Το Αλγέρι απέκτησε τη φήμη της «κόκκινης πόλης» μολονότι οι Αλγερινοί και γενικότερα οι Άραβες επαναστάτες δεν είχαν καμιά σχέση με την ευρωπαϊκή αριστερή παράδοση
Κόκκινο Αλγέρι: Η γαλλική αριστερά και η νοσταλγία για τους αντι-αποικιοκρατικούς αγώνες
Tην 1η Νοεμβρίου κλείνουν 70 χρόνια από την αρχή του πολέμου της Αλγερίας, από τον ξεσηκωμό των Βερβερίνων στα βουνά Ωρές, την ανατολική προέκταση της οροσειράς του Άτλαντα. Στη διάρκεια αυτού του πολέμου και επί δέκα χρόνια τουλάχιστον μετά την απελευθέρωση το 1962, το Αλγέρι υπερηφανευόταν πως ήταν η Μέκκα των επαναστατών. Επρόκειτο για εκείνο το είδος της επανάστασης που συνδύαζε εθνικισμό και tribalism, αντιδυτισμό, εγκάρδιο μίσος για τους Γάλλους, συμπάθεια και εμπιστοσύνη στην τότε Σοβιετική Ένωση, όραμα παναραβισμού, μαζί με πολλά ακόμη ψυχικά, ιδεολογικά και εθνοθρησκευτικά χαρακτηριστικά: αν και οι επαναστάτες δεν ήσαν όλοι ίδιοι, ο κοινός τους στόχος ήταν η ανεξαρτησία από τη Γαλλία, η εκδίωξή τους από την Αφρική.
Νόμιμος στόχος: στη δεκαετία του 1960, στο Αλγέρι, στη Δαμασκό, στο Κάιρο είχαν αναπτυχθεί αντιαποικιοκρατικά και αντι-ιμπεριαλιστικά κινήματα τα οποία στήριζε η διεθνής αριστερά παραμερίζοντας τα αντιδραστικά τους στοιχεία (ισλαμισμό, μισογυνία, παραδοσιακές αξίες φυλής) και αποτιμώντας τα με δυτικό βλέμμα και ενθουσιασμό. Έτσι, το Αλγέρι απέκτησε τη φήμη της «κόκκινης πόλης» μολονότι οι Αλγερινοί και γενικότερα οι Άραβες επαναστάτες δεν είχαν καμιά σχέση με την ευρωπαϊκή αριστερή παράδοση: χρώμα τους ήταν το το πράσινο και σύμβολό τους η ημισέληνος, όχι το σφυροδρέπανο. Ωστόσο, πράγματι, μετά το 1962 στην Αλγερία συνέρρεαν Παλαιστίνιοι της τότε PLO, ακτιβιστές κατά του νοτιοαφρικανικού απαρτχάιντ, αυτονομιστές του Κεμπέκ, o Tσε Γκεβάρα αυτοπροσώπως κι ένας πυρήνας των Μαύρων Πανθήρων. Ύστερα, σιγά-σιγά, οικοδομήθηκε ένα στρατιωτικό καθεστώς που άλωσε ολοκληρωτικά τις ενεργειακές πηγές, δηλαδή τους βασικούς πόρους της χώρας, και αθέτησε οποιαδήποτε δημοκρατική υπόσχεση είχε δοθεί στην αρχή της ανεξαρτησίας.
Η ευρωπαϊκή αριστερά φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται τι συνέβη στο πέρασμα του χρόνου: η νοσταλγία για το «κόκκινο Αλγέρι» παραμορφώνει την πρόσληψη της πραγματικότητας, η οποία έχει επιδεινωθεί, αντί να βελτιωθεί, μετά το λεγόμενο «Χιράκ», τη διετία 2019-2021 που ονομάστηκε «Επανάσταση των χαμόγελων». Όχι και τόσα χαμόγελα: οι πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές, που έγιναν στις 7 Σεπτεμβρίου 2024, δίνουν μια ζοφερή εικόνα της Αλγερίας. Ο σοσιαλ-ισλαμιστής πρόεδρος Αμπντελματζίντ Τεμπούν επανεξελέγη με το 84,3% των ψήφων, αλλά με ποσοστό συμμετοχής 46,10%• αντίπαλός του ήταν ο Γιούσεφ Αουσίς, από το Μέτωπο των Σοσιαλιστικών Δυνάμεων, που έχει ερείσματα στους Βερβερίνους της Καβυλίας. Για την πρώτη του θητεία, ο Τεμπούν είχε αποσπάσει τον Δεκέμβριο του 2019 το 58% των ψήφων με συμμετοχή μόνο 39,83% —τουτέστιν, οι εκλογές ήταν σχεδόν άκυρες.
Πώς έφτασε εδώ η Αλγερία που κάποτε είχε τόσο μεγάλα όνειρα; Περίπου όπως έφτασαν σε τέλμα και αδιέξοδο όλες οι χώρες που απηλλάγησαν από τους Ευρωπαίους αποικιοκράτες στις δεκαετίες 1950-60-70. Οι ενδιαφέρουσες προσωπικότητες δεν έλειπαν• όμως, εκτός του ότι η ίδια η φύση του αντιαποικιοκρατικού αγώνα είχε λανθασμένη κατεύθυνση, τα tribal πάθη δημιουργούσαν αστάθεια και η θρησκεία παρέμεινε, όπως παντού, το θλιβερότερο από τα πάθη. Προστέθηκαν τριβές με γειτονικές χώρες όπως ο πόλεμος της Άμμου με το Μαρόκο, το οποίο διεκδικούσε τμήματα της δυτικής Αλγερίας, φαγωμάρες για την ισλαμιστική ή τη δημοκρατική μεταρρύθμιση, χοντρές γκάφες πολιτικής οικονομίας.
Η Αλγερία στράφηκε προς την ισλαμική ορθοδοξία, άρχισε να εξαρτάται όλο και περισσότερο από το πετρέλαιο —με αποτέλεσμα πολλές οικονομικές και κοινωνικές αναταράξεις— και προπάντων ενεπλάκη σε εμφύλιες συγκρούσεις στις οποίες περιλαμβανόταν τρομοκρατική δράση. Το διοικητικό σύστημα δεν εκδημοκρατίστηκε ποτέ: από τις βουλευτικές εκλογές του 1991, όταν το Ισλαμικό Μέτωπο Σωτηρίας ήρθε πρώτο σε ψήφους, χάθηκε η ευκαιρία της δημοκρατίας και ο Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα έμεινε στην προεδρία επί 15 χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό το ότι ο σημερινός πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός Αμπντελματζίντ Τεμπούν παραμένει μέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου το οποίο, μετά την ανεξαρτησία, εξελίχθηκε υπό τον Αχμέντ Μπεν Μπελά σε αυταρχικό, σοσιαλιστικό κόμμα που, στη συνέχεια, υπό τον Χουαρί Μπουμεντιέν συνδυάστηκε με το Ισλάμ. Από το 2013 το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο συμμετέχει στη Σοσιαλιστική Διεθνή.
