιγμή και να καταλάβει περισσότερα.

Για όλα αυτά, ήταν γνωστό ότι ήταν προσεκτικός. Ο ίδιος ο λόγος της δουλειάς του ήταν να δώσει στους ανθρώπους περισσότερο χρόνο για να γλιτώσουν από τους ανεμοστρόβιλους, περισσότερη γνώση γι' αυτούς και περισσότερους τρόπους επιβίωσης. Οι ανεμοστρόβιλοι ήταν απρόβλεπτοι και ακανόνιστοι, μερικές φορές με πολλαπλές δίνες, άλλαζαν κατεύθυνση χωρίς προειδοποίηση και συχνά τυλιγμένοι σε βροχή, ένα φαινόμενο που οι κυνηγοί αποκαλούσαν «το κλουβί της αρκούδας». Όταν βρισκόταν μέσα στο κλουβί, παρατηρώντας την αρκούδα από κοντά ενώ μαστιγώνεται και οργιάζει, προσπαθούσε να μην αφήσει ποτέ το αυτοκίνητό του. Η ομάδα του εκπαιδεύτηκε στις πρώτες βοήθειες, σε περίπτωση που συναντούσε θύματα της καταιγίδας, και το 2011 βοήθησε στην ανοικοδόμηση σπιτιών στην Αλαμπάμα, όπου είχε καταγράψει 1.000 ίχνη ανεμοστρόβιλου σε μία μόνο ημέρα.

Όταν εμφανίστηκε στην εκπομπή «Storm Chasers» στο Discovery Channel, αυτή η νηφαλιότητα συνέχισε να παλεύει με την αγαλλίαση. Σαν παιδί, έτρεχε ασυγκράτητος στο παράθυρο όταν αυτό κροτάλιζε. «Δύο μεγάλοι ανεμοστρόβιλοι ταυτόχρονα», έγραψε στο Twitter στις 27 Μαΐου- “πολύ κοντά- ουάου!”. Και στις 15 Μαΐου: «Φεύγω για το KS για να κυνηγήσω κεραυνούς-με ανεμοστρόβιλους στο πλάι...Θεέ μου, αγαπώ τη δουλειά μου...».

O τραγικός του θάνατος

«Μείνετε γνώστες του καιρού!» προειδοποίησε στις 31 Μαΐου, λίγο πριν πεθάνει. Την άνοιξη του 2013, το TWISTEX διεξήγαγε έρευνα για κεραυνούς (μεταξύ άλλων με μια κάμερα υψηλής ταχύτητας), όταν ακολούθησαν ενεργές περίοδοι ανεμοστρόβιλων στα μέσα και τέλη Μαΐου, οπότε ο Σαμαράς αποφάσισε να στήσει ανιχνευτές ατμοσφαιρικής πίεσης και να δοκιμάσει αισθητήρες ανεμοστρόβιλων με υπέρυθρους ήχους που ήταν ακόμη υπό ανάπτυξη. Στις 6:23 μ.μ. της 31ης Μαΐου 2013, ο Σαμαράς, ο 24χρονος γιος του (φωτογράφος) και το μέλος της ομάδας TWISTEX Καρλ Γιάνγκ (μετεωρολόγος), 45 ετών, σκοτώθηκαν από έναν βίαιο σφηνοειδή ανεμοστρόβιλο με ανέμους ταχύτητας 295 mph (475 km/h) κοντά στο περιφερειακό αεροδρόμιο του El Reno της Οκλαχόμα. Το όχημα TWISTEX χτυπήθηκε και εκσφενδονίστηκε από μια υποδίνη, η οποία παράγει τους υψηλότερους ανέμους- ορισμένοι από αυτούς κινούνταν με ταχύτητα 175 mph (282 km/h) εντός του μητρικού ανεμοστρόβιλου. Λίγο πριν σκοτωθούν, ο Γιανγκ σημείωσε πως δεν υπήρχε βροχή γύρω από το όχημα, καθώς ο άνεμος γινόταν «απόκοσμα ήρεμος». Ο Τιμ Σαμαράς απάντησε: «Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι βρισκόμαστε σε κακό σημείο. Σύμφωνα με την τροχονόμο της περιπολίας της Οκλαχόμα, Betsy Randolph, οι τρεις ακούστηκαν να φωνάζουν “Θα πεθάνουμε, θα πεθάνουμε” μέσω του ασυρμάτου της περιπολίας λίγο πριν την πρόσκρουση.

The Last Chase: Remembering Tim Samaras | National Geographic

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.